Кон машиналарининг кескич асбоблари. Кескичларнинг турлари, элементлари ва параметрлари. Кескичлар конструкцияси, уларнинг тайёрланиши ва қотириш усуллари

Кон машиналарининг кескич асбоблари. Кескичларнинг турлари, элементлари ва параметрлари. Кескичлар конструкцияси, уларнинг тайёрланиши ва қотириш усуллари


Режа:

1. 
   Кон машиналари кескич асбобларига қўйиладиган талаблар;
   
2. 
   Кон машиналари кескич асбоблари турлари;
   
3. 
   Кон машиналари кескич асбоблари элементлари. Кескичлар конструкцион геометрик параметрлари;
   
4. 
   Кескичлар конструкцияси, уларнинг тайёрланиши ва қотириш усуллари;
   

Кон машиналари кескичлари қуйидаги жуда оғир шароитларда ишлайди: тоғ жинсларининг хусусиятлари ўзгарувчан, шунинг учун кесиш кучининг қиймати ўртачага нисбатан 5-8 маротабагача ошиб кетади; машинанинг узатиш тезлиги нотекис; доимий ишқаланишда бўлганлиги учун ҳарорати юқори; кескичларни алмаштириш қийинлиги ва ҳ.к.

Шунинг учун кескичларга қуйидаги юқори талаблар қўйилади:
- кўмир ва тоғ жинсларини мумкин қадар кам энергия сарфлаб, кам майдалаб ва чанг чиқармасдан самарали ажратиб олиш;
- кескичнинг шакли, ўлчамлари ва параметрлари қазиб олинаётган тоғ жинслари хусусиятларига, машинанинг иш бажариш органи конструкциясига ва кинематикасига мос келиши;
- мустахкам ва емирилишга чидамли;
- кон машинаси ишчи органига жуда оддий ва ишончли махкамланиши ва емирилганда осон ва тез алмаштирилиши;
- конструкцияси ва тайёрланиш технологияси оддий бўлиши, яъни кўп маротаба қайта ишлатиш учун таъмирлаш ва қайта тиклаш мумкинлиги ва тайёрланиши арзон бўлишлиги;
- иш жойида чанг кўтарилишининг олдини олиш учун кескичдан сув сепилиш имкониятига эга бўлиши.

Кон машиналари кескич асбоблари радиаль ва тангенциаль турларга бўлинади.

Р а д и а л ь к е с к и ч л а р (1-расм, а) машина ишчи органи (шнек ёки барабан) радиуси бўйлаб ўрнатилади. Бундай ҳолда кескич ўқи кесиш чизиғига перпендикуляр бўлади.
Т а н г е н ц и а л ь к е с к и ч л а р (1-расм, б) машина ишчи органи радиусига ўткир бурчак остида ўрнатилади. Улар асосан ўртача қаттиқликдаги кўмирни қазишга мўлжалланган комбайнларда қўлланилади. Бунда кўмир бўлаклари катта ўлчамда ажратилади.

1-расм. Кескичлар турлари: а) радиаль; б) тангенциаль