Mavzu: Tadbirkorlik qarorlarini qabul qilish

Mavzu:Tadbirkorlik qarorlarini qabul qilish
Tadbirkor va boshqaruvchini eng muhim xususiyatlaridan biri uning qaror qabul qilishi. Qaror qabul qilish qanchalik tez va ishonchli darajada bo'lishi tadbirkorga nisbatan atrof-muhitning ishonchi ortishiga va tavakkalchilik xavfining kamayishiga xizmat qiladi. Tadbirkor bo'lish uchun. ayniqsa, agar so'z qaror qabul qilish (o'g'risida borsa. ma'lum ijodiy qobiliyatga ega bo'lish lozim. Tadbirkorlar o'zlariga va to'g'ri qaror qabul qilish qobiliyatlariga qattiq ishonishlari kerak. Aynan qaror qabul qilish qobiiiyati tadbirkorlarning alohida belgisi hisoblanadi. Ular korxonalariga kclajakda katta la'sir ko'rsatadigan barcha asosiy qarorlarni qabul qilishadi. Qarorlami intuitiv qabul qilish — tadbirkorning eng bebaho tadbirkorlik resursi — doimo qiyinlashib boruvchi vaziyatlarda qaror qabul qilish tajribasi to'planib borishi bilan vujudga keladi.
Qaror.qabul qilishga tadbirkorlar oddiy menejerlarga nisbatan ijodiy yondashishlari kcrak. Ular muammoni yechishga turli nuqtayi nazardan qarashlari kerak va qaror qabul qilishning yangi usullarini toptshlari kerak. Har qanday aniq vaziyatda ular muammoni yechishning poiensial natijalarini aniqlashlari lozhji. shuningdek, niuqobil qarorlarning oqibatlarini aniqlash uchun o'z sinchkovlik-laridan foydalanishadi.
Ko'pgina tadbirkorlik qarorlari subyektiv bo'lganligi sababli. ular ruhiy komponenllardan butunlay ozod bo'la olmaydi. O'z qarorlarining ruhiy jihatlarini lasavvur qilish uchun tadbirkorlar potensial qarorlarning kuchli tomoniari va kamchiliklarini aniqlashlari lozim, bu aniq qarorlarning natijalarini obycktiv baholashga yordam beradi.
Qaror qabul qiiishning «Ilmiy uslubi» shuni ko'rsatadiki, muammoni yechish va tegishli qarorni qabul qilish uchun amal qilinishi lozim bo'lgan bir nechla o'ziga xos jarayonlar mavjud. Bu jarayon. odatda, quyidagi bosqichlarni o'z ichiga oladi:

1) asosiy muammolar identifikatsiyasi;

2) muammoning asosiy sabablarini aniqlash:

3) muammoning potensial yechimini topish;

4) potensial yechimlami baholash;

5) eng yaxshi yechimni tanlash;

6) yechimni amalga oshirish, shuningdek,

7) qabul qilingan qarorning to'g'riligini aniqlash.

Tadbirkorlar o'z harakatlarida qat'iyatli bo'lishlari iozim. Tasbkilot aniq vazifalar va aniq qo'yilgan maqsadlarga ega bo'lishi lozim. bu vazifa-maqsadlar hal qilinishi va crishilishi lozim. Ko'pgina tadbirkorlar qaror qabul qilishda qo'rquvni sezishmaydi. chunki ular omadsizlikka uchrashdan cho'chishmaydi. Ularda muvaffaqiyatga crishishning shaxsiy me'yorlari o'rnatilgan.
Tadbirkorlik faoliyatida qarorlar qabui qilish jarayoni alohida ahamiyalga ega. Shuning uchun ularning tavsifi — bu faolivatning psixologik tahlili uchun ham muhimdir. Boshqamv qarorlarini qabul qilish funksiyasi boshqaruv faoliyatining sifati va samara-dorligini aniqlovchi funksiya hisoblanadi. Tadbirkorning individual faoliyatida u markaziy o'rinni egallavdi desak. mubolag'a bolmaydi. Bir tomondan, ular barcha boshqa jarayonlar - kognitiv, regulativ, kommunikativ jarayonlarga asoslanadi, ikkinchi tomon­dan. o'zlari keyingi boshqaruv harakatlari uchun asos bo'ladi. Shuning uchun, boshqaruv qarorlarini qabul qilish jarayonlari muammoni anglash va uni hal qilish o'rtasidagi o'ziga xos «ko'prik»ni eslatadi. ya ni holatni anglashdan unda harakat qilishga o'tishni bildiradi. Agar tadbirkor tomonidan qaror qabul qilinsa, g'oyani amalga oshirishning mumkin bo'lgan samarasi (foydasi) aniqlanadi. Foydani sanoatning o'rtacha daromad marjasi bilan taqqoslash asosida tadbirkorlik g'oyasini amalga oshirishni davom ettirish maqsadga muvofiqligi to'g'risida xulosa chiqariladi; Tadbirkorlik muvaffaqiyati ko'plab omillarga bog'liq. Bularga sog'lom biznes-rejani ishlab chiqish, yangi texnologiyalarni joriy etish, xavflarni bashorat qilish, jamoaning ishini tashkil etish, rahbarning tadbirkorlik qobiliyati, puxta o'ylangan va o'z vaqtida boshqarish qarorlari kiradi. Har birimiz har kuni qarorlar qabul qilish funktsiyasini, qoida tariqasida, ikkilanmasdan amalga oshiramiz. Bu kundalik hayotga tegishli. Biroq, tadbirkorlik faoliyatida shoshqaloqlik, rahbarning asossiz qarorlari nafaqat har qanday natijaga olib kelishi mumkin, balki moliyaviy yo'qotishlarga olib kelishi mumkin. Tashkilotning muvaffaqiyatli ishlashi va rivojlanishi qarorlarning qanchalik o'z vaqtida, puxta va samarali bo'lishiga bog'liq. Qoida tariqasida, har qanday qarorni qabul qilishda uchta nuqta turli darajalarda bo'ladi: sezgi, mulohaza va ratsionallik. Intuitiv qaror qabul qilayotganda, etakchi tanlov to'g'ri ekanligi haqidagi o'z fikriga asoslanadi. Qoida tariqasida, sezgi tajriba ortishi bilan kuchayadi, shuning uchun top menejerlar bunday qarorlarni qabul qilishga ko'proq moyil. Biroq, faqat "oltinchi ma'no" ga ishongan holda, etakchi tasodiflar garoviga aylanadi va echimni tanlashda xato ehtimoli istisno qilinmaydi.