Jizzax davlat pedagogika instituti TaqdimoT ishi
Download 1.21 Mb. Pdf ko'rish
|
Jizzax davlat pedagogika instituti
- Bu sahifa navigatsiya:
- Qurilmalarni sistema blokiga ulash. Sistema bloki va ona platalar
|
Jizzax davlat pedagogika instituti TaqdimoT ishi
Bajardi : ErmamaTova hulkar Tekshirdi : umarov Xasan abdullayEvich Mavzu :
komponentlarini
U keys deb xam ataladi.
komponentlarini oʻrganish. himoya g‘ilofiga о‘ralgan elektron sxemalar va qurilmalardan iborat. deb xam ataladi.
‘ralgan elektron sxemalar va qurilmalardan iborat.
Elektron sxemalar yaxlit asosga yig‘ilgan b plata / motherboard) Kompyuterning eng joylashgan protsessor jarayonlarni boshqaruvchi markaziy qurilma) sxema belgilaydi. U kompyuterning barcha qurilmalarini boshqaradi va uning turiga qarab kompyuterga baho beriladi. Elektron sxemalar yaxlit asosga yig‘ilgan b plata / motherboard) Kompyuterning eng asosiy
xususiyatini asosiy
platada joylashgan protsessor jarayonlarni boshqaruvchi markaziy qurilma) sxema belgilaydi. U kompyuterning barcha qurilmalarini boshqaradi va uning turiga qarab kompyuterga baho beriladi. Biz ma’lumotlarni (kino, klip qо‘shiq, musiqa, rasmlar, hikoyalar, referatlar) daftarlar, kitoblar, magnit tasmalar va boshqa vositalar yordamida uzoq vaqt saqlay olamiz. uzoq vaqt saqlab qо‘yish imkoniyati bor. disklar
va kompakt
disklar ishlatiladi. Magnit disklarning qattiq va Qattiq disklar vinchester
Vinchester ikki turga b
Elektron sxemalar yaxlit asosga yig‘ilgan bо‘lib, plata / motherboard) deyiladi.
Kompyuterning eng asosiy
xususiyatini asosiy
platada protsessor (inglizcha CPU — Central Processing Unit jarayonlarni boshqaruvchi markaziy qurilma) deb ataluvchi elektron sxema belgilaydi. U kompyuterning barcha qurilmalarini boshqaradi va ompyuterga baho beriladi.
Elektron sxemalar yaxlit asosga yig‘ilgan bо‘lib, plata / motherboard) deyiladi.
Kompyuterning eng asosiy
xususiyatini asosiy
platada protsessor (inglizcha CPU — Central Processing Unit boshqaruvchi markaziy qurilma) deb ataluvchi elektron sxema belgilaydi. U kompyuterning barcha qurilmalarini boshqaradi va uning turiga qarab kompyuterga baho beriladi.
Biz ma’lumotlarni (kino, klip qо‘shiq, musiqa, rasmlar, hikoyalar, lar, kitoblar, magnit tasmalar va boshqa vositalar yordamida uzoq vaqt saqlay olamiz. Kompyuterda ham ma’lumotlarni uzoq vaqt saqlab qо‘yish imkoniyati bor. Buning uchun asosan magnit disklar va
kompakt disklar
ishlatiladi. Magnit
va egiluvchan turlari mavjud.
vinchester (inglizcha HDD — Hard Disc Drive deb atalib, odatda u sistema blokida joylashtiriladi. Vinchester ikki turga bо‘linadi (ATA, SATA).
‘lib, asosiy plata (ona asosiy xususiyatini asosiy platada
Central Processing Unit — deb ataluvchi elektron sxema belgilaydi. U kompyuterning barcha qurilmalarini boshqaradi va ‘lib, asosiy plata (ona Kompyuterning eng
asosiy xususiyatini asosiy platada
Central Processing Unit — deb ataluvchi elektron sxema belgilaydi. U kompyuterning barcha qurilmalarini boshqaradi va
Biz ma’lumotlarni (kino, klip qо‘shiq, musiqa, rasmlar, hikoyalar, lar, kitoblar, magnit tasmalar va boshqa vositalar Kompyuterda ham ma’lumotlarni Buning uchun asosan magnit disklar
va kompakt
disklar ishlatiladi. Magnit
deb atalib, odatda u sistema blokida joylashtiriladi. Kompakt disklardagi ma’lumotlarni ROM yoki DVD-ROM va disketlardagi ma’lumotlar kompyuter elektr manbasidan uzilgan holda ham saqlanib qoladi. Shu sababli ularni umumiy nom bilan kompyuterning tashqi xotirasi Shuningdek, tezkor x Memory) qurilmasi mavjud b foydalanadigan barcha axborot va dasturlarni tezkor deyilishiga sabab boshqa xotiralarga nisbatan axborot almashinuvi minglab yok saqlanadigan ma’lumotlar kompyuter elektr manbaidan uzilganda yoki qayta yuklanganda о О‘z vaqtida ishtatilgan yoki ishlatilayotgan tezkor xotiralar quyidagilardir:
Kompakt
disklardagi ma’lumotlarni о‘qish uchun ROM qurilmasi ishlatiladi. Vinchester, kompakt disk va disketlardagi ma’lumotlar kompyuter elektr manbasidan uzilgan holda ham saqlanib qoladi. Shu sababli ularni umumiy nom kompyuterning tashqi xotirasi deb ataymiz.
tezkor xotira (inglizcha RAM — Memory) qurilmasi mavjud bо‘lib, u ishlash jarayonida protsessor foydalanadigan barcha axborot va dasturlarni о‘z ichida saqlaydi. Uni tezkor deyilishiga sabab boshqa xotiralarga nisbatan axborot almashinuvi minglab yoki millionlab tezdir. Tezkor xotira qurilmasida saqlanadigan ma’lumotlar kompyuter elektr manbaidan uzilganda yoki о‘chib ketadi.
‘z vaqtida ishtatilgan yoki ishlatilayotgan tezkor xotiralar ‘qish
uchun CD- qurilmasi ishlatiladi. Vinchester, kompakt disk va disketlardagi ma’lumotlar kompyuter elektr manbasidan uzilgan holda ham saqlanib qoladi. Shu sababli ularni umumiy nom
— Random Access ‘lib, u ishlash jarayonida protsessor ‘z ichida saqlaydi. Uni tezkor deyilishiga sabab boshqa xotiralarga nisbatan axborot i millionlab tezdir. Tezkor xotira qurilmasida saqlanadigan ma’lumotlar kompyuter elektr manbaidan uzilganda yoki ‘z vaqtida ishtatilgan yoki ishlatilayotgan tezkor xotiralar SIMM 72
72 bо‘linmalik SIMM. Ushbu xotira ikki turga bо‘lingan: FPM (Fast Page Mode) va EDO (Extended Data Out). FPM turi 486 protsessorlik va birinchi Pentium kompyuterlarida 1995 yilga qadar ishlatilgan. Sо‘ngra EDO turi yaratilgan. Tashqi kо‘rinish jihatidan ikki turi bir xil, faqat markerlangan qog‘ozi yordamida ajratsa bо‘ladi.
DDR
DDR (Double Data Rate)ni SDRAMning davomi sifati qarash mumkin. Ushbu modul jaxon bozoriga 2001 yilda chiqqan. DDR va SDRAM ning farqi shundaki, DDR bajaradigan ishni tezlashtirish maqsadida takt chastotasini ikki marta kupaytirish о‘rniga, bir takt ichida ma’lumotlarni ikki marta jо‘natadi.
DDR2
DDR2 (Double Data Rate 2) – DDRning yangilangan va kuchaytirilgan turi. DDR2 xotirasi 2003 yilda yaratilib, unga mos chipsetlar 2004 yilning о‘rtalarida yaratilgan. DDR2 ning DDR dan farqi – mexanizmning mukammalashtirilgani hisobiga birmuncha katta takt chastotasida ishlay olish imkoniyatidir. DDR2 DDRdan tashqi kо‘rinish jihatidan katta farq qiladi, u 184 bо‘linmachalardan (DDRda shuncha) 240ga oshirilgan (DDR2 da).
DDR3
DDR2 xotira moduli kabi, DDR3 ham 240-lik bо‘linmachalardan tashkil topgan, ammo elektr toki tomondan mos emas. Shuning uchun keskin farq qiladi:
Kompyuterni global tarmoqqa ulash uchun unga maxsus qurilma — modem (modulyator-demodulyator) о‘rnatilishi shart. Modem telefon tarmog‘i orqali Internet provayderiga ulanib, Internet kabi global tarmoqda ishlash imkonini yaratadi. Modemlarning quyidagi asosiy turlari mavjud:
1.
Tizimli blok quyidagi tarkibiy qismlardan iborat: a) tashqi yuza paneli; 1 - kompakt-disklar 2 - egiluvchi disklarning disk 3 - "tarmoq" indikatori; 4 - "Vinchester" indikatori; 5 - ta’minotni ulash tugmachasi; 6 - RESET tugmachasi; b) AT shakl-omilning 7 - klaviaturani ulash port 8 - modemni yoki sichqonni ulash uchun COM portlar; 9 - monitorni ulash port 10 - tarmoq xaritasi; 11 - tovush xaritasi; 12 - monitorni ulash uchun rozetka; 13 - tarmoq rozetkasi; 14 - printer uchun parallel por quyidagi tarkibiy qismlardan iborat: 1-rasm. Tizimli blok.
a) tashqi yuza paneli; disklar yurituvchisi;
egiluvchi disklarning disk yurituvchisi; "tarmoq" indikatori;
"Vinchester" indikatori; ta’minotni ulash tugmachasi;
RESET tugmachasi; omilning orqa paneli;
klaviaturani ulash porti: modemni yoki sichqonni ulash uchun COM portlar; monitorni ulash porti;
tarmoq xaritasi; tovush xaritasi;
monitorni ulash uchun rozetka; tarmoq rozetkasi;
printer uchun parallel port; quyidagi tarkibiy qismlardan iborat:
v) ATX shakl omilining orqa paneli;
15 – PSG interfeysli sichqonni ulash porti; 16 – PSG interfeysli klaviaturani ulash porti;
17 - USB-uskunasini ulash porti; 18,20 - modem yoki sichqonni ulash uchun ketma-ket COM- portlar;
19 - printer uchun parallel port; 21 - mikrofonni ulash porti;
22 - chiziqli ovoz chiqish joyi; 23 - okustik tizimini ulash porti;
24 - joystikni ulash porti; 25 - monitorni ulash porti;
26 - ichki modemning xaritasi; 27 - USB-uskunalarini ulash uchun qo’shimcha portlar;
28 - tarmoq xaritasi; 29 - tarmoqni ajratish joyi;
30 - tarmoq viklyuchateli. Ona (Matеrinskaya) plata shaxsiy kompyutеrning asosiy platasidir. Unda protsessor, tovush va video xaritalar, tezkor xotira, tv-tyuner, sxemachalar, kuller, translyator kabilar joylashadi. Ona plataga ulangan qurilmalar esa DVD-ROM, CD-ROM, Vinchester, blok- pitaniyalardir.
2 – rasm.Tizimli plataga ulanadigan tashqi uskunalar.
2–rasmda tizimli plataga ulanadigan tashqi uskunalar ko’rsatilgan edi. Shuni ta’kidlash lozimki, ta’minot blokidan tashqari, chetda (periferiyada) joylashgan bu uskunalardan istalgani yo’q bo’lganda ham kompyuter ishlayveradi. Tizimli plataning o’zida esa har doim ularsiz kompyuterhatto yoqilmaydigan bir nechta qism (3-rasm) o’rnatiladi.
3-rasm. Tizimli plataga o’rnatiladigan unsurlar (elementlar).
Ularning eng muhimlari bu protsessor va tezkor xotiradir. Bundan tashqari, katta tezlikda ishlaydigan protsessorlar uchun majburiy vositalar (atributlar) to’plamiga protsessor korpusining darajasini xavfsiz kattalikkacha tushirish uchun zarur bo’lgan ventilyatorli sovutuvchi radiator kiradi. Protsessor (4-rasm) kompyuterning yuragidir u hamma hisoblarni bajaradi va tashqi uskunalarni boshqaradi. Kompyuterning quvvati uning unumdorligiga bog’liqdir. Konstruksiya jihatidan protsessor markazida metall plastikasi joylashgan keramik (sopol) plastina ko’rinishida ishlangan. Tizimli plata bilan ulanish uchun protsessor past tomonda tilla suvi yugurtirilgan chiqishlar - oyoqchalar bilan ta’minlangan. Ularnig soni esa bir necha yuzta bo’lishi mumkin.
Tizimli platada protsessorni o’rnatish uchun soket deb ataluvchi ajratish joyi mo’ljallangan. Shuningdek, korpuslari kartrij ko’rinishida ishlangan protsessorlar ham mavjud, bunday protsessorlar uchun slot deb ataluvchi ajratish joyi o’rnatiladi.
Protsеssor kompyutеrning markaziy qurilmasidir. Uning tarkibiga kompyutеr ishini muvofiqlashtirib turuvchi boshqaruv qurilmasi, ma’lumotlar ustida amallar bajaruvchi arifmеtik-logik qurilma, hamda ma’lumotlar va ular ustida bajarilgan amallar natijalarini vaqtinchalik protsеssorda saqlab turuvchi rеgistrlar kiradi.
Shaxsiy kompyutеr protsеssori vazifasini bajarib turuvchi mikrosxеma “mikroprotsеssor” dеb nomlanadi. Mikroprotsеssor tavsiflaridan biri kompyutеrning tеzkor amal bajarishini bilvosita aks ettiruvchi takt chastotasidir. Solishtirish uchun eslatma bеramiz: IBM – 286 shaxsiy kompyutеrida o’rnatilgan mikroprotsеssorning takt chastotasi 8 Mgts ni tashkil qilgan, turbo tartibida 12 Mgts gacha еtib borar edi. Zamonaviy mikroprotsеssorining takt chastotasi esa 3 Ggts dan ham yuqori bo’lishi mumkin.
Mikroprotsеssorning yana bir tavsifi kompyutеrning umumiy unumdorligi va hisob – kitoblarning aniqligiga ta’sir etuvchi razryad darajasidir. Razryad darajasi mashina so’zi uzunligi bilan bеlgilanadi.
Download 1.21 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|