Ўзвекистон республикаси олий ва ўрта


Download 0.73 Mb.
bet113/119
Sana28.09.2023
Hajmi0.73 Mb.
#1689084
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   119
Bog'liq
Экинларни сугориш асослари

- капитал (асосий) текислашда сугориладиган участканинг
;умумий табиий куриниши бутунлай узгартирилади ва дала буйича тулик бажарилади. У кисман текислашлар яхши Самара бермайдиган жойларда кулланилади. Асосий текислаш кУрик ерлар Узлаштирилаѐтганда, янги сугориш тизимларини Кайта куриш ва фойдаланиб келинаѐтган ерларда \ар 10—15 йилда лойи\а асосида амалга оширилади. Бунда х,ар гектар х,исобига бажариладиган иш хажми 300—1000 м3 ни, кесиб олинадиган ѐки тулдириладиган катлам калинлиги 30-50 см ва ундан ортикни ташкил этади.
I
Янгидан узлаштирилаѐтган куриц ва та шла иди к, ерларни дастлабки текислашда тупрок, иш х,ажми уртача 1500-2000 м3/га. ни, к,айта текислаганда эса 450-600 м3/га. ни ташкил этади.
Асосий текислашда тупроцнинг устки унумдор к,атламини иложи борича сакдаб к,олишга харакат к,илинади. Кесиб оли- надиган к,атлам калинлиги ортиши билан тупрок унумдорлиги камайиб, хосилдорлик камайиб кетади (104- жадвал).


104- жадвал
Унумдор цатламнинг кесиб олиниш ва тукилиш калннлигини гуза хосилдорлигага таъсири (УзПИТИ ММТС маълумотлари)



Тупрок кесиб олинган

Тупрок келтириб тукилган

кесиб олиш калинлиги, см

ХОСИЛ, фоиз

тукма тупрок калинлиги, см

ХОСИЛ, фоиз

0

100,0

0

100,0

10

84,5

10

114,1

20

71,1

20

111,9

30

54,2

30

93,7

40

42,9

40

79,6

Асосий текислашда тупроги кесиб олинган ерларнинг унумдорлиги жуда пасайиб кетади. Шу боис бундай ерларга катта микдорларда органик (20—40 т/га) ва минерал угитлар солиш, узлаштиришнинг дастлабки йиллари сидерат экинлар экиш катта а\амият касб этади.
Жорий текислаш \ар йили кузда шудгордан кейин ва ба\орда экинни экишдан олдин шудгорлашда юзага келган нотекисликлар (пушта ва эгатлар, далалар чеккаларида трак- торнинг бурилиш жойларидаги ункир-чункирлар)ни ѐппасига текислаш булиб, бунда гектар ^исобига 150-200 м3 тупрок иш х,ажми бажарилади. Кесиб олинадиган ва тулдириладиган Катлам калинлиги 10-15 см. ни ташкил этади. Жорий текислаш лойи^а тузмасдан амалга оширилади. К.исман текислаш лойих,а асосида даланинг 20-25 фоиз кисмида утказилиб, бунда унинг умумий табиий куриниши узгартирилмайди.
Текислашда айрим дунглик ва чукурликлар йукотилади.

ЕР ТЕКИСЛАШДА КУЛЛАНИЛАДИ ГАИ КУРОЛЛАР


Ерларни асосий текислашда Т-100М тракторига тиркаб ишлатилувчи, ч^мичининг \ажми 7—9 м3 булган Д-374, Д-498; ДТ-54 ва Т-74 тракторларига тиркаб ишлатилувчи, чумичи-

{нинг х,ажми 3 м3 гача булган Д-458, Д-569, Д-541 скреперлар, (Т- 100М тракторига урнатилган Д-271, Д-492А, Д-493; Т-74, |ДТ-54, ДТ- 75 тракторларига урнатилган Д-535, Д-444, Д-606 бульдозерлар, Д- 20Б OFHP грейдерлардан фойдаланилади. Уш- |бу машиналар билан текислаш утказиб булингандан сунг дала волокуша типидаги ПР-5, ПВ-7,3 \амда узун рамали ПС- 2,75М, ПА-3 ва ПТ-4А текислагичлар билан ѐппасига текисланади (66 ва 67- расмлар).




Скрепер Д-354

    1. раем. Ер текислашда кулланиладиган куроллар.

Капитал текислаш тайѐргарлик ва асосий ишлар турку- мидан иборат булади. Тайѐргарлик ишлари сирасига далани дарахт ва буталардан тозалаш, кесиб олинадиган жойларни текислаш, керакмас эски арик, ва й^лларни текислаб юбориш кабилар киради.


КУрик, ва ташландик, ерларни узлаштиришда ер текислаш ишлари кеч ба\ор, ѐз ва куз ойларида, сугориладиган ерларда / эса экинлар косили йигиштириб олингандан сунг, яъни ѐзнинг охири, куз ва эрта к,иш ойларида утказилади. Шурлан-
I
{



    1. раем. Узун рамали текислагич билан ерларни текислаш.

ган ерларда эса текислаш ишлари шур ювишгача бажарилади. Бафорда тупрок намлиги юкори булган вактда ер текислаш утказилмайди. Акс холда тупрок; жуда зичлашиб кетиши мумкин.


Жорий текислаш икки боскичда амалга оширилади: бево- сита шудгордан кейин йирик паст-баландликлар грейдерлар ѐрдамида, ба\орда экишдан олдин дала ѐппасига волокуша типидаги ПР-5, ПВ- 7,3 ва узун рамали ПТ-4А, ПС-2,75М, ПА-3 текислагичлар хамда трактор моласи ѐрдамида текис- ланади. Трактор моласи металлдан (ПМ — текислагич-мола) ѐки ѐгочдан тайѐрланган булиши мумкин. Улар ДТ-75М ѐки Т-4А тракторларига тиркаб ишлатилади.
Жорий текислашда айрим дунгликларни кесиб олиш, чукурликларни тулдиришда Т-74 тракторига урнатилиб ишлатилувчи КПУ-2000А; Т-74, МТЗ-80 тракторларига урнати- лувчи КЗУ-0,3 арик, казгич-текислагичлар ѐки чизель-культи- ваторлар кулланилади.




    1. Download 0.73 Mb.

      Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   119




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling