Mavzu : Datchiklarning tasniflari. Datchiklarning statik tasniflari Reja

Mavzu : Datchiklarning tasniflari. Datchiklarning statik tasniflari


Reja:

1. 
   Datchik nma ?
   
2. 
   Potensiometrli siljish datchigi.
   
3. 
   Oddiy induktiv datchik.
   

Datchik – avtomatika zvenolari tizimlarida foydalanishga qulay mashina va appratlar ish rejimlarini, jarayon texnologik parametrlarini boshqa kattaliklarga aniq fizik prinsiplar asosida о‘zgarishini bajaruvchi texnik qurilma.Texnologik jarayonlarni avtomatlashtirishda datchiklar shu jarayonlar soni va sifati kо‘rsatkichlarini aniqlovchi parametrlar о‘zgarishi ma’lumotini taqdim etadi. Datchik kirish signali (Xkir) nazorat qilinadigan kattalik (bosim, harorat, namlik, siljish v.b.). Obyekt fizik kattaligini itо‘gridan tо‘gri qabul qiladigan birinchi element (Xkir) va uni oraliq signalga о‘zgartiruvchi (X1), sezgir element hisoblanadi. (qabul qiluvchi). Datchik chiqish signali (Xchiq) avtomatika tizimida keyinchalik qо‘llashga qulay kattalik hisoblanadi. Turli xil о‘zgartirishlarga va uzoq masofaga uza-tishga eng kulay elektr kattalik bо‘lganligi uchun X - kо‘pincha elektr signali. Chiqishi Xchiq bо‘lganpnevmatik, gidravlik va boshqa turdagi datchiklar kam ishlatiladi.
Birlamchi о‘zgartirgichlar datchiklarga qо‘yiladigan talablar. 1) Yuqori dinamik aniqlik
2) Yuqori statik aniqlik
3) Texnik talab aniqlaydigan shartlarda yuqori ishonchlik 4) Mumkin bо‘lgan о‘lchamlari va og‘irligi
5) Yuqori о‘zgartirish koeffitsiyenti (sezgirlik) 6) Chiqish signallari yuqori quvvati

Potensiometrli siljish datchigi
Potensiometrli datchik eng oddiy siljitish datchiki hisoblanadi. Datchik xarakatlanuvchi kontaktli reostat – о‘zgaruvchan rezistordir. Agar rezistorga manba kuchlanishi U0, berilsa xarakatlanuvchi kontakt (“chо‘tka”) siljiganda chо‘tka bilan manba qutblaridan biri orasidagi potensiallar farqi chо‘tka holatiga bogliq bо‘ladi. Rasm. 2.2.1 . da potenstometrli datchik ulanish sxemasi rasm.. 2.2.1 b...da esa ekvivalent hisoblash sxemasi keltirilgan. CHо‘tkani potensiometrga ulanish nuqtasi (nuqta S) rezistor qarshiligi R0 ni ikki qismga – nuqta A dan S nuqtaga-cha va S nuqtadan V nuqtagacha bо‘ladi. Chо‘tka xolati A nuqtadan S nuqtaga-cha masofa X bilan aniqlanadi. Potensiometrning A nuqtadan V nuqtagacha tо‘liq ishchi uzunligi L ga teng. Qulaylik uchun chо‘tkaning nisbiy siljishini x = X/ L. ifodalaymiz. Agar potensiometr qarshiligi R0 uni uzunligi bо‘yicha teng taqsimlangan bо‘lsa, potensiometr ayrim qismlaridagi qarshilik R R x AC * 0 = , *(1 ) 0 R R x CB = - tashkil qiladi. Dastlab datchikni salt yurishdagi


yuklama rezistorini ulamagandagi ishini kо‘ramiz. Bunday xolatda yuklamadagi tok tarmoqlanmaydi va chiqishga AS qismdagi kuchlanish tushuvi keladi.