Mavzu: O'simliklarda va hayvonlarda shish hujayralari reja


Download 160.28 Kb.
bet1/3
Sana09.05.2023
Hajmi160.28 Kb.
#1448489
  1   2   3
Bog'liq
hujayra11


MAVZU: O'SIMLIKLARDA VA HAYVONLARDA SHISH HUJAYRALARI
Reja:

  • 1 Hujayra nima?

  • 2 Hayvon va o'simlik hujayralari o'rtasida o'xshash

  • 3 Hayvon va o'simlik hujayrasi o'rtasidagi farqlar


Hujayra nima?
Birinchidan, hujayra nima ekanligini bilish. Har bir tirik mavjudotning morfologik birligi ekanligini bilish kerak. U ko'payish, o'sish, metabolizm, boshqa hujayralar bilan ta'sir o'tkazish va hujayradan tashqari muhit signallarini olish qobiliyatiga ega. Shuningdek, u o'zining o'limini dasturlash qobiliyatiga ega. Faqat bitta hujayradan iborat tirik mavjudotlar mavjud. Ushbu organizmlar bir hujayrali sifatida tanilgan. Masalan, bakteriyalar bir hujayrali.
Bir nechta hujayralarga ega bo'lgan tirik mavjudotlar, hayvonlar va o'simliklarda bo'lishi mumkin bo'lganidek, ko'p hujayrali deb nomlanadi. Ko'p hujayrali organizmlar haqida bizda alohida bo'linmalar bo'lmagan hujayralar mavjud. Ular alohida-alohida ishlamaydi, garchi ularning har biri o'ziga xos funktsiyaga ega. Tanadagi hujayralar signallar orqali bir-biri bilan aloqa qilish imkoniyatiga ega. Shunday qilib, ular tashqi muhitdan kelib chiqadigan signallarni muvofiqlashtirishga va ularga javob berishga muvaffaq bo'lishadi, shunda organizm tashqi muhit bilan bog'liq bo'lishi mumkin.
Hujayralar ham Ular olgan signallari oldida o'sishni tartibga solishga va o'zlarining o'limlarini dasturlashga qodir umuman tizim ishida ma'lum mutatsiyalar yoki muvaffaqiyatsizliklar to'planishidan oldin. Ushbu hujayraning o'limini dasturlashning ahamiyatiga misol, ba'zi bir saraton turlari bo'lganida keladi. Hujayra nazoratdan chiqa boshlaydi, chunki u mavjud bo'lgan muhit bilan muvofiqlasha olmaydi va ular o'limini to'g'ri dasturlay olmaydi.
Hujayralar haqida aniq narsalar bilan chiqadigan hech qanday tadqiqot texnologik rivojlanish va optik va elektron sohadagi yangiliksiz amalga oshirilmadi. Ilm-fan va kuzatuvdagi bu inqilob har doim bir nanometrgacha bo'lgan tuzilmalarni kuzatish imkoniyatiga ega bo'lish uchun mikroskoplarning rivojlanishi tufayli mumkin bo'lgan.
Hayvon va o'simlik hujayralari o'rtasida o'xshash

Endi asosiy farqlarni keyinchalik bilish uchun biz hayvon va o'simlik hujayralarining qanday o'xshashligini bilib olishimiz kerak. Biz ularni asta-sekin umumlashtiramiz va tahlil qilamiz:

  • Ikkala hujayralar ham organizmlarning morfologik birliklari bo'lib, asosiy funktsiyalarni bajaradilar. Ular barcha tirik mavjudotlarning eng asosiy birliklari va ikkalasi ham shunga o'xshash funktsiyalarni bajaradilar.


  • Download 160.28 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling