Анорда навдорлик белгиларини аниқлаш


Download 23.96 Kb.
bet1/3
Sana14.02.2023
Hajmi23.96 Kb.
#1196543
  1   2   3
Bog'liq
12 амалий машғулот


АНОРДА НАВДОРЛИК БЕЛГИЛАРИНИ АНИҚЛАШ.
Анор - Ўрта асрларда Pomum granatum - уруғли олма деб номланарди, кейинчалик у К. Линней томонидан замонавий илмий ботаника номи билан Punicum granatum L. билан алмаштирилди.
Қадимги Римда у бошқа номга эга эди - малум гранатум, яъни "донадор олма". У ҳанузгача бошқа тилларда олма деб номланади: немис, Гранатапфел, италян мелограно (апфел дан, мела - олма). Италияликлар, бу Момо Ҳавони васвасага солган жаннатдаги олма эди, деб ҳисоблашади.
Анорнинг келиб чиқиши. Punica жинсининг умумий лотинча номи бу мамлакатда ўсимликларнинг кенг тарқалиши билан Punic, Sarthaginian лотинча сўзидан келиб чиққан. Гранатумнинг ўзига хос номи гранатус - мева ичидаги кўплаб уруғларга кўра, сувли қопқоқ билан ўралган гранатусдан келиб чиқади. Русча "граната" номи Лотин гранатус (гранулар) дан келади. Қадимги Римда бу меванинг иккита лотинча номи бор эди - малум пуниcум ва малум гранатум. Биринчи сўзма-сўз "Пуник олма" деган маънони англатади, Римликлар милоддан аввалги 12-7-асрларда Кичик Осиёдан Шимолий Африкага кўчиб келган Финикияликларни Финлар деб аташган. Э. ва у эрда бир қатор колонияларга асос солган: Карфаген, Утиcа, Лептис Магна ва бошқалар. Ўша пайтда энг яхши анор Карфагенда ўсади деб ишонилган. "Мева гранатум" деган маънони англатувчи иккинчи исм - малум гранатум, бу мева номларининг асосини бошқа тилларда яратган: немис тилида - Гранатапфел (немисча Апфел - олма), эстон - гранатоун (Ест. Оун - олма) Италия - мелограно (Италия). .мела - олма), швед - Гранатаппле, испанча - Гранада, франсузча - граната ва инглизча - анор (Лотин pomum - мевадан). Парчаланадиган ўқ-дорилар номи - "граната" - анор меваси номидан келиб чиққан, чунки анорларнинг дастлабки турлари шакли ва ўлчамлари билан мевага ўхшаш бўлган - мевалар ичидаги доналар ва учиб юрувчи бўлакларга ўхшаб.


Ўсимликнинг тавсифи. Анор - баландлиги 5-6 метргача чўзилган дарахт. Табиатда 50 йилгача умр кўради, аммо маданиятда 50-60 йилгача ҳосилдорлик пасаяди ва эски кўчатлар ёшлари билан алмаштирилади. Юпқа новдалар, текис, ялтироқ барглар, диаметри 2,5 см ва ундан кўп бўлган дафна шаклидаги тўқ сариқ-қизил гуллар. Барглари қарама-қарши, тасвирлар, оч яшил, узунлиги тахминан 3 см. Дастклабки гуллари икки ва битта, тўқ сариқ-қизил, диаметри 4 см га этади. Гарнетда диплоид хромосомалар тўплами мавжуд – 2n = 16. Ўсиш мавсуми 180-215 кун (6-8 ой) давом этади. У эрта ёздан кузгача гуллайди. Аксарият гуллар (95-97%) бепушт, тушади. Узайган гуллаш даври туфайли пишиб этиш даври ҳам узаяди.

Download 23.96 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling