1-amaliy mashg`ulot ishning nomi: korroziya tezligini aniqlash usullarini o`rganish

1-AMALIY MASHG`ULOT

Ishning nomi: KORROZIYA TEZLIGINI ANIQLASH USULLARINI O`RGANISH

1. Tarozida tortish usuli. Tarozida tortish usuli oddiy, ishonchli va keng tarqalgan. Korroziya tezligi (V_k) deganda bu xolatda metall birligi miqdorini korroziya birligiga nisbati tushuniladi.

V_k=
Korroziyaga uchragan metall massasi ( ) ni tajribadan oldin va keyin tarozida tortib o`lchanadi. Tajriba xususiyatiga bog`liq xolda korroziya tezligining turli birliklaridan foydalaniladi: gr\sm² gr\mm² yil

2. Xajmiy usul. Vodorodli qutibsizlanish bilanborayotgan korroziya jarayonida ma’lum bir vaqt oralig`ida ajralib chiqayotgan N<sub>2</sub> xajmi yoki kislorodli qutibsizlanish bilan borayotgan korroziya jarayonida yutilayotgan O<sub>2</sub> miqdori aniqlanadi. Vodorod xajmi Boyl-Mariott-Gey-Lyussak qonuni bo`yichastandart sharoitlardagi (V⁰) xajmga keltiriladi.

Bu yerda: standart sharoitlardagi gaz xajmi-0,1 mPa ( 760 mm. r. st., 1 atm);

273 gradus Kelvin shkalasi bo`yicha (273 K).
Sungra korroziya jarayoniga ekvivalentlar qonuni qo`llaniladi: korroziyalangan metal massasi ( ) 1 mol ekvivalent metall ( )masasi nisbatiga ajralib chiqayotgan vodorod massasi kabi tenglashtiriladi. Ajralib chiqayotgan vodorod massasi V_ekvH2=11200 ml\mol


ni topamiz. So`ngra 1 tenglamadan foydalanib korroziya tezligi V_k ni topamiz.
Metalning ejkvivalent massasi metalning 1 mol atomi M_me massasi anod reaktsiyada ishtirok etayotgan elektronlar soni (n_e) nisbatiga teng.

Korrozion tok usuli. Korrozion tok usuli bilan korroziya tezligini aniqlash uchun korroziya jarayonini aks ettiruvchi makrokorrozion element tayyorlanadi. Tajriba davomida dastlab korrozion tok kuchi Ik, so`ngra Faradey qonunidan foydalanib korroziyalangan metal massasi aniqlanadi.

m_Me =

Bu yerda -metalning ekvivalent massasi bo`lib, metallning anoddagi oksidlanish reaktsiyasida ishtirok etayotgan elektronlar soniga bo`lingan molyar massasiga teng.
F-bir mol metall atomini oksidlashga sarflanadigan elektr miqdori-Faradey soniga teng. 96500 Kl\mol, 1A= . Fni 1 soatga (3600 s) bo`lib, F=26,8 A soat/mol-ekv.ga ega bo`lamiz.
7,5 ni 7,1 tenglamaga qo`yib, quyidagiga ega bo`lamiz:

Nazorat savollari.
1. Korroziya tezligini tarozida tortish usulda topish mohiyatini tushuntirib bering.
2. Korroziya tezligini xajmiy usulda topish mohiyatini tushuntirib bering.
5. Korroziya tezligini korrozion tok usulida topish mohiyatini tushuntirib bering.