Mavzu 1 Fanga kirish. Nаzаriy mехаnikа

Mavzu 1 Fanga kirish. Nаzаriy mехаnikа. Mехаnikа fаnigа kirish. Stаtikаning аsоsiy аksiоmаlаri. Kuch turlаri. Bоg‘lаnish аksiоmаsi vа bоg‘lаnish rеаktsiya kuchlаri. Kuchning o‘qdаgi vа tеkislikdаgi prоеktsiyasi.
Tayanch so`zlar va iboralar:
Mexanik harakat, mexanik o’zaro ta’sir, nazariy mehanika, material nuqta, Statika, kinematika, dinamika, jism, kuch, jismning kinematik holati, kuchlair sistemasi, teng ta’sir etuvchi, ekvivalent kuchlar sistemasi, o’zaro muvozanatlashuvchi kuchlar sistemasi, inersiya aksiomasi, Ikki kuch aksiomasi, qo’shish aksiomasi, parallelogram aksiomasi, ta’sir va aks ta’sir aksiomasi, qotish aksiomasi, erkin jism, bog’lanishdagi jism, bog’lanish, bog’lanish reaksiyasi, bog’lanishdan ozod qilish prinsipi.

Kirish
Qattiq va deformatsiyalangan jismlar xuddi shuningdek suyuq va gazsimon muhitlarning mehanik harakati va mehanik o’zaro ta’sirini o’rganuvchi fanlar to’xtalishiga mexanika deyiladi.



Mexanik harakat –Materiyaning harakat turlaridan biri bo’lib, fazoda vaqt o’tishi bilan moddiiy jismlar bir-biriga nisbatan ko’chishini ifodalaydi.
Mexanik o’zaro ta’sir – Materiyaning o’zaro ta’sir ko’rinishlaridan biri bo’lib, jism yoki uning qismlarining mexanik harakatini o’zgarishini ifodalaydi, huddi shuningdek ularning o’zaro joylanishini o’zgarishiga qarshilik ko’rsatadi.
Nazariy mehanika – Moddiy jismlarning bir-biriga nisbatan. Ko’rsatadigan ta’siri va mexanik harakatining umumiy qonunlari haqidagi fanlar.
Qonunlarning umumiyligi-har qanday jism va sistema uchun o’rrinlidir - bunda qaralayotgan jismni abstraklashtirib olamiz. Shu sababli nazariy mehanika boshqa amaliy texnika fanlar uchun bazaviy fan hisoblanadi..

Material jism va sistemaning abstrakt modeli (obrazi)

Material nuqta (MN)– o’lchamga ega emas, lekin geometrik nuqtaga nisbatan jism massasiga teng bo’lgan massaga ega bo’ladi.