Ádebiyat teoriyası – kórkem sóz óneriniń ulıwma zańlılıqların, kórkem ádebiyattıń
tariyxıy rawajlanıw jolların, kórkem obraz jaratıwda tiykar
ǵı nızamların, ádebiy janrlardıń,
syujetlerdiń kórkemlik tábiyatın, kórkem shı
ǵarmanıń mazmunı menen formasınıń sáykesligin
úyrenedi. Demek, házirgi ádebiy protsessti úyreniwde ádebiyat teoriyası tiykar
ǵı teoriyalıq baza
(tirek) sıpatında xızmet etedi.
Aralas forma. Dástúriy (barmaq) ólshem hám erkin ólshem (verlibr) belgileriniń aralas
qollanılıwı arqalı jasal
ǵan qosıq forması.
Aralıq forma. Ózinde poeziya hám prozanıń qásiyetlerin jámlestirgen. Poeziya hám
prozanıń óz-ara tásiri nátiyjesinde payda bol
ǵan. Aralıq formaǵa nasrıy qosıq (epifaniya), erkin
qosıq (verlibr) kiredi.
Bibliografiya – ádebiyattı úyreniwde járdemshi ilimlerdiń biri (bibliografiya, tekstologiya,
paleografiya). Ol eski grek tilindegi biblio - kitap hám grapho - jazaman degen sózlerden kelip
shı
ǵıp, kitaplar haqqında maǵlıwmatlar degen mánisti bildiredi. Bibliografiyanıń tiykarǵı
maqseti kórkem ádebiyat shı
ǵarmaların yamasa ádebiyat ilimi boyınsha shiqqan kitaplar,
maqalalar hám olardıń avtorları, basıl
ǵan ornı, jılı, qısqasha mazmunı tuwralı anıq maǵlıwmatlar
beriw bolıp esaplanadı.
Dástan. Shi
ǵis xalıqlarınıń, sonıń ishinde túrkiy xalıqlardıń awızeki hám jazba
ádebiyatında keń orın iyeleytu
ǵın poetikalıq janr. Dástan qosıq penen bayanlanıp, epikalıq
qásiyetlerge iye boladı. Xalıq dástanların jırawlar, baqsılar aytıp, áwladtan-áwladqa ótip júredi,
sonlıqtan olar folklorlıq ózgesheliklerge iye boladı. Jazba ádebiyat dástanların belgili bir avtorlar
dóretedi hám olar ózgerislerge ushıramaydı. Házirgi dáwir ádebiyatında
ǵı dástanlardı kóbinese
poema dep te ataydı.
Dástúr. (Latınshadan, tradition – bayanlaw, dástúr mánisinde). Kórkem ádebiyatta
burınnan kiyatır
ǵan, qáliplesken bir neshe súwretlew usıllarınıń poetikalıq sisteması.
Do'stlaringiz bilan baham: |
