Ўзубекистон республикасиниг ер фонди

3-Ma`ruza: BO‘YOQ TURLARI. SHRIFTLAR ULARNING TURLARI VA KARTADAGI YOZUVLAR (2-soat)

• Reja:
• 1. Bo‘yoqlar
• 2. Shriftlar, ularning vazifalari
• 3. Kartadagi yozuvlar
• 4. Shriftlar va ularning turlari

BO‘YOQLAR

BO‘YOQLAR

• Bo‘yoqlar rang beruvchi va birlashtiruvchi moddalarni qo‘llanishiga qarab lakli, yog‘li va elimli bo‘yoqlarga bo‘linadi. Chizmachilik, xaritashunoslik ishlarida asosan elimli bo‘yoqlar ishlatilib, ular quyidagilardan iborat; guashli bo‘yoqlar va tushlar.
• Injenerlik grafikasida ko‘proq ishlatiladigan akvarel bo‘yoq bo‘lib, akva – lotincha (suv) degan ma’noni anglatadi. U rangli kukun bilan va chirishga qarshi bo‘lgan moddadan iborat. Suvda eriydigan kukunning tekis tarqalishi tufayli qog‘oz sirtida rang hosil qiladi. Akvarel bo‘yoq chirishiga qarshi modda esa rangning tez o‘chib ketmasligi uchun ishlatiladi.

AKVAREL BO‘YOQLAR

AKVAREL BO‘YOQLAR

Akvarel bo‘yoqlar asosan quyidagilardan iborat bo‘ladi:

Har xil shakldagi mayda qolipchalarga joylashtirilgan qattiq quruq mayda bo‘yoqlar;

Plastik g‘iloflarga joylashtirilgan yumshoq bo‘yoqlar;

Kavsharlangan metall idishlarga solingan yarim yumshoq bo‘yoqlar.

Yumshoq bo‘yoqlar uzoq saqlanishi, sirtda tekis tarqalishi tufayli ishlatishga qulaydir.

Qattiq bo‘yoqlarni suvda eritishga ko‘p vaqt talab qilinishi tezda cho‘kindi hosil qilib, bo‘yoq sifatini buzishi bilan ish vaqtida xatolikka yo‘l qo‘yadi.

TUSHLAR

TUSHLAR

Tushlar har xil rangdagi suvda eruvchan bo‘yoqlardan iborat bo‘lib, yozish, rasm ishlash va chizmalar chizish uchun ishlatiladi.

Tush, eramizdan ilgarigi 263 yilda Xitoylik Tin Chen tomonidan yaratilgan. Uning tarkibi qurum, kunjit yog‘i, alif, elim va uksusdan iborat.

Hozirgi vaqtlarda qalamchalardan iborat qattiq yarim suyuq ishlatishga tayyor suyuq tushlar ishlab chiqarilmoqda.