Жесткость воды и способы ее устранения

Andijon Mashinasozlik instituti TMJ yónalishi K-12-22 guruh talabasi HAKIMJONOV ABDULHAYNING kimyo fanidan mustaqil ishi.

SUVNING QATTIQLIGI VA UNI YO’QOTISH USULLARI

Reja :

• Tabiatdagi suv tarkibi
• Suvning vaqtinchalik qattiqligi
• Suvni yumshatish
• Suvning qattiqlik darajasi
• Qattiqlik qiymati

Tabiatdagi suv tarkibida kalsiy va magniy tuzlarining mavjudligi suvni qattiqligini yuzaga keltiradi. Suvning qattiqligi ikkiga bo’linadi: vaqtinchalik qattiqlik va doimiy qattiqlik. Vaqtinchalik qattiqlik sababi suvda gidrokarbonatlarning borligidir. Doimiy qattiqlikka sabab kalsiy va magniy sulfatlari va xloridlarining suv tarkibida bo’lishi hisoblanadi.
Suvning qattiqligi bir litr suvdagi erigan Ca2+ va Mg2+ ionlarining mg-ekv. (milligramm ekvivalent) miqdori bilan o’lchanadi
Agar suvning qattiqligi 4-7 mg*ekv/l bo’lsa yumshoq suv deyiladi. Bunday suv iste’mol qilish uchun yaroqlidir. Agar qattiqlik 7-14 mg*ekv/l orasida bo’lsa bunday suv ichish uchun ham texnologik jarayon uchun ham yaroqsiz bo’ladi.
Suvning vaqtinchalik qattiqligi qaynatish orqali yo’qotiladi.Bu jarayonda gidrokarbonatlar erimaydigan karbonatlarga o’tib cho’kmaga tushadi:
Ca(HCO3)2=CaCO3¯+CO2­+H2O
Mg(HCO3)2=Mg(OH)2¯+2CO2­

Agar doimiy qattiqlikka ega bo’lgan suvga soda qo’shilsa quyidagi reksiya sodir bo’ladi:

• Agar doimiy qattiqlikka ega bo’lgan suvga soda qo’shilsa quyidagi reksiya sodir bo’ladi:
• CaSO4+Na2CO3=CaCO3+Na2SO4
• MgSO4+Na2CO3=MgCO3¯+Na2SO4
• Ca2+ va Mg2+ ionlarini yo’qotish uchun bura, potash va natriy fosfati ham ishlatiladi.

Qattiqlik kimyoviy ishlov berish orqali ham yo’qotiladi. Buning uchun qattiq suvga so’ndirilgan ohak yoki soda qo’shiladi.

Hozirgi paytda suvni qattiqligini yo’qotish uchun tabiiy va sun’iy ionitlar keng qo’llanilmoqda. Ionitlar alyumosilikatlar toifasiga kirib, quyidagi formulaga ega Na2[Al2Si2O8]*nH2O. Alyumosilikatlar tarkibidagi Na+ ionlari Ca2+ yoki Mg2+ ionlariga almashadi.

• Hozirgi paytda suvni qattiqligini yo’qotish uchun tabiiy va sun’iy ionitlar keng qo’llanilmoqda. Ionitlar alyumosilikatlar toifasiga kirib, quyidagi formulaga ega Na2[Al2Si2O8]*nH2O. Alyumosilikatlar tarkibidagi Na+ ionlari Ca2+ yoki Mg2+ ionlariga almashadi.