“Matn va uning tadqiqi muammolari” mavzusidagi kurs ishi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI

Toshkent amaliy fanlar universtiteti

“Tarix va filologiya fakulteti” ning “O‘zbek tili va adabiyoti” yo‘nalishi
O‘TA22- S-10-D guruhi talabasi _______________________________________ning
Hozirgi o‘zbek adabiy tili fanidan “Matn va uning tadqiqi muammolari” mavzusidagi
KURS ISHI

Bajardi: _________________________________

Qabul qildi: Xo‘janiyazova Sh.


MUNDARIJA:
KIRISH..................................................................................................................3
I BOB. O’zbek tilshunosligida matn va uning tadqiqi...........................................5
1.1. O’zbek tilshunosligida matn va uning tadqiqi.................................................5
1.2. Badiiy nutqdagi mikromatnni o'rganish.........................................................14
II BOB. Matn va uning tadqiqi muammolari.........................................................23
2.1. Matn muammolari bilan shug'ullanish............................................................23
XULOSA................................................................................................................28
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YHATI.........................................29

KIRISH
Kurs ishining dolzarbligi. O‘zbekiston Respublikasi prizidenti Shavkat Mirziyoyev o‘zining Til bayramidagi nutqida “Kimda-kim o‘zbek tilining bor latofatini, jozibasi va ta’sir kuchini, cheksiz imkoniyatlarini his qilmoqchi bo‘lsa, munis onalarimizning allalarini, ming yillik dostonlarimizni, o‘lmas maqomlarimizni eshitsin, baxshi va hofizlarimizning sehrli qo‘shiqlariga quloq tutsin. Hozirgi o‘zbek tilshunosligida uning deyarli barcha sohalari yuzasidan yirik va jiddiy tadqiqot ishlari amalga oshirilgan. Shunga qaramasdan, bu sohalarning barcha muammolari tugal hal etilgan deb bo‘lmaydi. XX asr jahon tilshunosligiga, xususan, o‘zbek tilshunosligiga matn nazariyasi olib kirildi va yangi taraqqiyot bosqichiga ko‘tarildi. Shu tariqa o‘zbek tilshunosligida ham matn har tomonlama turli aspektlarda tadqiq qilindi va bu tadqiqotlar davom etmoqda.
Yozuv madaniyatini shakllantirish va takomillashtirishda punktuatsiyaning - tinish belgilarining alohida ahamiyati bor. Tinish belgilari yozuvning boshqa vositalari (harflar, raqamlar, diakritik belgilar) hamda til birliklari (so‘zlar, morfemalar) bilan ko‘rsatish mumkin bo‘lmagan turlicha fikriy munosabatlarni, psixologik va intonatsion holatlarni ifodalashda ham favqulodda muhim ahamiyatga ega. Shu sababdan ham kurs ishida o‘zbek tilshunosligida punktuatsiya belgilari va ularning tilshunoslikda tutgan o‘rni, ahamiyati, hali o‘rganilmagan tomonlarini tahlilga tortishni maqsad qildik.