Mustaqil ish mavzu: 2-Topshiriq Guruh: 020-2 Bajardi: Xurshid Aliyarov 2 bo‘lim bo‘yicha topshiriqlar

O‘zbekiston Respublikasi Axborot Texnologiylari va Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot Texnologiylari universiteti

Kafedra: Gumanitar fanlar

Fan nomi: Falsafa


MUSTAQIL ISH

Mavzu:2-Topshiriq

Guruh:_020-2__

Bajardi:Xurshid Aliyarov

2 - bo‘lim bo‘yicha topshiriqlar

1-topshiriq. Jadvalni to‘ldiring.

Bilish_bosqichlari_va_darajalari__Falsafiy_qonun_va_kategoriyalarning_izohi'>Bilish bosqichlari va darajalari	Falsafiy qonun va kategoriyalarning izohi
Gnoseologiya ummumiy bilish haqidagi ta’limotdir. Episistemologiya asosan ilmiy bilish tog’risidagi fan hisoblanadi. Gnoseologiya — falsafaning bilish masalalari va muammolari bilan shug’ullanuvchi maxsus sohasi	Odamzot qonunlar orqali olamning sir-asrorlarini bilish imkoniyatiga ega bo’ladi. Falsafiy qonunlar dunyodagi o’zgarishlar paydo bo’lishi va yo’qolishlar, rivojlanish va taraqqiyot mexanizmlarini anglab olish imkonini beradi.
Bilish — voqelikning, shu jumladan, ong hodisalarini inson miyasida, ideal obrazlar shaklida aks ettirishdan iborat. Bilish jarayonining ikki bosqichi bor: hissiy bilish va aqliy bilish.	Qonun. Muayyan shart-sharoitda voqelar rivojining xususiyati va yo’nalishini belgilaydi. Ma’lum bir qat’iy natijani taqazo etadigan obyektiv dunyodagi narsa va hodisalarning muhim, barqaror munosabat ifodasidir.
Hissiy bilish — insonning sezgi organlari yordamida narsa-hodisalarning tashqi xususiyatlarini bilishdir. Aqliy bilish — voqelikni umumlashtirib va mavhumlashtirib, ichki qonuniyatlarini ham aks ettirishdir.	Qonunlar : Eng ummumiy Xususiy Umumiy
Hissiy bilishni — quyidagi shaklda tasavvur etish mumkin: Sezgi Hissiy idrok Tasavvur, xotira Sezgi bilishning eng sodda, birinchi va boshlang’ich nuqtasidir.Hissiy idrok — olamni bilishning sezishga nisbatan yuqoriroq, murakkabroq shaklidir.	Kategoriya yunonchadan olingan bo’lib, lug’aviy ma’nosi “guvoh”, “ta’rif”, “ifodalovchi” demakdir. Falsafiy kategoriyalar obyektiv mavjudlikni narsa va hodisalarning umumiy muhim tomonlarini, xususiyatlarini va munosabatlarini aks ettiruvchi tushunchadir.
Tasavvur muayyan narsa va hodisalarning bevosita ta’siridan holiligidir. Aqliy bilish shakllari: tushuncha, hukm, xulosa, gipoteza, nazariya	Kategoriyalar 3 turkumga bo’linadi. Yakkalik, xususiylik va umumiylikdir. Moxiyat va hodisa. Mazmun va shakl butun va bo’lak, struktura elementi sistemasi. Sabab va oqibat, zaruriyat va tasodifiy imkoniyat.

2-topshiriq. Berilgan savol bo‘yicha qiyosiy tahlil qiling


Qadriyat va madaniyat tushunchalarining o‘zaro bog‘liqligi va farqi



baholanib qadrlanadigan tabiat va jamiyat ne’matlari, hodisalari majmuini tushunmog’imiz lozim.

Madaniy bog’liklik inson faoliyatida va shu faoliyatning ahamiyatini belgilovchi ramziy qurilmalar va asarlar majmuidir.

Tor ma’noda madaniyat atamasi kishilarning faqat ma’naviy holatiga nisbatan ishlatililadi



Qadriyat deyilganda inson va ijtimoiy guruhlarning manfaatlari va maqsadlariga xizmat qiladigan va shu tufayli ular tomonidan

Qadriyat turlari:

• 
  Tabiiy qadriyatlar
  
• 
  Moddiy qadriyatlar
  
• 
  Madaniy-ma’rifiy qadriyatlar
  
• 
  Axloqiy qadriyatlar
  
• 
  
  
• 
  
  

Qadriyatlar amal qilish doirasiga ko’ra:

milliy

mintaqaviy

umuminsoniy turlarga bo’linadi

Madaniyat atamasi juda ko’p ma’nolar ega – ekin ekish, qayta ishlov berish, asrash, avaylash, ma’lumot, ta’lim-tarbiya, taraqqiyot. Madaniyat o’ta darajada ijtimoiy ko’rinishga ega bo’lib, insonni barcha tabiiy dunyodan ajralib turaadi.



Madaniyatning funksiyalari adabtatsion ma’rifiy(everestik), information (xabar yetkazuvchi), kommunikativ (munosabatlarni o’rnatish), me’yoriy (boshqaruvchanlik), qadriyatlilik(baholash), sotsializatsiya (ijtimoiylashuv) kabi vazifalar kiradi.


3-topshiriq. Кlaster asosida berilgan savolga javob bering


Global muammolarga yangi rivojlanayotgan mamlakatlarda iqtisodiyot darajasini oshirish, aholining qashshoqligiga va savodsizligiga barham berish, jahon okeani manbalarini o’zlashtirish kiradi.



Xavfli kasalliklar va ekologik muammolarning, oldini olish. Ekologik muammolarning oldi olinsa, yechim topilsa, o’z-o’zidn xavfli kasalliklar ham kamayadi

Umumbashariy muammolar insoniyatning hozirgi davri uchun emas, balki keljakdagi hayotiy manfaatlari uchun ham juda muhim ahamiyatga ega



Global muammolarning falsafiy tahlili va yechimlari



Ilmiy texnika inqilobi salbiy oqibatlarini oldini olish, sog’likni saqlash, savodsizlikka qarshi kurashish singari muhim hayotiy muammolarni oldini olish muhim

Jahon termoyadro urushini oldini olish Yer yuzidagi xalqlar ijtimoiy taraqqiyoti uchun tinchlikni saqlab, rivojlanayotgan mamlakatlardagi mavjud kamchiliklarni tugatish



Atrof –muhitni falokatli ifloslanishdan saqlab qolish, insoniyatni yoqilg’I xom-ashyo, oziq ovqat bilan ta’minlash, jahon okenai manbalarini, koinotni o’zlashtirish kabi muammolar