4 -lekciya. Tosinarli processler, olardiń sanli xarakteristikalari hám energetikaliq spektori

---

4 -lekciya. TOSINARLI PROCESSLER, OLARDIŃ SANLI 
XARAKTERISTIKALARI HÁM ENERGETIKALIQ SPEKTORI 
Ómirde júz beretuǵın xádiyseler 3 tiykarǵı toparǵa bólinedi. 
a) anıq xádiyseler; 
b) múmkin bolmaǵan xádiyseler; 
v) tosınarlı xádiyseler. 
Anıq xádiyse dep málim shártler kompleksi orınlanǵanda álbette júz 
beretuǵın xádiysege aytıladı. 
Múmkin bolmaǵan xádiyse dep málim shártler orınlanǵanda júz beriwde, júz 
bermesligida múmkin bolatuǵın xádiysege aytıladı. 
«A» xádiyseniń itimallıǵı tómendegi koefficient járdeminde anıqlanadı. 
Р(А)=m/n (0
M - «A» xádiyseni keltirip shıǵarıwshı sınaqlar kóriwler sanı
n - ulıwma sınap kóriwler sanı
Tosınarlı muǵdar dep aldınan belgisiz bolǵan sınap kóriw nátiyjesinde 
konkret bahaǵa iye bolǵan muǵdarǵa aytıladı. Tosınarlı muǵdarlar 2 úlken 
klasslarǵa bólinedi. 
1. Diskret tosınarlı muǵdarlar 2. Úzliksiz tosınarlı muǵdarlar
Tosınarlı muǵdardıń bólistiriw nızamı dep onıń múmkin bolǵan bahaları 
menen olardıń itimallıqları arasındaǵı uyqaslıqqa aytıladı. Tosınarlı muǵdardıń 
bólistiriw nızamı keste arqalı, analitik usılda yamasa grafik usılda beriliwi 
múmkin. 
Keste arqalı:
xi
x1
x2
x3
...
xn
pi
p1
p2
p3
...
pn
 
 
 

---

Grafik usul:
Analitik usul:
Baylanıs liniyasi boylap uzatılıp atırǵan signallardı hám olarǵa záleldi tásir 
etetuǵın kesentlerdi tosınarlı processler dep qaraw múmkin. Sebebi qabıl etiw 
tárepinde aldınan qanday signal uzatılǵanlıǵı jáne bul signalǵa qanday 
kórinisindegi kesent tásir etiwi aldınan belgisiz bolıp tabıladı.