Denov tadbirkorlik va pedagogika instuti raqamli axborot tehnologialari kafedrasi

DENOV TADBIRKORLIK VA PEDAGOGIKA INSTUTI

RAQAMLI AXBOROT TEHNOLOGIALARI KAFEDRASI

Kompyuter grafikasi va Web dizayin fanida

KURS ISHI

Mavzu: HTML tilida yaratilgan sahifada CSS ni qo'lllash

KIRISH
Ma’lumki, hozirgi davrda kundalik hayotimizda keng qo’llanilib kelinayotgan Web sahifa, Web saytlarni tadqiq etish va ularni yaratish texnologiyalari bilan tanishish dasturlash texnalogiyalarida dolzarb masalalardan biridir. Bu masalalarni hal etishda dasturlash texnologiyasi hamda amaliy dasturlashdan unumli foydalanish kabilar asosiy o’rin tutadi. Shularni hisobga olib mazkur kurs ishida web saxifada matnlarni kiritish va formatlash atroflicha muhokama etilib, ularni qo’llashga doir zaruriy xulosalar va misollar keltirilgan.

Kurs ishi xujjatni tashkil etish, matn kiritish va formatlash, html xujjatini yaratish qoyidalari, maxsus belgilar, web sayt, xulosa, foydalanilgan adabiyotlardan iborat.
Xulosa qismida o’rganilgan mavzu bo’yicha xulosaviy natijalar qayd etilgan.
Kurs ishi amaliy va nazariy ahamiyatga molik masalalarni hal qilishda ma’lum ahamiyatga ega va undan Web sahifalar yaratishga qiziquvchilar foydalanishlari mumkin va bundan tashqari Modemlar to’g’risida atroflicha m a’lumot olishliklari va Web sahifaning

1. Masalaning qo’yilishi

Hozirgi vaqtda, analitiklarning bergan bahosiga ko’ra, internetdan 100000 dan ziyod domenli nomlar foydalanmoqda. Raqamli abonent liniyalar va fizik modemlar hamda arzon Web-xostinglar orqali umumiy kirishlarga tezkor ulanish uchun o’n millonlab foydalanuvchilar o’zlarining shaxsiy Web-saytlarini yaratadilar. Onlayn foydalanuvchilar soni 500 milliondan ziyod foydalanuvchilardan iborat deb baholanayotgan bir vaqtda (bu son oyiga 7% ga o’sib bormoqda), Web-dasturchilar oldiga cheksiz Web sohasida foydalanuvchilar qiziqishini kengaytirish uchun yangi texnologiyalarni qo’llash masalasi qo’yilmoqda.
Butun dunyo o’rgimchak uyasida millionlab foydalanuvchilar va Webdasturchilar har kuni Web-sahifalar bilan ish olib borishadi. Ko’plab Webdasturchilar o’zining ishini yengillashtirish uchun Web-dasturlarning ko’plab dasturiy vositalari bilan ish ko’radilar. Ammo yangi Web-texnologiyalarni to’liq hajmda ishlatish uchun dasturchilar aniq bosqichda yeng shimarib HTMLdeskriptorlari, atributlari, jadvallarning kaskadli ko’rinishlari qoidalari va b. bilan ish ko’rishga to’g’ri keladi.
Webda saytlar soni ko’p bo’lganligiga qaramay, o’zining sayti tez, xavfsiz va oddiy bo’lishini xoxlaydigan web-dasturchilar ko’plab topiladi. Bundan tashqari, saytga kiruvchi foydalanuvchilar nafaqat ermaklar va aktual tarkibiy qismlarni, balki bu tarkibiy qismlar tez yuklanishini hohlaydi. Ko’plab foydalanuvchilar havfsiz deb hisoblanadigan saytlar aslida ham shunday hisoblanadi. Siz web-saytga joylashtirgan tarkibiy qismlarga bog’liq bo’lmagan holda foydalanuvchilar sifat, tezlik va havfsizlikni kutishadi.
Mening bu kurs ishimda shunday masala quyilmoqdaki Modemlarning turlari haqida Web sahifa yaratish va bu jarayonning tavsifi: qanday uslub va dasturlardan foydalangan holdaWeb sahifa yaratildi.
Men bu kurs ishim hisobotida Shu narsalarni ochib bermoqchiman.
1.Berilgan masalani yechish, yani kerakli Web sahifani yaratish;
2.Web sahifa yaratilishi uchun kerakli ma’lumotlarni to’plash;
3Web sahifaning mazmuniga ko’ra kerakli ma’lumot va yangiliklarni to’plash va ularni o’rganib chiqish;
Bu ishlarni bajarish uchun Internet tizimi va quyidagi saytlardan keng foydalandimWWW. Ref.uz;WWW.Unet.com; WWW.Intuit.ru va boshqa saytlar bundan tashqari quyidagi dasturiy vositalardan foydalandim AdobeRhotoshop, Paint Macromedia Dreamweaver, Macromedia Flash va boshqalar.
2. HTML tili haqida nazariy ma’lumot.
HTML-bu kodlar orqali web-hujjat yaratish tili hisoblanadi. HTML tilining qisqacha strukturasi quyidagicha: HTML


… -bu ushbu tilning teglarini o’z ichiga oluvchi xizmatchi so’z, ya’ni hujjatni ochadi yoki barro qiladi. …- sayt haqida boshlang’ich ma’lumotlarni o’z ichiga oladi. - sayt sarlavhasi ko’rsatiladi.
… ning asosiy teglari:

…
- matnlarni abzasdan kiritadi va abzas orasidagi masifa kattaroq bo’ladi.

…

- matnlarni abzasdan kiritadi va abzas orasidagi masofa kichikroq bo’ladi.

…
- matnni abzas ko’rinishida kiritadi va matn qanday yozilgan bo’lsa shunday chiqaradi.
Paragraf elementi: Ushbu element quyidagicha yoziladi.

…
-bu element paragraflarni belgilash uchun ishlatiladi. Matnni ko’rsatilgan manzildan

boshlab yozish mumkin: chardan, o’ngdan va o’rtadan. Buning uchun align atributini ishlatamiz. Inglizcha align-tekeslash so’zidan olingan. Bu atribut 4 ta qiymatga ega.

1.center-markazdan;
2.left-char tomondan;
3.right-o’ng tomondan;
4.Justify-matni char va o’ng tomondan boshlab tekislash. Justify-faqatgina zamonaviy brauzerlar uchun qo’llaniladi. Paragraf elementini quyidagicha yozamiz:
siz tartiblisiz

siz tartiblisiz

………………..

< p align “regiht”>……………...

< p align “justify”>……………

Gipermurojatlarni tashkil etish. Eng keng tarqalganlaridan biri bosiluvchi ssilkalardir. U bilan belgilanadi. Giper murojat bu sahifadan bir-biriga o’tishni bildiradi;

• 
  ... -gipermurojatlarni tashkil etuvchi teg atributlari;
  
• 
  herf=” o’tish kerak bo’lgan rasm manzili ” ;
  

target =(“ blank” , “ self “) – “ blank” yangi oynada ochadi, “self “ joriy oynada ochadi.

• 
  
  
• 
  
• 
  
  
• 
  
  
• 
  
  
• 
  Sayitda o'tish
  
• 
  
  

HTML-hujjatinggiz bilan birga turgan yana bir html-hujjat “dtpi.uz” ga kiradi. Bu ko’pincha offlayn rejimda ishlayotganimizda qo'l keladi. Yoki u bilan rasmni ham brouzerda ochish mumkin:

< a href=”1rasim.jpg”> Kompyuter brauzer rasimlari

Rasm brouzerda ochiladi. Eslatma, rasm html-hujjatingiz bilan bir papkada turishi kerak.

3. Web sahifa va saytlar bilan ishlash

3.1 Web-sahifa yaratish
Eng sodda web-sahifa odatda faqat matndan iborat bo‘ladi. Biz ham web-sahifa tayyorlashni unga matn joylashtirishdan boshlaymiz. Buning uchun Windowsning Bloknot matn muharririni ishga tushiramiz (boshqa matn muharriridan foydalansa ham bo‘ladi). Bloknot matn muharririni ishga tushirish uchun Windowsning “Pusk” menyusiga kirib, “Programmы” bo‘limiga o‘tamiz. Ochilgan “Programmы” oynasidan “Standartnыye” bo‘limiga kiramiz va “Bloknot” dasturini tanlaymiz. Bloknot matn muharriri juda sodda bo‘lib, sarlavha satri, menyular satri va ishchi maydonidan tashkil topgan.

Ishchi maydoni matn kiritish uchun mo‘ljallangan bo‘lib, Word matn protsessori kabi shrift tanlash, uning rangi, o‘lchami va boshqa parametrlarini o‘zgartirish, jadval yoki rasm joylalashtirish imkoniyati yo‘q. Bloknot matn muharririda asosan matn kiritish, uni tahrirlash, saqlash (magnit diskida), avval saqlangan matnni ochish kabi ishlar bajariladi. Bu ishlar Word matn protsessoridagi kabi amalga oshirilishi tufayli, ularni takrorlashni lozim topmadik.
( Bu windows 11 da)

Bloknot matn muharririni ishga tushirgach, web-sahifa yaratishni boshlasak ham bo‘ladi. Web-sahifa odatda sarlavhadan boshlanadi. Bu bizning birinchi web-sahifamiz bo‘lgani uchun, unga “Bu mening birinchi web-sahifam” – deb, sarlavha qo‘yamiz. Buning uchun Bloknot ishchi maydonida quyidagi matn kiritiladi:

Bu mening birinchi web-sahifam

Bu yerda .. ,

…

HTML tilining deskriptorlari.

- web-sahifa boshlanishini, esa, web sahifa yakunlanganini anglatadi. Umuman
ko‘rinishdagi deskriptor uchun deskriptori mavjud bo‘lib, birinchisi biror amal boshlanishini bildirsa, ikkinchisi shu amal yakunlanganini bildiradi.
- sarlavha boshlanishini, - sarlavha tugaganini bildiradi. Bu deskriptorda “h” belgisi “Heading” (sarlavha), 1- yuqori (birinchi) pog‘ona ma’nosini bildiradi. HTML da bir necha pog‘ona sarlavhalar tashkil qilish mumkin. Ular haqida keyingi mavzularda so‘z yuritiladi. Yuqorida kiritilgan matnni “mypage1.html” nomi bilan saqlab qo‘yamiz. Endi uni biror web-brouzer yordamida ko‘rish mumkin. Hosil qilgan websahifamizni Internet Explorer brouzerida ko‘rish uchun, Internet Explorer dasturini ishga tushirib, “mypage1.html” faylini ochamiz.