Зоология ва экология

Maydalangan o’lchanmaning massasi, g
suv miqdori, ml
25	14
30	17
35	20
40	22

Ma’lum miqdorda suv solingan undan shpatel yordamida yaxshlilab xamir qoriladi. Kosacha va shpatelga yopishgan xamir bo’lakchalari top-toza qilib qirib olinadi va xamirga qo’shiladi. Xamirdan sharik yasab, kosachaninig ichiga joylashtirib qo’yiladi va shisha bilan 20 daqiqa davomida yopib qo’yiladi.

Holbuki, bunda maydalangan don zarralari suvni shimadi va kleykovinani tashkil qiladigan oqsillar shishadi. So’ngra damini olgan xamir sharigi kuchsiz vodoprovodsuvi oqimi ostida, zich to’qilgan ipak yoki kapron elagi ustida ushlab, sekin asta kleykovinasi yuviladi.

Dastlab kleykovina xamir tarkibidagi kraxmal va qobiq qsimlari bilan yuvilib ketmasligi uchun extiyotkorlik bilan asta-sekin kraxmal va qobiqning katta qismi oqib tushgandan so’ng jadalroq yuviladi. Tasodifan uzilib tushgan kleykovina bo’lakchalari yig’ib olinadi va rleykovinaning umumiy massasiga qo’shiladi.

Kleykovina tog’ra yoki tovoq ichida ( agar vodoprovod bo’lmasa) yuvishga ham ruxsat beriladi. Togoraning ichiga kamida 2 litr suv quyiladi. Suv ichida xamir qo’l bilan eziladi. Suv kraxmal va qobiq qismlari paydo bo’lganda, u zich ipak yoki kapron elaklari orqali suzib, to’kib tashlanadi va kleykovina yo’liq yuvilib bo’lguncha toza suv solinib, bu jarayon takrorlanaveradi.

Agar kleykovinasi aniqlanayotgan don sovuq urgan, ko’kargan yoki toshbaqasimon kana bilan zararlangan bo’lsa, unda kleykovina avval ehtiyotorlik bilan tog’orada yuviladi. Xamir tarkibidagi qobiqlar to’liq chiqarilgandan so’ng va kleykovina siqilganda chiqadigan suv tiniq holga kelganda yuvish to’xtatiladi. Agar kleykovina yuvilmasa, analiz natijalarida : <> deb yozib qo’yiladi. Kleykovinani yuvishni to’xtatib, u kaftlar orasida qisiladi va qo’l vaqti – vaqti bilan quruq sochiqqa artib turiladi. Bunda kleykovina bir necha marta barmoqlar bilan aylantirib turiladi. Kleykovina o’lchanib, yana 2....3 daqiqa davomida yuviladi, uni qaytadan siqib, massa yana o’lchanadi. Ikki o’lchashlar orasidagi masofa farqi 0,1 g oshmasa, kleykovinani yuvish to’xtatiladi.

Ho’l kleykovinaning miqdori maydalangan don o’lchanmasidan nisbatan foizlarda ifodalanadi. Nazorat tahlillar paytida ho’l kleykovina miqdori bo’yicha tafovut +- 2% dan oshmasligi kerak.