Aksiomatik metod aksiomalarga

---

Aksiomatik metod
Aksiomatik metod — aksiomalarga
asoslanib ilmiy nazariya qurish usuli.
Asos qilib olingan aksiomalar tizimi
(aksioma-tika) muayyan nazariy tizimda
isbotsiz haqiqiy deb kabul qilinadi.
Boshqa nazariy bilimlar, xulosalar toʻla
ravishda aksiomatikadan deduktiv yoʻl
bilan chiqariladi. Yangi tushunchalar
nazariyaga formal taʼriflash yoʻli bilan
kiritiladi. Aksiomalar tizimi ziddiyatsizlik,
toʻlalik va bogʻliqsizlik shartlarini

---

qanoatlantirishi lozim. Bitta ilmiy
nazariyani turli aksiomalar tizimiga
asoslanib ham qurish mumkin. Masalan,
haqiqiy sonlar nazariyasining turli qurish
usullari mavjud. Matematikada
Aksiomaqadimgi yunon geometrlari
asarlarida shakllana bosh-lagan.
Evklidning „Negizlar“ (mil. av. 300-yillar)
asarida bayon etilgan 272geometrik
sistema Aksioma bilan nazariya qurish
namunasidir. 19-asr ikkinchi yar-midan
mat.ning turli sohalari Aksioma bilan
qurila boshlandi (turli geometriyalar,
arifmetika, ehtimollar na-zariyasi va
boshqalar). Aksiomaning keyingi
taraqqiyoti, mu-kammalashuvi D. Gilbert
kiritgan for-mal sistema va formalizm

---

metodi bilan bogʻliq. Qadimda fanlar, shu
jumladan falsafaning turli bulimlarini
aksiomalar tarzida bayon qilishga urinib
koʻrilgan (Nyuton, Spinoza, Forobiy va
boshqalar).
[1]
1. 
"Aksiomatik metod" OʻzME. A-harfi (http://
n.ziyouz.com/books/uzbekiston_milliy_en
siklopediyasi/O'zbekiston%20Milliy%20En
siklopediyasi%20-%20A%20harfi.pdf)
Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
Ko‘proq o‘rganish Ushbu maqolada
Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-
2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan.
Manbalar

---

Bu sahifa oxirgi marta 3-Fevral 2023, 20:10 da
tahrir qilingan.
•
Matndan 
CC BY-SA 3.0
 litsenziyasi boʻyicha
foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan
boʻlsa).
"https://uz.wikipedia.org/w/inde
x.php?
title=Aksiomatik_metod&oldid=356
9600" dan olindi