Zokirjon saidboboyev tarixiy geografiya

Birinchi davr (1991-1994 yUlar).
Ikkinchisi (1995-2004 yillar).
Uchinchi davr (2005 yildan hozirgi paytgacha).
Birinchi davr (1991-1994 yillar). tish davri parlamenti deb atash mumkin blgan oxirgi chaqiriq Oliy Kengash davlat boshqaruvining mutlaqo yangi organlarini tashkil etishning, ijtimoiy ynaltirilgan bozor iqtisodiyotiga asoslangan adolatli demokratik jamiyat qurishning huquqiy negizi blgan zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasini qabul qildi. Parlament yosh davlatning suverenitetini mustahkamlashga qaratilgan bir qator qonunlarni qabul qildi.
Ikkinchi davr (1995-2004 yillar). Oliy Kengash rniga zbekiston Respublikasining bir palatali parlamenti — Oliy Majlis shakllantirildi. Birinchi chaqiriq (1995-1999 yillar) Oliy Majlis tarkibida zbekiston Xalq-demokratik partiyasidan krsatilgan 69 nafar, "Adolat" sotsial-demokratik partiyasidan 47, "Vatan taraqqiyoti" partiyasidan 14 va "Milliy tiklanish" demokratik partiyasidan krsatilgan 7 nafar deputat blib, deputatlarning qolgan qismini hokimiyat vakillik organlaridan krsatilgan shaxslar tashkil etdi.
Ikkinchi chaqiriq (2000-2004 yillar) Oliy Majlisga saylov hokimiyat vakillik organlari bilan bir qatorda beshta siyosiy partiya va saylovchilar tashabbuskor guruhlari ishtirokida blib tdi. Ikkinchi chaqiriq Oliy Majlisda 11 nafar deputatni birlashtirgan "Adolat" sotsial-demokratik partiyasi fraktsiyasi, 10 nafar deputatdan iborat "Milliy tiklanish" demokratik partiyasi fraktsiyasi, 20 nafar deputatga ega blgan "Vatan taraqqiyoti"
191
partiyasi fraktsiyasi, 34 nafar deputat tashkil etgan Fidokorlar milhy-demokratik partiyasi fraktsiyasi, 49 nafar deputatdan iborat Xalq-demokratik partiyasi fraktsiyasi, 107 nafar kishidan iborat hokimiyat vakillik organlaridan saylangan deputatlar bloki va 16 nafar saylovchilar tashabbuskor guruhlaridan saylangan deputatlar bloki ryxatga olindi.
Oliy Majhsning qonunchilik palatasiga saylov va ikki palatali parlamentga tish (2004 yil, dekabr-2005 yil, yanvar). Ikki palatali parlamentga tish munosabati bilan zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiga zgartishlar kiritish asosida amalga oshirilgan konstitutsion islohotlar, shuningdek, asosiy konstitutsiyaviy qonunlar qabul qilinishi natijasida qonunchilik palatasiga saylov fkazilib, u ikki bosqichdan iborat bldi. Saylov tkazish uchun zbekiston Respublikasining Markaziy saylov komissiyasi "zbekiston Respublikasi Oliy Majlisiga saylov tqrisida"gi qonunga muvofiq, saylov uchastkalariga blingan 120 ta saylov okrugi tashkil etdi. Saylovning birinchi bosqichi 2004 yil 26 dekabrJcuni tkazilib, 62 nafar xalq noibi, 2005 yil 9 yanvarda blib tgan ikkinchi bosqichda qonunchilik palatasiga 58 nafar deputat saylandi. Saylovlar ham zbe-kistonda faoliyat yuritayotgan siyosiy partiyalar, ham saylov-chilarning tashabbuskor guruhlari krsatgan deputatlikka nomzodlar ishtirokida blib tdi. Saylovda quyidagi siyosiy partiyalar ishtirok etdi: zbekiston Liberal-demokratik partiyasi, zbekiston Xalq-demokratik partiyasi, zbekiston "Fidokorlar" milliy-demokratik partiyasi (2000 yilning iyunida "Fidokorlar" partiyasi "Vatan taraqqiyoti" partiyasi bilan birlashgan), zbekiston "Adolat" sotsial-demokratik partiyasi, shuningdek, zbekiston "Milliy tiklanish" demokratik partiyasi.