5-mavzu : otlarda ko’plik formasining yasalishi


Download 38.23 Kb.
bet1/2
Sana09.11.2023
Hajmi38.23 Kb.
#1759700
  1   2
Bog'liq
5-dars




5-MAVZU : OTLARDA KO’PLIK FORMASINING YASALISHI
( DIE PLURALBILDUNG DER SUBSTANTIVE )
O‘zbek tilida ko‘plik formasi –lar affiksi bilan yasaladi. Nemis tilida esa otlarning ko‘pligi
quyidagi vositalar yordamida yasaladi:
a) artikl yordamida:
der Lehrer – die Lehrer, das Wappen – die Wappen
der Wagen – die Wagen, das Ratsel – die Ratsel
b) umlaut yordamida:
die Mutter – die Mutter
die Tochter – die Tochter
d) Artikl + suffiks (-e, (-e)n, -er, -s) yordamida:
der Tisch – die Tische, das Bild – die Bilder
der Junge – die Jungen, der Park – die Parks
e) artikl + umlaut yordamida:
der Garten – die Garten
der Vater – die Vater
f) artikl + umlaut + suffiks yordamida:
der Wald – die Walder
das Tuch – die Tucher
der Wolf – die Wolfe
Nemis tilida otlarning ko‘plik yasalishi besh turga bo‘linadi:
1.Ko‘plikda –e suffiksini qabul qiluvchi otlar (umlautli yoki umlautsiz)
2.Ko‘plikda –(e)n suffiksini qabul qiluvchi otlar(umlautsiz)
3.Ko‘plikda –er suffiksini qabul qiluvchi otlar (umlautli)
4. Ko‘plik formasini suffikssiz yasovchi otlar(umlautli yoki umlautsiz)
5.Ko‘plik yasalishining maxsus hollari (Boshqa tillardan o‘zlashgan otlar –s suffiksini oladi).
4.1 Ko‘plik yasalishining birinchi turi
( Der I. Typ der Pluralbildung )
Ko‘plik yasalishining birinchi turiga kiruvchi otlar ko‘plikda –e suffiksini qabul qiladi.Otlarning
o‘zagidagi unli tovushlar umlaut olishi yoki olmasligi mumkin.Bu turga quyidagi otlar kiradi:
1.Mujskoy roddagi otlarning asosiy qismi, o‘zagida a,o, u unlisi va au diftonggi bo‘lgan otlarning
umlaut oladi (bu otlar bir bo‘g‘inli bo‘ladi):
der Satz – die Satze (gap – gaplar)
der Fuchs –die Fuchse (tulki - tulkilar)

Download 38.23 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling