Iroda borasidagi nazariyalar
Download 473.87 Kb. Pdf ko'rish
|
iroda-borasidagi-nazariyalar
- Bu sahifa navigatsiya:
- Tayanch so’zlar
|
SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 2 ǀ ISSUE 7 ǀ 2021 ISSN: 2181-1601 Uzbekistan www.scientificprogress.uz Page 1307 IRODA BORASIDAGI NAZARIYALAR Durdona Bahodir qizi Sag’dullayeva Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o'zbek tili va adabiyoti universiteti talabasi ANNOTATSIYA Ushbu maqolada “Insonning aqliy faoliyatida iroda tushunchasi” va irodaning inson faoliyati davomida tutgan oʻrni, hayotiy tajribalari, nutqiy faoliyatida irodaning ahamiyati yoritib berilgan. Tayanch so’zlar: Iroda, maqsadga erishish, Arastu, irodaning shakllanishi, ruhiy olamni shakllantirish. Iroda – odamning o’z faoliyati va psixik jarayonlarini o’zi boshqarishda namoyon bo’ladigan qobiliyatdir. Inson faoliyatining barcha turlari va har qanday mehnat kishidan mustahkam irodani talab qiladi. Iroda – tushunchasini har kim turlicha talqin qiladi. Masalan; kimdir uni to’g’ri so’zlamoq bilan yana kimdir oddiygina parhez bilan. Aslida iroda insonning ongdagi faoliyat maqsadini belgilashda, maqsadga erishish vositalari va yo’riqlarini oldindan aniqlab bir qarorga kelishda, qarorlarni to’g’ri va erkin ijro etishda va maqsadlarga erishishda namoyon bo’ladi. Iroda har kimning aqliy faoliyatiga qarab turlicha shakllanadi. Aql bilan idrok qilganda bizga berilgan nutqimidan to’g’ri foydalanib rost so’zlamoq ham iroda, insonlarni to’g’ri tanqit qilmoq ham iroda, bir – birimizga ishonmoq va mana shu ishonch ila shakllanmoq ham iroda. Iroda haqida bahs ketganda kimdir uni miyada joylashgan desa yana kimdir uni qalbda deydi. Aslida, iroda bizning butun boshli jismimizda joylashib, bizning aqlimimizni, ongimizni, kuchimizni, ruhiy quvvatimizni, jahlimizni hatto-ki nutqimizni ham o’z qolibiga solib boradi. Iroda bu hayotda shuningdek, maqsad sari yetaklovchi yo’llardagi qarama – qarshiliklarni bartaraf etishda, o’z-o’zini idora qilishda, axloqiy olamni shakllantirishda kishiga katta yordam beradi. Irodaviy harakatlar odamning shaxsiga, ongiga emas qandaydir ilohiy kuchga bog’liq. Shuning uchun ham iroda o’z mohiyatiga jihatidan doim erkindir. Inson muammolariga e’tibori ortishi bilan irodani o’rganish ham dolzarb muammoga aylanib bormoqda. Bu hayotning issiq yozi-yu sovuq qishiga birdamlik bilan yashamog’imiz ham iroda bo’lmish aqliy hilqatning belgisidir. Inson bu yorug’ dunyoga kelar ekan har kuni yangi holat, har kuni yangicha olam bilan tanishadi. Jismimiz bilan birgalikda ruhiyatimiz, dunyo qarashimiz, insonlarga nisbatan muomilamiz har tomonlama yuksaladi. SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 2 ǀ ISSUE 7 ǀ 2021 ISSN: 2181-1601 Uzbekistan Download 473.87 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|