Intermediya – latınsha intermedius – ortada turıwshı degen sózden alınǵan. Kishi kólemli teatr janrlarınıń biri.
Ironiya – grekshe eroneia – jortaǵa degendi ańlatadı. Belgili bir qubılıstı, adamnıń minez-qulqın mısqıllaw, dálkeklew maqsetinde qollanılatuǵın kórkem súwretlewdiń bir túri.
Janr – francuz sózi bolıp, túr, jınıs degendi ańlatadı. Janr – bul turmıs shınlıǵın kórkem súwretlewdiń barısında jazıwshı (shayır) niyet etken ideyalardı beriwdiń usıllarınıń biri.
Járdemshi (qaptal) syujetler – tiykarǵı syujetke kirmeytuǵın, biraq personajlar obrazın tolıqtırıw ushın qollanılatuǵın syujet túri.
Klassikalıq syujet – bir tártipte, izbe-iz, basqıshpa-basqısh rawajlanatuǵın syujet.
Klassicizm – realistlik emes metodlardıń bir túri. Onıń baslı principleriniń biri
– bul kórkem shıǵarmanıń racionalizmge tiykarlanıwı. Basqasha aytqanda, kórkem shıǵarmada aqıl-oy baslı orınǵa shıǵıwı kerek, syujet qatań logikaǵa baǵınıp rawajlanıwı kerek, ishki sezimlerge orın bolmawı tiyis.
Komediya – grekshe comos – kewilli alaman, toplım, ode – qosıq, jır. Dramaturgiyanıń bir janrı. Komediyada kúlki, házil arqalı adamlardaǵı, turmıstaǵı, jámiyettegi kemshiliklerdi kórsetedi.
Kompoziciya – latınsha – compositio – dúzilis, qurılıs degendi ańlatadı. Kórkem shıǵarmalardaǵı waqıyalardıń, оbrazlardıń, bólimlerdiń avtordıń oylaǵan ideyasın ashıw maqsetinde bir-biri menen tıǵız baylanısta jaylastırılıwı.
Konflikt – latın sózinen alınǵan bolıp, soqlıǵısıw degen mánisti bildiredi. Konflikt kórkem shıǵarmalardaǵı personajlardıń qarama-qarsılıǵın yamasa personajlar toparları arasındaǵı qarama-qarsılıqtı, sonday-aq personaj benen sırtqı ortalıq arasındaǵı qarama-qarsılıqtı ańlatadı.
“Konfliktsizlik teoriyası” – burınǵı sovet ádebiyatında, sonıń ishinde qaraqalpaq ádebiyatında 1940-jıllardıń aqırı hám 1950-jıllardıń baslarında ústemlik etken tendenciya (aǵım). Qaharmanlarınıń maqsetleri bir (socialistlik jámiyet qurıw) bolǵanlıqtan, aralarında antagonistlik (hesh kelisimge kelmeytuǵın) qarama-qarsılıqlar berilmeydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |