Amaliy mashg‘ulot Geostatsionar orbitadagi sunʼiy yo‘ldoshni ko‘rinish zonasini aniqlash. Topshiriq

14-15-Amaliy mashg‘ulot
Geostatsionar orbitadagi sunʼiy yo‘ldoshni ko‘rinish zonasini aniqlash.
Topshiriq. Geostatsionar sun’iy yo‘ldoshning ko‘rish maydonining ta'riflari.

Amaliy mashg‘ulot bo‘yicha uslubiy ko‘rsatmalar

Ko‘rish zonasi er stantsiyasi va sun’iy yo‘ldoshning balandlik burchagi va geografik ma'lumotlariga qarab diagramma (1-rasm) bilan belgilanadi.

1-rasm. Balandlik va azimutni aniqlash diagrammasi

ES antennasining geostatsionar sun’iy yo‘ldoshga yo‘nalishi (φ₀- ES kengligi, λ-λ₀ - sun’iy yo‘ldoshning joylashuvi uzunligiga nisbatan ES uzunligi)

Hisoblash misoli

Balandlik burchagi φ=10°.

Koordinatalar: sun’iy yo‘ldosh 66° в. д.
Yer stansiyasi 42° с. ш. kenglik,73° в. д.
4.1. Sun’iy yo‘ldosh va yer stansiyasi o‘rtasidagi uzunlik farqini aniqlaymiz Δλ=73° - 66° = 7°.

4.2. λ – λ₀  o‘qidagi Δλ nuqtasi orqali vertikal chiziqni 10° balandlik burchagi chizig‘i bilan kesishguncha o‘tkazamiz.

4.3. Ushbu kesishish nuqtasi orqali φ₀ kenglik o‘qiga chapga gorizontal chiziq o‘tkazamiz va ko‘rish zonasi kengligining yuqori nuqtalarini aniqlaymiz.
4.4. Ushbu gorizontal chiziqning diagrammaning cheti bilan kesishgan nuqtasidan vertikal chiziqni λ – λ₀ o‘qi bilan kesishgan joyga tushiramiz va geostatsionar sun’iy yo‘ldosh ko‘rish zonasi uzunlik chetini aniqlaymiz.
Shuning uchun, geostatsionar sun’iy yo‘ldoshning ko‘rish maydoni
66°+ 60°= 126°, 66°- 60°= 6°.
Shunday qilib, geostatsionar sun’iy yo‘ldoshning ko‘rish zonasi quyidagi koordinatalarga ega: kenglik 73° с.ш., 73°ю.ш.; uzunlik 6° - 126° в.д.
4.5 Azimut diagrammadan Δλ=7° orqali o‘tkazilgan vertikal chiziqning kesishishi va 10° balandlik burchagi bilan aniqlanadi. Azimut 188°, kabi Yer stantsiyasi shimoliy yarim sharda joylashgan.
Eslatma: Hisoblash ma'lumotlari aralashuvchi tizim uchun 1-masaladan olingan.
Biroq, qutb kengliklarida, geostatsionar sun’iy yo‘ldoshga yo‘naltirilgan er stantsiyasi antennasining balandlik burchaklari kichik va qutb yaqinida u shunchaki ko‘rinmaydi. Kichik balandlik burchaklari sun’iy yo‘ldoshning mahalliy ob'ektlar tomonidan soyalanishiga olib keladi, Yerning radio shovqin nurlanishidan hosil bo‘lgan stansiya antenna tizimining shovqini kuchayadi. Geostatsionar sun’iy yo‘ldoshga ko‘tarilish burchaklari ham qabul qilish nuqtasining sun’iy yo‘ldosh uzunligidan uzoqlashishi bilan kamayadi. Shunday qilib, yuqori kenglikdagi hududlarga xizmat ko‘rsatish uchun geostatsionar sun’iy yo‘ldosh xizmat ko‘rsatish zonasining markaziy uzunligiga imkon qadar yaqin joylashgan bo‘lishi kerak. Kerakli xizmat ko‘rsatish zonasini saqlab, sun’iy yo‘ldoshning turish nuqtasini o‘zgartirish mumkin bo‘lgan GO bo‘limi xizmat yoyi deb ataladi.