Atmosferada quyosh spiktrini yutilishi quyosh spiktrining standartlari

Mavzu: Atmosferada quyosh spektrini yutilishi quyosh spiktrining standartlari

• Reja:
• 1. Quyoshning spektri, temperaturasi, tarkibi va yadrosi
• 2. Quyosh radiasiyasini, ya’ni quyoshdan kelayotgan nur energiyasi
• 3. Quyoshning spektrini o’simlikllarga tasri

Quyoshning spektri, temperaturasi, tarkibi va yadrosi

• Quyoshning spektri, temperaturasi, tarkibi va yadrosi
• O‘zidan nur chiqarayotgan har qanday jism va undan taralayotgan nurlanish o‘tayotgan muhitning tabiatiga ko‘ra, manbaning spektri tutash, yutilish va nurlanish (emission) spektrlari ko‘rinishida bo‘ladi. Cho‘g‘langan jismning prizma yoki diffraksion panjara yordamida hosil qilingan spektri tutash spektrni beradi. Agar cho‘g‘langan jismdan kelayotgan nurlar yo‘liga ma’lum bir gaz sham tutilsa, u holda tutash spektri fonida sham gazini tashkil qilgan atomlarning yutilish (fraungofer) chiziqlari paydo bo‘ladi. Birinchi marta 1814 yili bu chiziqlar tabiatini tushuntirgan fizik Fraungofer sharafi eslatilgan chiziqlar uning nomi bilan yuritiladi.

Quyosh yerdagi hayot manbai hisoblanadi va barcha o‘simliklar dunyosi quyosh radiatsiyasidan quvvat oladi. Quyosh radiasiyasini, ya’ni quyoshdan kelayotgan nur energiyasi biosferaning mavjudligida, iqlimning shakllanishida asosiy omillardan biri hisoblanadi. Quyosh radiasiyasi ta’sirida juda ko’p miqdorda suv, suv omborlaridan, dengizlardan, okeanlardan bug’lanib, yog’ingarchilik hosil qiladi va o‘simliklar rivojini ta’minlaydi.Asosiy qism: Respublikamiz quyoshli mamlakat hisoblanib, Yer sirtiga tushadigan radiatsiya mikdori 1000 Vt/m2 ga yetadigan kunlar mavjud (quyosh tikkaga kelganda) va bulutsiz kunlarda Respublikamiz hududlarida yiliga 270-320 kun kuyoshli kunlar xisoblanadi. Quyosh nurlanishi (radiatsiyasi) E0 to‘g‘ridan-to‘g‘ri va sochilgan qismlardan tashkil topadi.

• Quyosh yerdagi hayot manbai hisoblanadi va barcha o‘simliklar dunyosi quyosh radiatsiyasidan quvvat oladi. Quyosh radiasiyasini, ya’ni quyoshdan kelayotgan nur energiyasi biosferaning mavjudligida, iqlimning shakllanishida asosiy omillardan biri hisoblanadi. Quyosh radiasiyasi ta’sirida juda ko’p miqdorda suv, suv omborlaridan, dengizlardan, okeanlardan bug’lanib, yog’ingarchilik hosil qiladi va o‘simliklar rivojini ta’minlaydi.Asosiy qism: Respublikamiz quyoshli mamlakat hisoblanib, Yer sirtiga tushadigan radiatsiya mikdori 1000 Vt/m2 ga yetadigan kunlar mavjud (quyosh tikkaga kelganda) va bulutsiz kunlarda Respublikamiz hududlarida yiliga 270-320 kun kuyoshli kunlar xisoblanadi. Quyosh nurlanishi (radiatsiyasi) E0 to‘g‘ridan-to‘g‘ri va sochilgan qismlardan tashkil topadi.