Mavzu: Agentlik nazariyasi. Yensen-Mekling nazariyasi

Mavzu:Agentlik nazariyasi. Yensen-Mekling nazariyasi

Korporativ boshqaruv fanidan taqdimot ishi

REJA:

• 1. Korporativ boshqaruvning nazariy manbalari
• 2. Agentlik nazariyasi
• 3. Yensen-Mekling nazariyasi

Korporativ boshqaruvning nazariy manbalari

• Korporativ boshqaruvning nazariy manbalari quyidagilar hisoblanadi:
• -agentlik nazariyasi (Agency Theory);
• -sheriklar nazariyasi (Stakeholder Theory);
• - boshqaruv nazariyasi (Stewardship Theory);
• -tashkiliy nazariya (Organization Theory).

Agentlik nazariyasida korporativ munosabatlar mexanizmi agentlik xarajatlari vositalari orqali kо‘rib chiqilib, direktorlar va aksiyadorlar о‘tasidagi о‘zaro munosabatlar shartnoma munosabatlari sifatida ifodalanadi. Kо‘rib chiqiladigan vazifalar tipologiyasi quyidagilarga borib taqaladi:

• Agentlik nazariyasida korporativ munosabatlar mexanizmi agentlik xarajatlari vositalari orqali kо‘rib chiqilib, direktorlar va aksiyadorlar о‘tasidagi о‘zaro munosabatlar shartnoma munosabatlari sifatida ifodalanadi. Kо‘rib chiqiladigan vazifalar tipologiyasi quyidagilarga borib taqaladi:
• ■ “manfiy tanlov” muammosi (ya’ni yaxshi menejerni qanday tanlash);
• ■ “opportunistik xulq – atvor” muammosi (ya’ni qanday qilib menejerni mulk egasi manfaatlarida ishlashga majbur qilish).

Agentlik nazariyasi doirasida 1976 yil iqtisodchi olimlar Yensen va Mekling tomonidan taklif etilgan model keng tarqalgan bо‘lib, unga kо‘ra agentlik munosabatlari bu — unga muvofiq boshliq qо‘l ostidagi xodimni boshliq manfaatlarida harakatlarni amalga oshirish uchun yollaydigan va qaror qabul qilish huquqlarining bir qismini qо‘l ostidagi xodimga berish kо‘zda tutiladigan shartnomadir.

• Agentlik nazariyasi doirasida 1976 yil iqtisodchi olimlar Yensen va Mekling tomonidan taklif etilgan model keng tarqalgan bо‘lib, unga kо‘ra agentlik munosabatlari bu — unga muvofiq boshliq qо‘l ostidagi xodimni boshliq manfaatlarida harakatlarni amalga oshirish uchun yollaydigan va qaror qabul qilish huquqlarining bir qismini qо‘l ostidagi xodimga berish kо‘zda tutiladigan shartnomadir.