Ózbekstan respublikasi joqari hám orta bilim beriw ministrligi berdaq atindag’i qaraqalpaq mámleketlik universiteti

I.6 KEROSIN FRAKCIYASIN MERKAPTANLARDAN TAZALAW BASQISHLARI
Házirgi waqıtta Ferǵana oypatshılıǵında neft qazıp shıǵarıp atırǵan kánler Andijanda Xójaobod, Qubla Ola- mushuk, Polvontosh hám Ferǵanada Chimyon, Arqa So'x hám Namanganda Minbuloq rayonları bolıp, bul kánlerden qazıp shıǵarılıp atırǵan neft neftti qayta islew zavodlarına kelgennen keyin onıń quramındaǵı birikpe yamasa erkin haldaǵı altınkúkirt zavod laboratoriyaları tárepinen qatań qadaǵalaw etiledi. Bunnan juwmaq qılıw múmkin neft quramında ushırawshı altınkúkirt jáne onıń birikpeleri shiyki onimniń sapasın belgileytuǵın tiykarǵı kórsetkishlerden biri. Sebebi neft quramında altınkúkirt muǵdarı 1, 27-4, 7 % bolsa ol ónim sapasına saldamlı tásir kórsetip ǵana qalmay, yamasa úskenelerdi de tez korroziyaga ushıratadı. Tómendegi kestede Mıńbuloq hám Kókdomalaq neft kánlerinen qazib alınǵan neftleri quramındaǵı altınkúkirtli birikpelerin salıstırıw klassifikaciyası keltirilgen;
8-keste
Neft quramınıń salıstırıw klassifikaciyası.

Neft hám onıń frakciyalarınıń aralaspası	Shıǵıw ónimi	Altınkúkirt birikpeleri
		Ulıwmalıq	Merkaptan S			Sulfide Altınkúkirt
Mıńbulaq nefti-	-	0,1	0,0002	0,0016	0,0005	0,0008
BK-	3,8	0.002	0,0005	0,0034	0,0064	0,0082
	3,4	0,085	Izlar	0,006	0,0035	0,009
	12,4		Joq	0,035	0,0025	0,005
	2	0.09	Joq	0,048	0,018	0,0005
Kókdomalaq nefti-	-	1	0,003	0,0034	0,0064	0,003
BK-	4	0,089	Izlar	0,0065	0,005	0,05
	4,8	0,3	0,0002	0,008	Joq	0,016
	5	0,5	Joq	0,0017	Izlar	0,01
	5	0,8	Joq	0,0075	0,002	0,002

II. TÁJIRIYBE BÓLIM
2.1 SUYIQLIQLARDIŃ QAYNAW TEMPERATURASIN ANIQLAW
Jumıstıń maqseti. Suyıq organikalıq zatlardıń tazalıǵı olardıń qaynaw temperaturasın ólshew menen anıqlanadı. Qaynaw temperaturasın anıqlaw ushın tájriybedegi zat qaynaǵan soń, zattıń puwı termometr sınap ústinin belgili bir kórsetkishine shekem kóteriliwi arqalı onıń qaynaw temperaturası anıqlanadı. Bul usı zattıń qaynaw temperaturası dep júritiledi.
Tómende tájiriybedegi zat suyıqlıqtıń qaynaw temperaturası Sivolobov usılı menen anıqlaw keltirilgen.

1-súwret. Suyıqlıqlardıń qaynaw temperaturasın anıqlaw.
Tájiriybeniń barıwı; az muǵdardaǵı zat diametri 2—3 mm, uzınlıǵı 3 sm li nayshaǵa salınadı. Onıń ishine uzınlıǵı 4 sm, diametri 0, 5 mm li bir ushı kepserlengen jińishke kapillyar túsiriledi. Naysha rezina járdeminde termometrge tutastırıladı. Termometr bolsa ásbapǵa ornatıladı, keyininen ásbap qızdırıladı. Aldın aste, keyin kúshli kóbiksheler ajralıp shıǵadı. Sol waqıttaǵı temperatura zattıń qaynaw temperaturasına júdá jaqın bolıp tabıladı. Kórsetkish anıq bolıwı ushın nayshanı qızdırıw toqtatıladı hám kóbiksheler ajralıp shıǵıwı toqtaǵan temperatura anıqlanadı. Áne sol kórsetkish zattıń qaynaw temperaturası bolıp tabıladı.