Keramik materiallar turlari, xossalari va ishlatilishi

1. 
   Keramik materiallar turlari, xossalari va ishlatilishi
   

Keramik materiallar ularning ishlatilish sohalari, zichligi va boshqa parametrlariga ko‘ra turlicha sinflarga bo‘linishi mumkin.

Masalan: qayta ishlash sifatiga ko‘ra:
Nozik keramika: fayans va yarim fayans
Dag‘al keramika: g‘isht, cherepisa, sopol
Ishlatilish sohalariga ko‘ra sinflanishi:
– qurilish keramikasi;
– nozik keramika;
– texnik keramika;
– olovbardosh materiallar.
1.Qurilish keramikasi:
Devoriy keramika: g‘isht, keramik toshlar
Qoplash (krovelniy) keramikasi: cherepisa
Fasad keramikasi: fasad keramik plitkalar
Ichki qovlov keramikasi: pol uchun plitkalar
Trubasimon keramika: suv kuvurlari
Sanitar keramikasi: umivalnik, unitaz
Gʻovakli to‘ldiruvchilar: keramzit, agloporit
2. Nozik keramika
Farfor: farfor idishlar,
Fayans: fayans buyumlar
Mayolika: turli buyumlar
Glazurlar: shishasimon qoplamalar
3. Texnik keramika
Elektroizolyasion: elektroizolyasiya materiallari
Radiotexnika keramikasi: radiotexnika detallari
Instrumental: asboblar yasashda
4. Olovbardosh keramika
Olovbardosh (1580 - 1770 °C)
Yuqori olovbardosh (1770-2000°C)
Yuksakolovbardosh (2000-3000°C)
O‘taolovbardosh (3000°C dan yuqori)
Farfór–keramika turi bo‘lib, suv va gazni o‘tkazmaydi. Yuqori xaroratda olinadi, fayansdan farqli ravishda yupqa qatlamli farfor ma’lum darajada nur o‘tkazadi.
Qattiq farfor-tarkibida taxminan 47-66% kaolin, 25% kvars va 25% dala shpati mavjud. Yuqori xaroratda (1400-1460°C) ishlov beriladi.
Yumshoq farfor-tarkibida taxminan 25-40% kaolin, 45% kvars va 30% dala shpati mavjud. Qattiq farforga nisbatan pastroq xaroratda (1300-1350°C) ishlov beriladi.
Farfor buyumlar g‘ovaksiz bo‘ladi. Natijada namlanmaydi. Farfor ishlab chiqarishda buyumlar 2 marotaba yuqori xaroratda ishlov beriladi.
Fayans («faience») juda mayda g‘ovakli keramik materiallar. Tarkibi jixatidan farforga yaqin. Faqat uning tarkibida kaolin miqdori yuqoriroq (85% gacha), shuningdek nisbatan past xaroratda ishlov beriladi (1050-1280°S). Namlik yutish miqdori yuqoriroq bo‘lgani uchun (12% gacha) ular odatda xamisha glazurlanadi.
Ular metallurgiya jarayonlarida (eritish, kuydirish, bug‘latish, distillyasiya), pechlar qurishda, yuqori xaroratda ishlovchi agregatlar qismlarini (reaktorlar, dvigatellar, konstruksion elementlar) tayyorlashda ishlatiladi
Olovbardosh materiallar
Mineral xom ashyo asosida olinadigan va yuqori haroratlarda o‘z fizik-mexanik xossalarini katta o‘zgarishlarsiz saqlab tura oladigan materiallar olovbardosh materiallar deb ataladi

2.