1-modul. Kinematika

1-modul. KINEMATIKA

1. 
   Тўғри чизиқли текис ҳаракат. Тезлик.
   
2. 
   Жисмларнинг эркин тушиши. Юқорига тик отилган жисмнинг ҳаракати.
   
3. 
   Тўғри чизиқли нотекис ҳаракат. Ҳаракатнинг, тезликнинг ва тезланишларнинг графиклари.
   
4. 
   Эгри чизиқли ҳаракат. Нормал ва тангенциал тезланишлар. Айлана бўйлаб ҳаракат.
   
5. 
   Горизонтал отилган жисмларнинг ҳаракати. Горизонтга нисбатан бурчак остида отилган жисмларнинг ҳаракати.
   

Mustaqil ishlash uchun topshiriqlar

1. Metro eskalatori toʻxtab turganda yoʻlovchi t₁=120 s da, xarakatdagi eskalator zinalariga nisbatan oʻshanday tezlik bilan xarakatlanganda esa t₂=30 s da koʻtariladi. Yoʻlovchining xarakatdagi eskalatorda tinch turgan xoldagi koʻtarilish vaqtini aniqlang.

2. Agar samolyotning havoga nisbatan tezligi v₁=100 m/s, harakat yoʻnalishiga α=30˚ gradus burchak ostida roʻparadan esayotgan shamol tezligi v₂=30 m/s boʻlsa, oralaridagi masofa 500 km boʻlgan punktlarning biridan ikkinchisiga samolyotning uchib borish vaqtini toping.

3. Boshlangʻich 19.6 m/s tezlik bilan vertikal ravishda pastga tashlangan jism oxirgi sekund davomida butun yoʻlning ¼ qismini bosib oʻtdi. Jismning tushish vaqti va oxirgi tezligini toping. Jism qanday balandlikdan tashlangan?

4. Agar yuqoriga tik otilgan jism 60 metrdagi belgi yonidan 4 s vaqt ichida 2 marta oʻtgan boʻlsa, uning boshlangʻich tezligini toping. Havoning qarshiligini hisobga olmang.

5. Moddiy nuqtaning harakati x=at+bt² +ct³ tenglama bilan berilgan, bu yerda a=5m/s b=0.2m/s², c=0.1 m/s³. Nuqtaning vaqtning t₁=2 s va t₂=4 s momentlaridagi tezliklarini hamda t₁ dan t₂ gacha vaqt oralig’idagi o’rtacha tezligini toping.

6. Harakat tenglamasi x=2t²+3t+4; y=3t² +4t-2; z=0 bo’lgan jism harakat boshidan boshlab t=10 s vaqt ichida qancha yo’lni bosib o’tadi?

7. 200 ayl/s tezlik bilan aylanayotgan gorizontal valga bir birdan 20 sm masofada 2 ta yupqa disk o’rnatilgan. O’qning tezligini aniqlash maqsadida o’q shunday otilganki, u ikkala diskni aylanish o’qidan bir xil masofada teshib o’tgan. Teshiklarning burchak siljishi 18˚ bo’lsa, o’qning tezligini aniqlang.

8. 24 km/soat tezlik bilan harakatlanayotgan traktor burilganda uning massa markazi radiusi R=9 m bo’lgan yoy chizadi. Agar traktor gusinesalari orasidagi masofa d=1.5 m bo’lsa , ularning tezliklari orasidagi farqni toping.

9. Jism ufqqa nisbatan biror α burchak ostida otilgan. Agar jismning gorizontal yo’nalishdagi uchish masofasi trayektoriyasining maksimal balandligi H dan 4 marotaba katta bo’lsa, α burchak topilsin.

10. O’q ufqqa nisbatan α=60º burchak ostida v₀ =200m/s boshlang’ich tezlik bilan otildi. Eng baland ko’tarilish balandligi H, uchish uzoqligi S va trayektoriyaning eng yuqori nuqtasidagi egrilik radiusi R aniqlansin. Havoning qarshiligi hisobga olinmasin.