3-laboratoriya ishi: Yarimo‘tkazgichli diod parametrlari va xarakteristikalarini tadqiq etish. Ishning maqsadi

3-laboratoriya ishi:
Yarimo‘tkazgichli diod parametrlari va xarakteristikalarini tadqiq etish.
Ishning maqsadi: Yarim o‘tkazgichli diodning xossalarini o‘rganish, uning volt-amper xarakteristikalarini olish, amaliyotda qo‘llanilishi bilan tanishish.
Boshlang‘ich ma’lumotlar
Diod bir tomonlama o‘tkazuvchanlikki ega va asosan o‘zgaruvchan tokni to‘g‘rilash uchun ishlatiladi. To‘g‘ri yo‘nalishda ulangan diodda o‘zgarmas kuchlanish tushishi mavjud bo‘ladi, uning qiymati germaniyli diodlar uchun 0,3 V va kremniyli diodlar uchun 0,6 V. Ushbu kuchlanish tushishi diod to‘g‘ri yo‘nalishda ulangandagi kuchlanish tushishi yoki diodning to‘g‘ri kuchlanishi deb ataladi.
Diodning elektr sxemalarda ishlashi uning volt-amper xarakteristikasi (VAX) bilan aniqlanadi.
To‘g‘ri yo‘nalishda ulangan yassi diodning volt-amper xarakteristikalari 1-rasmda ko‘rsatilgan.

1-jadval.

Tok Ito‘g‘ri, mA	0,00001	0,001	0,01	0,1	0,5	1	2	4	6	8	10
Kuchlanish Uto‘g‘ri, V	0.458	0.578	0.673	0.698	0.743	0.766	0.793	0.83	0.86	0.887	0.912

2. 
   Sxema
   
   

2-jadval

Kuchlanish Uteskari, V	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
Tok Iteskari, mA	0	0.049	0	0.444	0	0	0.692	0.69	1.57	0	0	0

Manba kuchlanishi, Ye1, V	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
Kuchlanish Uteskari, V	1	2	2.99	3.99	4.99	5.99	6.99	7.99	8.99	9.99	10.99	11.99

Stabilitron xarakteristikalari va parametrlarini tadqiq etish.

Ishning maqsadi: Elektr teshilish rejimida diod tokini unga qo’yilgan teskari yo’nalishdagi kuchlanish bilan bog’liqligini tajriba usuli bilan aniqlash va bu bog’lanishni approksimatsiyalovchi chiziqli funktsiya parametrlari qiymatlarini hisoblash.

1-jadval.

Kuchlanish Uto‘g‘ri, V	0,1	0,2	0,3	0,4	0,5	0,6	0,7	0,8	0,9	1,0	1,1
Tok Ito‘g‘ri, mA	0.014	0.28	0.56	0.73	0.111	0.444	3.66	0.03	0.258	2.21	0.19

Optronni tadqiq etish.

1. 
   Nazariy malumot.
   

Yorugʻlik signallarini kuchaytirib yoki oʻzgartirib beradigan asbob. Yoruglik nurlatgichi va foto qabul qilgichdan iborat. Optron elementlari oʻzaro optik, elektr yoki aralash usulda ulanadi. Yorugʻlik nurlatgichida kiruvchi elektr signallar yorugʻlik signallariga aylanadi va optik kanal orqali foto qabul qilgichga uzatilib, unda elektr signallariga aylanadi. Nurlatgich sifatida, odatda, yarim oʻtkazgichli yorugʻlik nurlatuvchi diodlardan; optik kanalining oraliq muhiti sifatida optik yelimlar, shishalar, tolali yorugʻlik oʻtkazgichlar, havodan; foto qabul qilgich sifatida fotodiod, fotorezistor, fototranzistor va boshqalardan foydalaniladi. Optron radioelektronika va hisoblash texnikasida ishlatiladi.

8.1-rasm. Optronlar. a) diodli, b) rezistorli, v) tranzistorli, g) tiristorli.

1 – jadval

E1, V
UKIR, V
IKIR=E1/R1, mA

E2=0 deb oling. E1 ni o‘zgartirib borib, fotovoltaik rejim uchun optron uzatish xarakteristikasini I_ChIQ=f(I_KIR) o‘lchang.

Optron kirish xarakteristikasini UKIR=f(IKIR) o‘lchash:

			Ikir ,
			mA	0			0,2		0,4					0,6			0,8						1					2				4		6					8								10						12			14
			Ukir,				0,61		0,63					0,64			0,6						0,65			0,67				0,69				0,70					0,71								0,72						0,7			0,73
E2=0V			V	0			4		2					2			5						6					5				5		7					7								5						3			6
			Ikir ,
			mA	0			0,2		0,4					0,6			0,8						1					2				4		6					8								10						12			14
E2=5,			Ukir,				0,61		0,63					0,64			0,6						0,65			0,67				0,69				0,70					0,71								0,72						0,7			0,73
5V			V	0			4		2					2			5						6					5				5		7					7								5						3			6
Optron uzatish xarakteristikasini UCHIQ=f(ICHIQ) o‘lchash:
		Uchiq(
Ikir1		v)			0			0,5				1			2				3							4				5				6				7							8								9			10
=2		Ichiq(			0,0			2,5				2,8			2,93				2,99						3,05			3,11				3,17					3,23							3,28								3,35			3,40
mA		mA)			08			53				8			8				7							6				4				2				1							8								2			6
		Uchiq(
Ikir2		v)			0			0,5				1			2				3							4				5				6				7							8								9			10
=4		Ichiq(			0,0			3,5				7,2			7,70				7,86						8,02			8,18				8,34					8,51							8,67								8,83			8,99
mA		mA)			4			3				13			6				7							8				9				9				1							1								1			4
		Uchiq(
		v)			0			0,5				1			2				3							4				5				6				7							8								9			10