1-mavzu: Ona tili ta’limi jarayonini tashkil etishning huquqiy-me’yoriy asoslari
Download 48.51 Kb. Pdf ko'rish
|
1-maruza metodika-1
|
O 1-mavzu: Ona tili ta’limi jarayonini tashkil etishning huquqiy-me’yoriy asoslari. Reja: O 1.Ona tili tushunchasi. Ona tilining huquqiy asosi. 2.“Davlat tili to’g’risida”gi qonun mazmuni. Til va millat masalasi. Milliy o’zlikning shakllanishida ona tilimizning o’rni. Milliy (umumxalq) tili. O 3.Umumxalq tilining tarkibiy qismlarga bo’linishi. Adabiy til shakli. Dialektlar va shevalar. Kundalik va adabiy so’zlashuv uslubi. O Oʻzbek tili huquqiy asoslarining yaratilishi milliy til taraqqiyot yoʻnalishlarini belgilab berdi. Oʻzbek tilining mavqei yuksaldi, ijtimoiy funksiyasi kengaydi. Bu tilning aloqa-munosabat, hissiy taʼsir, toʻplash vazifalari bilan bir qatorda tafakkurni rivojlantiruvchi, aniq va tabiiy fanlar doirasidagi, ishlab chiqarish tarmoqlaridagi yangiliklarni ifoda etish xususiyati takomillashdi. Tilga munosabat, tilga eʼtibor, tilga hurmat tuygʻulari yanada turgʻunlashdi. Oʻzbekiston fuqarolari ongida davlat tili haqidagi qonun talablari haqida eʼtirof shakllandi. O Davlat tiliga munosabat, unga amal qilish ijtimoiy-siyosiy ahamiyat kasb etdi. Oʻzbek tilining mavqeini koʻtarishga, uni takomillashtirishga xizmat qiladigan tadqiqotlar, tilshunoslikning yangi yoʻnalishlariga doir izlanishlar yuzaga keldi. Tilning ijtimoiy qiymatini, til va jamiyat munosabatini yorituvchi sotsiolingvistika, nutq jarayonining psixik tabiati, nutqning reallashuviga qadar boʻladigan jarayon haqida bahs yurituvchi psixolingvistika, tilning madaniy qiymati, tilda xalq dunyoqarashi, urf-odat, anʼanalari, milliy qadriyatlar ifodasini tahlil qiluvchi lingvokulturologiya, tilning globallashuv jarayoniga mos holda takomillashuviga xizmat qiladigan kompyuter lingvistikasi sohalariga doir ilmiy tadqiqotlar yaratildi. Jadal surʼatlarda rivojlanib borayotgan jamiyatga xizmat qiluvchi tezkor axborot uslubini shakllantirish, oʻzbek tilidagi tarjima, avtomatik tahrir dasturlarini yaratish borasida izlanishlar olib borilmoqda 4-moddasida oʻzbek tilining OOʻzbek tiliga davlat tili maqomi berilishi – millatimiz hayotidagi buyuk voqea. Ajdodlarimizning azaliy orzusi ushaldi. Tilimizning huquqiy asosi taʼminlanishi barobarida millatimiz mustaqillikni qoʻlga kiritdi. Bu jarayon oson va shunchaki, oʻz-oʻzidan roʻy bermaganini taʼkidlash shart emas. “Davlat tili haqida”gi qonun oʻzbek tilining huquqiy asoslarini belgilab berdi. Qonunning 1-moddasida “Oʻzbekiston Respublikasining davlat tili oʻzbek tilidir», deb qayd etildi. 3-moddasida Oʻzbek tilining Oʻzbekiston Respublikasi hududida davlat tili sifatida amal qilishining huquqiy asoslari ushbu Qonun va boshqa qonunlar bilan belgilab berilishi taʼkidlandi. 7- Download 48.51 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|