Diskont stavkasini aniqlashdagi yondashuvlar

Diskont stavkasini aniqlashdagi yondashuvlar.

Bajardi: Shokirjonova Sarvinoz

Guruh: 22/36

Diskont bu:

Diskont (ing . discount — chegirma, lot. computare — hisobga olmoq) — 1) qimmatli qogʻozning fond birjasida ayni paytda sotilayotgan narxi bilan nominali yoki uni qaytarib so-tib olishdagi narxi oʻrtasidagi farq (mas, nominali 1000 soʻm belgilangan aksiya birjada 950 soʻmga sotib olingan, D. 1000—950=50 soʻmga teng); 2) valyutaning forvard kursi (bitim tuzilgan paytda belgilangan, lekin pul toʻlovi keyinchalik amalga oshiriladigan valyuta kursi) bilan uning ayni paytda naqd toʻlovi amalga oshiriladigan kursi oʻrtasidagi farq (mas, dollarning forvard kursi yarim yildan soʻng 100 soʻm boʻladigan boʻlsa, uning ayni paytdagi kursi 90 soʻm, D. 100—90=10 soʻm boʻladi); 3) tovarning turli muddatlarda yetkazib berilishi bilan bogʻliq narxlari oʻrtasidagi farq (mas, kompyuterning ikki oydan keyin sotiladigan narxi 2 mln. soʻm boʻlsa, uchinchi oyda uning narxi 1,9 mln. soʻm boʻlishi mumkin (D. 2—1,9=0,1 mln. soʻmga teng); 4) ishlab chiqarilgan tovar sifatining mavjud meʼyorlar yoki shartno-maga muvofiq kelmasligi natijasida tovar narxining pasayishi (narxdan tashlama); 5) banklar tomonidan vekselni muddatidan ilgari qaytarib sotib olish (veksel hisobi); 6) vekselni qayta sotib olgani uchun bank undiradigan foiz.

Innovatsion jarayon

Innovatsion jarayon - ilmiy bilimlarni (g‘oyani) innovatsiyaga (yakuniy mahsulotga) aylantirish va uni keyinchalik tarqatish (diffuziya) jarayonidir. Innovatsion jarayon har doim ikkita majburiy bosqichni (bosqichlarni) o‘z ichiga oladi: 1-bosqich. Ishlab chiqarishga tayyor bo‘lgan yangi mahsulotni (namunani, prototipni) yaratish jarayoni. 2-bosqich. Rivojlanish, ishlab chiqarish va amalga oshirish jarayoni (tarqatish, diffuziya), natijada yaratilgan mahsulot innovatsiyaga aylanadi, ya’ni bozor talab qiladigan yangilik (1- rasm).

1-shakl. Innovatsion jarayonning bosqichlari

Birinchi bosqich asosan ilmiy izlanishlar, tajribakonstruktorlik ishlari, tajriba ishlab chiqarishni tashkil etishning ketma-ket bosqichlarini o‘z ichiga oladi. Birinchi bosqichda yangilikning foydali ta’siri hali amalga oshirilmagan, ammo bunday amalga oshirish uchun zarur shart-sharoitlar yaratilmoqda. Tijorat ishlab chiqarish va innovatsiyalar tarqalishining ikkinchi bosqichida ijtimoiy foydali ta’sir hamda yangilik ishlab chiqaruvchilar va iste’molchilar o‘rtasida qayta taqsimlanadi. Innovatsion jarayonning uchta shakli mavjud: 1) oddiy tashkilot ichi (tabiiy); 2) oddiy tashkilotlararo (tovar); 3) kengaytirilgan.

Birinchi bosqich asosan ilmiy izlanishlar, tajribakonstruktorlik ishlari, tajriba ishlab chiqarishni tashkil etishning ketma-ket bosqichlarini o‘z ichiga oladi. Birinchi bosqichda yangilikning foydali ta’siri hali amalga oshirilmagan, ammo bunday amalga oshirish uchun zarur shart-sharoitlar yaratilmoqda. Tijorat ishlab chiqarish va innovatsiyalar tarqalishining ikkinchi bosqichida ijtimoiy foydali ta’sir hamda yangilik ishlab chiqaruvchilar va iste’molchilar o‘rtasida qayta taqsimlanadi. Innovatsion jarayonning uchta shakli mavjud: 1) oddiy tashkilot ichi (tabiiy); 2) oddiy tashkilotlararo (tovar); 3) kengaytirilgan.

Diffuziya:

Diffuziya - bu allaqachon o‘zlashtirilgan va yangi sharoitlarda yoki oldin qo‘llaniladigan yangilikning tarqalishi. J.Shumpeterning innovatsiya nazariyasiga ko‘ra, innovatsiyalarning diffuziyasi - ko‘proq foyda kutib, innovatordan keyin yangiliklarni kiritadigan taqlidchilar sonining kümülatif ko‘payish jarayonidir. J.Shumpeter super-daromad kutishni innovatsiyalar qabul qilishning asosiy harakatlantiruvchi kuchi deb hisoblaydi. Innovatorlar va taqlid qiluvchilar innovatsion jarayonning asosiy sub’ektlari hisoblanadi (2-rasm):

2-shakl. Innovatsion jarayonning sub’ektlari.

Innavatsion strategiya:

Operatsion kompaniyada innovatsion strategiya va loyihalarni samarali amalga oshirish innovatsion salohiyatning asosiy tarkibiy qismlarining zaruriy mavjudligini talab qiladi. Bunday holatda ro‘yxatdagi manbalar turi kompaniyaning ilmiytexnik salohiyati, ishlab chiqarish va texnologik salohiyati, moliyaviy-iqtisodiy salohiyati hamda inson resurslari sifatida tuzilishi mumkin bo‘lgan umumiy resurs salohiyatining bir qismidir (2-rasm). Demak, innovatsion salohiyat kompaniya umumiy salohiyatining bir qismidir.

2-shakl. Innovatsiya salohiyati - kompaniya umumiy salohiyatining bir qismi sifatida.

Milliy innovatsion tizim

«Milliy innovatsion tizim - bu milliy chegaralar doirasida ilmiy bilimlar va texnologiyalarni ishlab chiqarish hamda tijoratlashtirish bilan shug‘ullanadigan o‘zaro bog‘liq tashkilotlar (tuzilmalar) majmui. Shu bilan birga Milliy innovatsion tizimni - bu innovatsion jarayonlarni ta’minlaydigan va mustahkam milliy ildizlar, an’analar, siyosiy va madaniy xususiyatlarga ega bo‘lgan huquqiy, moliyaviy va ijtimoiy institutlar majmuasidir ”[5.18]. Milliy innovatsion tizimni konseptsiyasining eng kuchli analitik vosita sifatidagi ahamiyati uchta omilga asoslanadi: 1) bilimlarning iqtisodiy ahamiyatini tushunish; 2) tizim yondashuviga e’tiborni kuchaytirish; 3) bilimlarni yaratish jarayonida ishtirok etadigan muassasalar sonining ko‘payishi [5.18]. Shunday qilib milliy innovatsion tizim ikkita blokni o‘z ichiga oladi: 1) tadqiqot va ishlab chiqarish; 2) institutsional (3-rasm):

3-shakl. Milliy innovatsion tizimning umumiy tuzilishi.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!