Mavzu: Belgiya tarixi. Reja: Belgiya tarixi. Belgiya Bayrog’i. Belgiya Gerbi Tarixi

Andijon Davlat Universiteti Tarix fakulteti 401-guruh talabasi Muhammadjonov Qudratulloning Xorijiy mamlakatlarning zamonaviy tarixi fanidan tayyorlagan ko’rgazmali ishi.

Mavzu: Belgiya tarixi.

• Reja:
• Belgiya tarixi.
• Belgiya Bayrog’i.
• Belgiya Gerbi

Tarixi.

• Belgiya, Belgiya Qirolligi (flamandcha: Koninkrijk België; frans.: Royaume de Belgique) — Gʻarbiy Yevropadagi davlat. Shimoliy dengiz sohilida joylashgan. Maʼmuriy jihatdan 3 regionga, regionlar viloyat (provinsiya)larga, viloyatlar kommunalarga boʻlingan. Maydoni 30,528 mingkm². Aholisi 10 mln. 113 ming kishi (1996). Poytaxti — Bryussel shahri.
• Belgiya — konstitutsiyaviy monarxiya. Amaldagi konstitutsiya 1831-yilda qabul qilingan va oʻsha paytdan beri bir necha bor (oxirgi marta 1993-yil) tuzatishlar kiritilgan. Davlat boshligʻi — qirol, uning hokimiyati cheklangan. Qonun chiqaruvchi hokimiyatni qirol va parlament amalga oshiradi. Ikki palatali parlament 4 yil muddatga saylanadi. Vakillar palatasi 150 deputatdan va senat 72 aʼzodan iborat. Ijrochi hokimiyatni qirol va u tomonidan tayinlanadigan hamda parlamentga hisobot beradigan hukumat (vazirlar kengashi) amalga oshiradi, unga bosh vazir boshchilik qiladi.

Qadim zamonlarda Belgiyada belglarning kelt qabilasi yashagan (mamlakat nomi shundap kelib chiqqan). Miloddan avvalgi 57 yilda Yuliy Sezar mamlakatni bosib olib, Rim imperiyasi tarkibiga qoʻshgan. 3-asrda Belgiyaga germanlarning frank va friz qabilalari bostirib keldilar. Franklar belglarning bir qismini qirib tashlab, boshqa bir qismi bilan birikib kstganlar. 5 — 9-asrlarda Belgiya Frank davlati tarkibida boʻlgan. 843 i. Frank davlati parchalanib ketgach, Verden shartnomasiga kura, Belgiya 2 qismga boʻlindi: gʻarbiy qismi Franiiyaga, sharqiy qismi Lotaringiyaga qoʻshib yuborildi. 13 — 14-asrlarda Belgiya Angliya bilan Fransiya oʻrtasidagi shiddatli kurash maydoni boʻldi. 14-asr oxiri va 15-asrda Belgiya Burgundiya gersoglarining mulkiga aylandi, 1477-yildan Gabsburglar hukmronligida, 1555-yildan Ispaniya tarkibida boʻldi. 1713-yil Utrext sulhiga binoan yana Gabsburglar imperiyasi tarkibiga kirdi. 1789 — 90 yillar burjua inqilobi natijasida avstriyaliklar hukmronligi tugatildi, 1790-yil 11-yanvarda Belgiya Qoʻshma Shtatlari davlati eʼlon qilindi, biroq 1791-yilda Avstriya yana mamlakatni qoʻlga oldi. 1795-yilda Fransiyaga qoʻshib olindi. Napoleon I imperiyasi tugagach, 1815 i. Belgiya hududi Niderlandiya tarkibiga qoʻshildi. 1830-yil inqilobi tufayli Belgiya mustaqillikka erishdi. 20-asr boshlarida 6. yuksak darajada rivojlangan sanoat mamlakatiga aylandi. Birinchi jahon urushi davrida Belgiyaning betarafligiga qaramay, Olmoniya qoʻshinlari uni bosib oldi. Ikkinchi jahon urushi yillarida esa gitlerchilar bosqini azobini tortdi (1940 — 44). 1944 i. sentabrda Belgiya bosqinchilardan xalos boʻldi. Belgiya— 1945-yildan BMT, 1949-yildan NATO aʼzosi (1967-yildan Belgiyada NATO qarorgohi joylashgan). Oʻzbekiston Respublikasi bilan diplomatiya munosabatlarini 1992-yil martda oʻrnatgan. Milliy bayramlari: 21-iyul — Qirol Leopold Ining Konstitutsiyam sodiqligi haqida qasamyod qilgan kupi (1831) va 15-noyabr — Qirol sulolasi kupi (1866).

• Qadim zamonlarda Belgiyada belglarning kelt qabilasi yashagan (mamlakat nomi shundap kelib chiqqan). Miloddan avvalgi 57 yilda Yuliy Sezar mamlakatni bosib olib, Rim imperiyasi tarkibiga qoʻshgan. 3-asrda Belgiyaga germanlarning frank va friz qabilalari bostirib keldilar. Franklar belglarning bir qismini qirib tashlab, boshqa bir qismi bilan birikib kstganlar. 5 — 9-asrlarda Belgiya Frank davlati tarkibida boʻlgan. 843 i. Frank davlati parchalanib ketgach, Verden shartnomasiga kura, Belgiya 2 qismga boʻlindi: gʻarbiy qismi Franiiyaga, sharqiy qismi Lotaringiyaga qoʻshib yuborildi. 13 — 14-asrlarda Belgiya Angliya bilan Fransiya oʻrtasidagi shiddatli kurash maydoni boʻldi. 14-asr oxiri va 15-asrda Belgiya Burgundiya gersoglarining mulkiga aylandi, 1477-yildan Gabsburglar hukmronligida, 1555-yildan Ispaniya tarkibida boʻldi. 1713-yil Utrext sulhiga binoan yana Gabsburglar imperiyasi tarkibiga kirdi. 1789 — 90 yillar burjua inqilobi natijasida avstriyaliklar hukmronligi tugatildi, 1790-yil 11-yanvarda Belgiya Qoʻshma Shtatlari davlati eʼlon qilindi, biroq 1791-yilda Avstriya yana mamlakatni qoʻlga oldi. 1795-yilda Fransiyaga qoʻshib olindi. Napoleon I imperiyasi tugagach, 1815 i. Belgiya hududi Niderlandiya tarkibiga qoʻshildi. 1830-yil inqilobi tufayli Belgiya mustaqillikka erishdi. 20-asr boshlarida 6. yuksak darajada rivojlangan sanoat mamlakatiga aylandi. Birinchi jahon urushi davrida Belgiyaning betarafligiga qaramay, Olmoniya qoʻshinlari uni bosib oldi. Ikkinchi jahon urushi yillarida esa gitlerchilar bosqini azobini tortdi (1940 — 44). 1944 i. sentabrda Belgiya bosqinchilardan xalos boʻldi. Belgiya— 1945-yildan BMT, 1949-yildan NATO aʼzosi (1967-yildan Belgiyada NATO qarorgohi joylashgan). Oʻzbekiston Respublikasi bilan diplomatiya munosabatlarini 1992-yil martda oʻrnatgan. Milliy bayramlari: 21-iyul — Qirol Leopold Ining Konstitutsiyam sodiqligi haqida qasamyod qilgan kupi (1831) va 15-noyabr — Qirol sulolasi kupi (1866).