Bolalar adabiyotining ilk na’munalari allalar, topishmoqlar, ovutmachoqlar, sanamalar, tez aytishlar, maqollar, pandnomalar. allalar - Abu ali ibn sino alla haqida tib qonunlari kitobida yozgan:
- alla-beshik qo’shig’I, u xalq og’zaki ijodi na’munalarida ham keng tarqalgan.
- Allada onaning muhabbati buladi. Alla-go’dakni uxlatishda yakka usulda, mayin ohang va past ovoz bilan aytiladigan qo’shiq
- Dunyodagi har bir xalqning o’z allasi bor.
- Bolaning beshikda eshitgan allasi ko’nglining toza bo’lishiga yordamlashadi.
topishmoqlar - Topishmoq-bu narsaning nima ekanligini bilishinitinglovchi yoki o’quvchining ixtiyorida qoldiradigan o’yin
- Topishmoqlar bir necha so’zdan tashkil topgan gap shaklida ham buladi
- Topishmoqdagi savollar bo’rttirib ,teskari o’zgartirish orqali yaratiladi. Bu ibora so’roq gap bulishi shart emas.
- Yorug’I bor dovrug’I bor, izi yuq ovozi bor.(momaqaldiroq)
Ovutmachoqlar - Bolalar folklori-og’zaki ijod na’munalari.ular asosan kattalar tomonidan yaratiladi.
- O’zbek bolalar folklori alla, ertak, ermak, tez aytish, topishmoqlar, bolalar o’yin qo’shiqlari, erkalamalar kiradi
- O’zbekiston bolalar folklori 1932-yilnashr etila boshladi
- Bolalar folklori yosh avlodni intizomli, jasur, qilishga yordamlashadi.
Tez aytishlar - Tez aytish xalq ijodini bir turi aytishda yanglishib ketishi mumkin bulgan so’zlar qatnashadi.
- O’zbek xalq ijodida tez aytishlar Qadim zamonlardan mavjud.
- Professor hodi zarif tuzgan o’zbek folklori xrestomatiyasida tez aytishga 12ta misol keltirgan.
- Tez aytishlar bolaning nutqini ravon bulishiga xizmat qiladi.
- Ana alpdek asil archa, ayiq arslon ildi zarcha.
maqollar - Maqol xalq og’zaki ijodida qisqa va lo’nda tugallangan ma’noli hikmatli ibora hisoblanadi.
- Chuqur mazmunli muayyam aniq shaklga ega.
- Maqollar mavzu jihatdan nihoyatda boy va xilma xildir…
- Turkiy xalqlarning maqollaridan na’munalar ilk marta maxmud qoshg’ariyning devoni lug’ati turk asaridakeltirilgan
- Ari zahrin chekmagan, bol qadrini bilmas.
Do'stlaringiz bilan baham: |
