Amaliy mashgulot n 2 Bazarov Davron


Download 388.59 Kb.
Sana14.11.2020
Hajmi388.59 Kb.
#145496
Bog'liq
Amaliy mashgulot N 2 BAZAROV


Amaliy mashgulot N 2

Bazarov Davron



Sezar usuli. Sezar shifri oddiy siljitish shifrining bir qismi hisoblanadi. Bu shifrni rimlik imperator Gole Yuliy Sezar o‘ylab topgan. Shifrlashda matnning har bir harfi boshqa harf bilan quyidagi qoida asosida almashtiriladi. Harflarni almashtirishda kelayotgan yozuv harflarini k-ga siljitib almashtiriladi. Bu erda M – butun son hisoblanib, ochiq matni belgisini biror alfavitdagi o‘rni, S – butun son bo‘lib, shifr belgini biror alfavitdagi o‘rni. C=(M+k)modm, m - alfavit uzunligi. Deshifrlash ifodasi esa M=(C-k)modm ifoda bilan ifodalanadi. Yuliy Sezar bevosita k = 3 bo‘lganda ushbu usuldan foylangan. Sezar usulining kamchiligi bu bir xil harflarning o‘z navbatida, bir xil harflarga almashishidir.

T0= Bazarov Davron so‘zini va K=5 deb oladigan bo‘lsak

Sezar usuli natijasida quyidagi shifrlangan yozuv hosil bo‘ladi:



T1 = Rfsfpdh Gfhpdt

Vernam shifri. Vernamning shifrlash tizimi modul qiymati m=2 bo’lgan Vijiner shifrlash tizimining bir qismi hisoblanib, 1926-yilda bu usulning aniq ko’rinishi ishlab chiqiladi. Gilbertom Vernam AT&SSHA firmasi xomiyligi ostida kiruvchi matn sifatida ikkilik sanoq sistemasidan foydalandi. Shifrlashda birinchi Ingliz alifbosidagi (A, B...Z). Matnning har bir harfi 5-bit bo’lakli (b0,b1…b4) Bado raqami bilan kodlanadi. Ixtiyoriy ketma-ketlikdagi ikkilik kalitlar k0,k1,k2, avval kitobsimon lentaga yoziladi. Quyidagi rasmda uzatilayotgan axborotni Vernam usuli orqali shifrlash ko’rsatilgan

Kiruvchi matnni shifrlashda x-kiruvchi matn ikkilik ko’rinishiga o’tkaziladi va ikkilik modul ostida ikkilik ketma-ketlikdagi k-kalit bilan shifrlash amalga oshiriladi. Bu shifrlangan yozuv quyidagi tenglik orqali amalga oshiriladi.

y = x ⊕ k Deshifrlash uchun shifrmatn va kalit xor amalida qo’shiladi.

Vernam usuli:

So’zBazarov

Kalitxyzdvym



So’z

B

a

z

a

r

o

v




00001

00000

11001

00000

10001

01110

10101

Kalit

x

y

Z

d

v

y

m




10111

11000

11001

00011

10101

11000

01100

xorlangan

10110

11000

00000

00011

00100

10110

11001

Shifr matn

w

y

a

d

e

w

z

Shifr matn wyadewz

P

Affin kriptotizimlari. Affin kripototizimlari keng tarqalmagan o’rniga qo’yish usullari sanalib, bir alifboli shifrlash usullariga kiradi. Bu tizimlarga affin tizimidagi Sezar usuli, ROT13 va Atbash usullari kiradi. Affin tizimidagi Sezar usulida har bir harfga almashtiriluvchi harflar maxsus formula bo’yicha aniqlanadi: E(x)=ax+b (modm), bu yerda a, b - butun sonlar bo’lib, kalitlar hisoblanadi, 0≤a, b

Shifrlash. Ushbu usulda ma’lumotlarni shifrlash uchun “BAZAROV DAVRON” ochiq matni olinib, kalit sifatida a=3 va b=4 olindi. Alifbo uzunligi m=26 ga teng. Bu holda shifrlash funksifsining umumiy ko’rinishi quyidagicha bo’ladi: y = E(x) = (3x + 4)mod26. Yuqoridagi jadvalga asoslanib quyidagini olish mumkin:



xaba

B

A

Z

A

R

O

V

D

A

V

R

O

N




1

0

25

0

17

14

21

3

0

21

17

14

13

Shifrlashning umumiy ko’rinishi esa quyidagicha bo’ladi:

xabar

B

A

Z

A

R

O

V

D

A

V

R

O

N

X

1

0

25

0

17

14

21

3

0

21

17

14

13

3X+4

7

4

79

4

55

46

67

13

4

67

55

46

43

(3x + 4)mod26

7

4

1

4

3

20

15

13

4

15

3

20

17

SHIRIF MATN

H

E

B

E

D

U

P

N

E

P

D

U

R



SHIRIF MATN

H

E

B

E

D

U

P

N

E

P

D

U

R

Y

7

4

1

4

3

20

15

13

4

15

3

20

17

X=9 (y-4)

27

0

-27

0

-9

144

99

81

0

99

-9

144

117

9(y-4)mod26

1

0

25

0

17

14

21

3

0

21

17

14

13

XABAR

B

A

Z

A

R

O

V

D

A

V

R

O

N

Download 388.59 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling