Fakulteti. Zooinjeneriya. Talim baģdari. JÌPekshilik hàm tutshiliq

Download 1.79 Mb.

Bog'liq
Kenedari

FAKULTETI. ZOOINJENERIYA.

Kenedarı - sutlamadoshlar shańaraǵına tiyisli kóp jıllıq ósimlik, tiykarlanıp, may alıw ushın egiletuǵın egin. watanı - Arqa -Arqa Afrika. Kanakunjutning poyasi o'tsimon, ishi gewek, tik ósedi. Reńli japıraqları iri, qalqansimon, uzın bandli (25-60 sm), bóleklerge bólingen. Guli mayda, jasıl, gulto'plami shingil, forması ponasimon, 5 gúldiń tajbargdan ibarat.

Mıywesi - úsh uyali ǵórekshe. Ayırım bu'rtiklerde ǵóreksheler jetilgende chatnaydi. Tuximi - máyeksimon, iri, 1000 ta tuxim salmaǵı 150-500 g, quramında 40 -57% may bar.
Kanakunjut ıssısevar, jarıqsevar, namsevar ósimlik, ónimli jerlerde jaqsı ósedi. Ósiw dáwiri 120 -150 kún. Moyi qurimaydigan (yad sanı 82-86 ) toparına kiredi.

Quramında kóp muǵdarda (45-59%) may balatuǵın ósimlik bolıp tabıladı. Bul may qurimaydi (yad sanı 82-86 ), qotmaydi.
Shıpakerlik kásibinde, parfumeriyada, sabın tayarlawda, teri hám toqımashılıq sanaatlarında isletiledi. Gúnjarası uwlı zatlı bolip, to'gin hám de jelim óndiriste isletiledi.
Dıyxanshilikda kenedar' áyyemden málim bolib, ol Indiya, Qitay, Egipette tarqalǵan. Oraylıq Aziya hám Kavkaz artında egiledi. O'rtacha 10 -12 s/ga, suwlı jerlerde 20 -25 s/ga ónim beredi.

Kanakunjut sutlamaguldoshlar Euphorbiaceae shańaraǵına, Ricinus communis L. áwladı hám túrine kiredi. Tropik mámleketlerde kóp jıllıq ósimlik bolip, O'zbekistonda bir jıllıq ósimlik retinde egiledi.

Keneda'ri ıssısu'yer, jarıqsu'yer, namsevar ósimlik bolıp tabıladı, ónimli jerde jaqsı ósedi. O’siw dáwiri 120 -150 kún. To'ginge , ásirese, azotga tásirli ósimlik.
Egiletuǵın sortı «Xersonskaya-Yu».

Suwǵarıw.

Ónimdi jiynaw.

Kenedari tereń, yaǵnıy 27-30 sm súdigar etip súrdewge egiledi. Erte báhárde baronalanadi hám 1-2 ret kultivatsiya etiledi, súdigar aldından 10 -12 t tezek, 60 80 kg fosfor salinadi

Egiw tereńligidegi jer 12 °C ge shekem isiganda egiw múmkin. Bul aprel ayına tuwrı keledi. Egiwden aldın urıwı TMTDning 80% li eritpesi menen islenedi (4 kg/t). Keń qatarlap egiledi, qatarorasi 70 sm, egiw sxeması 70 x 20 sm, urıw SUPN-8, SPCH-6 MF yamasa mákke hám shigit egiletuǵın seyalkalarda gektarına 50-80 mıń dana kógergish urıw egiledi. Ósimlik top sanı 30 -40 ming/ga, kem shoxlanadigan sortları ushın 50-60 ming/ga. Egiw tereńligi 6 -8 sm.

Otaqlarǵa qarsı egiwden aldın treflan (3-5 1/ga), maysalaniwdan aldın 2, 4 D 500 (1, 6 -2, 0 1/ga) menen islenedi.

Maysalanıw baslanǵanda qatar arasına islew beriledi hám 3-4 ret suwǵarıladı. Gúllew hám mıywe payda etiw dáwirinde eki ret suwǵarıladı.

Ósimlikte 4-5 hasıldar ǵumsha rawajlanǵanda tiykarǵı poya hám qaptal shaxlardin' úshlari chilpiladi, bul tez rawajlanıwǵa járdem beredi.
Bir waqıtta yetilishi ushın defolatsiya etiledi, onıń ushın 10 -15 kg 100 1 suwǵa magniy xlorati qo'llaniladi. Japıraqları 8-10 kúnden keyin quriydi hám to'giledi.
Ónim KKS-6 KKS-9 kombaynları járdeminde jiynaladi yamasa shingillar kesip alınadı, quritiladi, jarildi hám dán tazalaw mashinalarında tazalanadı. Saqlanatuǵın tuqimlardin’ ızǵarlıǵı 8 den aspawı kerek.

1. Amanova М., Rustamov A., AUanazarova L., Xudayqulov J. “Yeryong‘oq ekinini yetishtirish agrotexnikasi bo‘yicha tavsiyanoma”. -Toshkent: “NISIM” Ch.K., 2016.
2. Amanova М.. Mavlyanova R., Rustamov A. Topinambur urug‘chiligi bo‘yichatavsiyanoma. -Toshkent: “FAN”, 2011, 24 b.
3. Atabayeva X.N., Umarov Z. va boshq. 0 ‘simlikshunoslik, -Toshkent: “Mehnat”, 2000,270 b.
4. Atabayeva X.N., Qodirxodjayev O. 0 ‘simlikshunoslik, (lotin harfida). -Toshkent, 2006.
5. Atabayeva X.N. «SOYA». Monografiya. -Т.: Mil.ens., 2004.

Download 1.79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: