Hozirgi o‘zbek adabiy tili va uning shevalari

Hozirgi o‘zbek adabiy tili va uning shevalari

Reja:

I.Kirish.
ll.Asosiy qism:
1.O‘zbek tili ko‘p dialektli tildir.
2.O‘zbek milliy tilini tashkil etuvchi lahjalar.
3.O‘zbek tilining o‘rganilish tarixi va bosqichlari.
lll.Xulosa.

Kirish.

Adabiy til umumxalq tilining ishlov berilgan, sayqallashtirilgan va ma‘lum bir me‘yorga solingan shaklidir. Demak, o‘zbek adabiy tili sheva va lahjalar bir butunligidan iborat bo’lgan o‘zbek adabiy tilidan farqlanadi. O‘zbek adabiy tili o‘zbek millatiga tegishli bo‘lganligi sababli milliy tilning tarkibiy qismi hisoblanadi va u bilan butun-qism munosabatda bo‘ladi.

O‘zbek adabiy tili uzoq davom etgan taraqqiyotga ega. O‘zbek adabiy tilining tarixi beshta katta davrni o‘z ichiga oladi:

O‘zbek adabiy tili uzoq davom etgan taraqqiyotga ega. O‘zbek adabiy tilining tarixi beshta katta davrni o‘z ichiga oladi:

I. Eng qadim gi turkiy til (V asrgacha).
II. Q adim gi turkiy adabiy til (V —X asrlar).
III.Eski turkiy adabiy til (XI —XIII asrlar).
IV.Eski o'zbek adabiy tili (XIV—XIX asrning 1 — yarm i).
V. Yangi o 'zb ek adabiy tili (XIX asrning 2 —yarmidan boshlab hozirgacha

I bosqich. Eng qadim gi turkiy tilni M arkaziy O siyo hududlarida yashagan eng qadimgi sak va massaget qabilalari tiliga xunn yuye — chji hamda boshqa turkiy qabila va urug’larning tili aralashuvidan hosil bo ‘lgan til tashkil etgan. Bizgacha bu tilda yaratilgan birorta yozma manbalar yetib kelmagan. Biroq arxeologiya, etnografiya fanlari mazkur tipdagi til mavjud bo'lganligi haqida guvohlik beradi.

I bosqich. Eng qadim gi turkiy tilni M arkaziy O siyo hududlarida yashagan eng qadimgi sak va massaget qabilalari tiliga xunn yuye — chji hamda boshqa turkiy qabila va urug’larning tili aralashuvidan hosil bo ‘lgan til tashkil etgan. Bizgacha bu tilda yaratilgan birorta yozma manbalar yetib kelmagan. Biroq arxeologiya, etnografiya fanlari mazkur tipdagi til mavjud bo'lganligi haqida guvohlik beradi.