Ишлаб чиқаришга пластмассали тикув машинаси ролигини жорий этишнинг йиллик иқтисодий самарадорлиги ҳисоб-китоби


Download 49.8 Kb.
bet1/2
Sana11.10.2023
Hajmi49.8 Kb.
#1698023
  1   2
Bog'liq
Тикув машинаси ролиги пластмассали


ИШЛАБ ЧИҚАРИШГА ПЛАСТМАССАЛИ ТИКУВ МАШИНАСИ РОЛИГИНИ ЖОРИЙ ЭТИШНИНГ ЙИЛЛИК ИҚТИСОДИЙ САМАРАДОРЛИГИ ҲИСОБ-КИТОБИ

Ишлаб чиқаришга сифатли маҳсулот ишлаб чиқаришни таъминлайдиган тикув ускунасини ишлаб чиқаришга жорий қилишдан олинадиган иқтисодий самарадорлик амалдаги «Халқ хўжалигига янги техника, янгиликлар ва рационализаторлик таклифларини жорий этишдан олинадиган иқтисодий самарадорликни аниқлаш услубияти»га асосланиб ҳисобланди [ ].


Йиллик иқтисодий самарадорлик мазкур услубият бўйича базис ва таклиф этилаётган технологик вариантлардаги ўзгарадиган харажатларни солиштириш орқали ҳисобланди.
Амалдаги услубиятга асосан янги меҳнат воситаси (машина, асбоб-ускуна ва бошқалар)ни ишлаб чиқариш ва ундан фойдаланишда олинадиган иқтисодий самарадорлик қўйидаги формула орқали ҳисобланади:
(4.1)

бу ерда, З1, З2 – эски ва янги асбоб-ускуна бир бирлик маҳсулотига тўғри келувчи келтирилган харажатлар миқдори, минг сўм; - янги асбоб-ускуна иш унумдорлигини эскиси билан солиштириш коэффициенти; в1, в2 – базис ва янги асбоб-ускуналарнинг мос равишдаги иш унумдорлиги; - базис вариантга солиштирилгандаги асбоб-ускуналар хизмат муддатини ҳисобга олиш коэффициенти; Р1, Р2 – маънавий эскиришни ҳисобга олганда базис ва янги асбоб-ускунани тўлиқ тиклашга баланс қийматидан ажратма улуши; Ен – самарадорлик меъёрий коэффициенти, Ен=0,15; - базис ва янги асбоб-ускуналарда истеъмолчи йўналтирилган капитал қўйилмаси миқдори; - тадбиқ этилган вариантда истеъмолчининг базис ва янги асбоб-ускуналардан фойдалангандаги йиллик эксплутация харажатлари.


Шу билан биргаликда ишлаб чиқаришга янги техника жорий қилиниши натижасида олинадиган тайёр маҳсулотларнинг сифат кўрсаткичларининг яхшиланишига ҳам эришилади. Шу боисдан, янги техникани ишлаб чиқаришга жорий этишдан олинадиган йиллик иқтисодий самарадорликни ҳисоблашда тўла сифат кўрсаткичлари яхшиланишда олинадиган қўшимча иқтисодий самарани ҳам хисобга олиш зарур бўлади.
Тикув машинаси ролигини тайёрлашда янги ва эски меҳнат предметидан фойдаланишда материал сарфи мос равишда қуйидагига тенг бўлади:
Y1 = 0,017 кг (металлдан тайёрлашда);
Y2 = 0,003 кг (пластмассадан тайёрлашда).
Бир бирлик меҳнат воситасининг меъёрий таннархини ( ) ҳисоблашда қуйидаги калькуляция харажат моддалари ҳисобга олинади:
- хом ашё, материаллар, ярим фабрикатлар ҳамда сотиб олинадиган бутловчи қисмларни ўз ичига олган материал сарфи харажатларини;
(4.2)
Бу ерда, - ушбу турдаги буюм бир бирлик оғирлигига тўғри келувчи материал харажатлари меъёри – 25574 минг сўм;
- буюм (ролик) умумий оғирлиги, вариантлар бўйича мос равишда – 0,017 ва 0,003 кг.
-янги буюмни 3-4 йил мобайнида серияли ишлаб чиқаришдаги сарф меъёри ўзгаришини ҳисобга олувчи коэффициент – 0,80.


-транспорт-тайрлаш харажатлари қуйидагича аниқланади:
(4.3)
Бу ерда, - материалларни ташиш ва тайёрлаш харажатлари– 10 %.


-ишлаб чиқаришдаги ишчилар асосий иш ҳақи харажатлари қуйидаги формула билан ҳисобланади:
(4.4)
Бу ерда, -ушбу турдаги асбоб-ускуна бирлигига тўғри келувчи асосий иш ҳақи миқдори меъёри, вариантлар бўйича мос равишда – 20,88 ва 19,42 минг сўм.
- ушбу турдаги буюмларни солиштиришдаги машина конструктив мураккаблигини ҳисобга олувчи коэффициент бўлиб 0,9 га тенг:




Бу ерда, -ишлаб чиқариш ишчилари асосий иш ҳақига қўшимчалар миқдори, фоизда – 40 %.


Бу ерда, - ишчиларни ижтимоий суғурталашга ажратма, фоизда – 12 %.


Бу ерда, - ишлаб чиқариш иш ҳақига билвосита харажатлар меъёри – 122 %.
Завод таннархи:

+7,51 + 3,154 + 22,904 = 434,933 минг сўм;
;
- завод таннархидан ички ишлаб чиқариш харажатлари – 0,8 %;


Тўлиқ меъёрий таннарх қуйидагича аниқланади:


Янги услубиётга кўра фойда тўлиқтаннархдаги капитал сарфларнинг 34 %и миқдорида аниқланади.
Тўлиқ таннрахда ўз капитал харажатлари қуйидагича аниқланади:


Фойда қуйидагига тенг бўлади:


Буюмнинг пастки чегара нархи қуйидагига тенг бўлади:


4.1-жадвал
Келтирилган харажатлар ( , )ни ҳисоблаш, минг сўм




Download 49.8 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling