5 laboratoriya ishi

5 - LABORATORIYA ISHI
Mavzu: AND, OR, NOT mantiqiy standart so’zlardan
foydalanish

Mavzu: AND, OR, NOT mantiqiy standart so„zlardan foydalanish Ishdan maqsad: Talabalarda AND, OR, NOT mantiqiy stanndart so‗zlardan foydalanish va shu orqali relyatsion MB da ishlash ko‘nikmasini hosil qilish. Masalaning qo‟yilishi: AND, OR, NOT, IN, BETWEEN, LIKE operatoridan foydalanib avvalgi mashg‘ulotlarda yaratilgan jadvallar ustida amallar bajarish. Uslubiy ko`rsatmalar:SQL tilida shart ifodalarini tuzish uchun solishtirish va mantiqiy Mavzu: AND, OR, NOT mantiqiy standart so„zlardan

foydalanish
Ishdan maqsad: Talabalarda AND, OR, NOT mantiqiy
stanndart so‗zlardan foydalanish va shu orqali relyatsion MB da
ishlash ko‘nikmasini hosil qilish.
Masalaning qo‟yilishi: AND, OR, NOT, IN, BETWEEN,
LIKE operatoridan foydalanib avvalgi mashg‘ulotlarda yaratilgan
jadvallar ustida amallar bajarish.
Uslubiy ko`rsatmalar:SQL tilida shart ifodalarini tuzish uchun
solishtirish va mantiqiy operatorlardan tashqari yana bir qator maxsus
operatorlar qo‗llaniladi. Bu operatorlar dasturlash tillarida mavjud
emas. Bu operatolar:
Operator Ta`rifi
= teng
> katta
< kichik
>= katta yoki teng
<= kichik yoki teng
<> teng emas
IN biror qiymatlar to‗plamiga tegishliligini
tekshirish
BETWEEN biror qiymatlar diapozoniga tegishliligini
tekshirish
LIKE namuna bilan mosligini tekshirish
IS NULL qiymat mavjudmasligini tekshirish
NOT Mantiqiy inkor operatori
AND VA mantiqiy operatori
OR YOKI mantiqiy operatori
5.1-jadval. WHERE buyrug`i bilan ishlovchi operatorlar.
Misol: Imtihonlarda kamida bitta 2 yoki 3 baho olgan
talabalarni identifikatorini tanlab chiqarish so`rovi.
SELECT id_st, mark
FROM mark_st
26
WHERE mark IN (2,3)
BETWEEN amali maydon qiymatini berilgan intervalga
kirganligini tekshirish uchun ishlatiladi. Yuqoridagi natijani
BETWEEN operatoridan foydalanib olish mumkin:
SELECT id_st, mark
FROM mark_st
WHERE mark BETWEEN 2 AND 3
Birorta xam 2, 3 olmagan talaba haqidagi ma‘lumotlar olish
uchun NOT IN yoki NOT BETWEEN ishlatiladi.
Misol: Familiyalari A xarfi bilan boshlanuvchi talabalar
ro‘yxatini tanlab olish.
Bunday xolatda LIKE operatoridan foydalanish qulay
hisoblanadi. LIKE operatori faqat simvolli maydonlar uchun
qo‗llaniladi va maydon qiymati operatorda ko‗rsatilgan namunaga
mosligini tekshirish imkonini yaratadi. Namuna quyidagi maxsus
simvollardan tashkil topadi:
 _ (tagiga chizish belgisi) – bitta ixtiyoriy simvolni bildiradi;
 % (foiz belgisi) – ixtiyoriy miqdordagi simvollar ketma –
ketligini bildiradi.
SELECT id_st, surname
FROM student
WHERE surname LIKE 'A%operatorlardan tashqari yana bir qator maxsus operatorlar qo‗llaniladi. Bu operatorlar dasturlash tillarida mavjud emas. Bu operatolar: Operator Ta`rifi = teng > katta < kichik >= katta yoki teng <= kichik yoki teng <> teng emas IN biror qiymatlar to‗plamiga tegishliligini tekshirish BETWEEN biror qiymatlar diapozoniga tegishliligini tekshirish LIKE namuna bilan mosligini tekshirish IS NULL qiymat mavjudmasligini tekshirish NOT Mantiqiy inkor operatori AND VA mantiqiy operatori OR YOKI mantiqiy operatori 5.1-jadval. WHERE buyrug`i bilan ishlovchi operatorlar. Misol: Imtihonlarda kamida bitta 2 yoki 3 baho olgan talabalarni identifikatorini tanlab chiqarish so`rovi. SELECT id_st, mark FROM mark_st 26 WHERE mark IN (2,3) BETWEEN amali maydon qiymatini berilgan intervalga kirganligini tekshirish uchun ishlatiladi. Yuqoridagi natijani BETWEEN operatoridan foydalanib olish mumkin: SELECT id_st, mark FROM mark_st WHERE mark BETWEEN 2 AND 3 Birorta xam 2, 3 olmagan talaba haqidagi ma‘lumotlar olish uchun NOT IN yoki NOT BETWEEN ishlatiladi. Misol: Familiyalari A xarfi bilan boshlanuvchi talabalar ro‘yxatini tanlab olish. Bunday xolatda LIKE operatoridan foydalanish qulay hisoblanadi. LIKE operatori faqat simvolli maydonlar uchun qo‗llaniladi va maydon qiymati operatorda ko‗rsatilgan namunaga mosligini tekshirish imkonini yaratadi. Namuna quyidagi maxsus simvollardan tashkil topadi:  _ (tagiga chizish belgisi) – bitta ixtiyoriy simvolni bildiradi;  % (foiz belgisi) – ixtiyoriy miqdordagi simvollar ketma – ketligini bildiradi. SELECT id_st, surname FROM student WHERE surname LIKE
VAZIFA W3schools.com orqali bajarildi