Концепция «4Р»

KREATIVLIKNING “4P” MODELI

Ma’ruzachi:

Sh.Akbarova

Iqtisodiyot va pedagogika universiteti

Iqtisodiyot va pedagogika universiteti

Iqtisodiyot, pedagogika va muhandislik fakulteti

Umummetodologik fanlar kafedrasi stajyor o`qituvchisi

Akbarova Shahnoza Yakubovnaning

KREATIVLIKNING “4P” MODELI mavzusida tayyorlagan taqdimoti

• Kreativlikning “4 P” modeli, kreativ insonning xislatlari.
• Kreativ jarayonni tashkil etish.
• Kreativ bosim, ijodiy mahsulot xususiyatlari.

REJA

Teodor Levitt haqli ravishda marketingda 4P nazariyasi asoschilaridan biri. U 1960 yilda jurnalda «Маркетинговая близорукость" deb nomlangan maqolasida 4P nazariyasi haqida fikrlarini e'tirof etgan. Unda “marketing jinniligi”ning boshlanishi haqida so‘z bordi.

• Teodor Levitt haqli ravishda marketingda 4P nazariyasi asoschilaridan biri. U 1960 yilda jurnalda «Маркетинговая близорукость" deb nomlangan maqolasida 4P nazariyasi haqida fikrlarini e'tirof etgan. Unda “marketing jinniligi”ning boshlanishi haqida so‘z bordi.
• Levittning yozishicha, yirik ishlab chiqarish korxonalari ko'pincha o'z mahsuloti va bozoriga haddan tashqari e'tibor qaratib, undan tashqarida sodir bo'layotgan narsalarni e'tiborsiz qoldiradilar.

Ijodkorlik (kreativlik) - bu aksariyat tashkilotlar rivojlantirishni maqsad qilgan nomoddiy xususiyatdir. Tashkilotni muvaffaqiyat qozonishiga olib keladigan narsalarning aksariyati - innovatsiyalarni rivojlantirish qobiliyati, ajoyib iste’dod va yetakchilikni rivojlantirish va brendning yuqori darajadagi tan olinishi - uning ijodiy odamlari, dunyoqarashi, amaliyoti va madaniyati ta’sir qiladi.
Ijodkorlik (kreativlik) nazariyalari turli omillarga e’tiborni qaratgan. Dominant omillar 4P sifatida belgilanadi - shaxs, jarayon, mahsulot va bosim
(person, process, product and pressure)

Shaxs

Shaxs har qanday ijodiy ishning markazida. Mahsulotni yaratish uchun u o’z mahoratlari, atrof-muhit (yoki bosim), ijodiy qobiliyatlari va motivatsiyasidan foydalanadi.

Jarayon

Jarayon deganda shaxs tomonidan mahsulotni ishlab chiqishda foydalaniladigan jarayon tushuniladi. Iltimos, e’tibor bering, bu jarayon metodologiyani emas, balki fikrlash jarayonini anglatadi. Bu muammoni hal qilishga yoki yangi yechim yaratishga harakat qilayotganidagi odamning fikrlash yo’li.
Masalan, amerikalik psixolog J.P.Gilford ijodiy izlanish-larning muhim hissalaridan biri bo’lgan shaxsiy, motivatsion va temperamentli xususiyatlarni, shuningdek, juda ijodiy shaxslar-ning kelib chiqishi va ish uslublarini tahlil qiladigan shaxsga yo’naltirilgan asos yaratdi. Gilford ijodkorlik tavsifini g’oyalarni asl, ravon, egiluvchan va puxta usullar bilan boshqarish qobiliyatiga asoslangan.

Mahsulot

Mahsulot shaxs tomonidan yaratiladi va kreativ (ijodiy) jarayon natijasidir. Bu yangilik hisoblanadi. Mahsulot, ehtimol, kreativlik soha-sida eng kam o’rganilgan omil. Ular, odatda, jarayon va shaxsning natijasi sifatida qaraladi. Shuningdek, kreativlik mahsulotining aniq ta’ri-fi bo'yicha bahs-munozaralar mavjud. Amaldagi tajriba shuni ko’rsatadiki, mahsulot yangi va foydali bo’lishi kerak. Buni aniqlash uchun har bir tashkilot ekspertlar guruhi asosida qarorlar qabul qilinadigan o’zlarining kelishgan model uslublarini o’rnatadilar.

Bosim

Bosim mahsulotni yaratish uchun atrof-muhit va ob-havoni anglatadi. Bu ijod uchun qulay shartlarni anglatadi. Bosim tarkibiga quyidagilar kiradi (lekin ular bilan cheklanmagan): tashkiliy madaniyat, resurslar va ilg’or tajribalar.
Tadqiqotchilar ijodiy jarayon va individual farqlardan tashqari, ijod sodir bo’ladigan muhit (bosim)ga ham alohida e’tibor berishgan.

MARKETINGDA 4P MODEL QUYIDAGICHA:

MARKETINGDA 4P MODEL QUYIDAGICHA:

“4P” (Marketing mix) kontseptsiyasi — marketing nazariyasi bo’lib, marketing rejalashtirishidagi asosiy 4 ta “koordinatlar”ga asoslangan:

Product – tovarlar (mahsulot va xizmatlar)ning assortimentini, ularning tovar va iste'mol xususiyatlarini (sifatini), shuningdek, qadoqlash, markalash, nomlash, brend imidji va boshqalarni shakllantirish bo'yicha bozorga yo'naltirilgan marketing siyosati
Price – bozorga yo'naltirilgan narxlash dasturi: narxlar darajasi va xatti-harakatlarini rivojlantirish, xaridorlarga va raqobatchilarga narx ta'sirining mexanizmlari, sotishni rag'batlantirishning narx usullar
Place – optimal tarqatish kanallari va sotuvchilarni tanlash, tovarlarni saqlash va tashishni tashkil etish (logistika)
Promotion - potentsial xaridorlarni xabardor qilish, sotishni rivojlantirishning turli usullari (reklama, xizmat ko'rsatish va h.k) orqali mahsulot va kompaniya to'g'risida ijobiy fikr yaratish tizimi

KREATIV SHAXS XISLATLARI

XULOSALAR:

- Aynan yuqoridagi elementlar, marketing tomonidan eng e’tiborli va ahamiyatli Bundan tashqari, marketing aralashmasining barcha ushbu elementlari o'zaro bog'liq bo'lib, alohida elementlarning ana shu munosabatida marketing faoliyatini rejalashtiradi, ishlab chiqadi va amalga oshiradi. 

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!