Mavzu: Virtual fayl tizimlari Reja: Virtual fayl tizimlari

Mavzu: Virtual fayl tizimlari
Reja:

1. 
   Virtual fayl tizimlari (VFS) va tarmoq fayl tizimlari (NFS).
   
2. 
   Tashqi xotirani boshqarish
   
3. 
   Kesherivaniye, tranzaksiya asosidagi fayl tizimlar
   
4. 
   Tarmoq fayl tizimi (NTF)
   

Kalit so`zlar: VFS, NFS, Nfs – RPC, Arch Linux, WebNFS.
Virtual fayl tizimlari (VFS) va tarmoq fayl tizimlari (NFS).
NFS taqsimlangan fayl tizimi bo`lib, foydalanuvchi mijoz kompyuterida mahalliy xotiradan foydalanishga imkon beradi. NFS ochiq standart sharhlarda (RFC), protokolni amalga oshirishga imkon beruvchi tarmoq fayl tizimidir.

rasm. DFS va NFS da ma`lumot almashinuvi
NFS da 2-versiya dastlab faqat Ucer Datagram Protokol (UDP) protokoli bo`yicha ishlagan. U asosiy protokoldan tashqarida blokirovka qilinmagan server tomonini saqlash maqsadida ishlab chiqilgan.
Virtual fayl tizimining interfeysi oddiy protokolda aks ettirilgan modulli efirni bajarishga imkon beradi. 1986 yil fevral holatiga ko`ra, tizim DOS va VMS kabi eysdan foydalangan holda ishlatiladigan operatsion tizimlar uchun yechimlar namoyish etildi. NFS v2 32 bit cheklovlar tufayli faqat birinchi 2 Gb ni o`qishga ruxsat berdi.

rasm. NFS fayl tizimi
NFS ning uchinchi versiyasini yaratish uchun birinchi taklif ikkinchi versiyani tarqatish boshlanganidan ko`p o`tmay e`lon qilindi. Asosiy motivatsiya sinxron yozuvni bajarish muammosini hal qilishga urinish edi. 1992 yil iyulga qadar amaliy yaxshilanishlar faqat fayllarni yetarli bo`lmagan (64 bitli va fayli yoki fayllar hisobidan) NFS 2-versiyasining ko`plab kamchiliklarini hal qilish imkonini berdi. Bular:

• 
  2 GB ma`lumotlarni qayta ishlash uchun 64 bitli o`lcham va fayl almashinishlarini qo`llab-quvvatlash;
  
• 
  mahsuldorlikni oshirish uchun serverda asinxron qayd qilishni qo`llab-quvvatlash;
  
• 
  faylning qo`shimcha atributlari ularni qayta rasmiylashtirish zarurati oldini olish uchun ko`plab imkoniyatlar;
  
• 
  ma`lumotlar va atributlar uchun ma`lumot va sifatlardan fayl nomlari bilan bir qatorda foydalanish;
  
• 
  boshqa ko`plab yaxshilanishlar.
  

3-versiya kiritish jarayonida transport darajasidagi protokol sifatida TCP qo`llab-quvvatlashi osha boshladi. TCP-dan foydalanish UNS orqali NFS orqali foydalanilgan ma`lumotlar uzatish vositasi sifatida, ko`rish va yozish uchun katta fayl o`lchamlarini uzatishga ruxsat berildi. Buning evaziga ishlab chiquvchilar Foydalanuvchi Datagram Protokoli (UDP) tomonidan o`rnatilgan 8 Kb hajmdagi cheklovlar doirasini yengishga muvaffaq bo`lishdi.
NFS v4. 4-versiya Enterra fayl tizimi (AFS) va Server xabarlari blokining ta`siri ostida ishlab chiqilgan, ish faoliyatini oshirishni o`z ichiga oladi, sifatini oshiradi va belgilangan shartlarga muvofiq ravishda kiradi.

rasm. Fayllar katalogi.
NFS versiyasi 4.1 versiyasi klasterli serverni joylashtirishni, shu jumladan bir nechta serverlar (PNFS kengaytmasi o`rtasida taqsimlanadigan fayllarga taqqoslanadigan) fayllarga parallel kirish imkoniyatini berishga qaratilgan.
Yangi fayl tizimi protokoli - NFS 4.2 (RFC 7862) - 2016 yil noyabr oyida rasmiy ravishda chiqarildi.
Standartning rivojlanishi bilan, u bilan ishlash uchun mos keladigan vositalar paydo bo`ldi. Shunday qilib, 2 va 3-versiyalar uchun veb-tafsilotlar tarmog`iga kirish protokoliga fayl tizimlariga ulanish va xavfsizlik parametrlari orqali ishlashni osonlashtirishga imkon beradi.
Uchinchi versiya guruhlarining turli protokollari NFS bilan ham bog`liq. Bularning eng mashhuri:

• 
  Network Lock menejeri (NLM) bayt protokoli bilan qo`llab-quvvatlash (UNIX tizimini qo`llab-quvvatlash uchun qo`shilgan);
  
• 
  NFS foydalanuvchilariga NFS serverlarida ma`lumotlarni saqlash kvotasini ko`rishiga imkon beradigan masofaviy kvota (RQOTAD);
  
• 
  RDMA - Masofadan to`g`ridan-to`g`ri foydalanish (RDMA) orqali ishlatiladigan moslashish.
  
• 
  NFS-GANESHA - bu foydalanuvchi kosmosida ishlaydigan va Ceffs-ni qo`llab-quvvatlaydigan, libcefflardan foydalanadigan FSAL (favqulodda yozuv).
  

Tarmoq fayl tizimi ko`pincha Unix operatsion tizimlari (masalan, Solaris, AIX, HP-UX), Apple Macos va Unix-ga o`xshash Operatsion tizimlarga xos hisoblanadi. Acorn Risp OS, OpnVMS, MSS-DOS, Microsoft Windows, Novell Netware va IBM kabi platformalar uchun mavjud.
Muqobil fayl masofadan kirish protokollari, Server xabarlari blokini (SMB, shuningdek CIFS), Netware Protokol (NCP) va OS / 400 Server fayl tizimini (QFORSVR.400) o`z ichiga oladi. Buning sababi NFSning talablariga javob beradi, ular asosan Unix ga yo`naltirilgan.
Bunday holda, SMB va Netware (NCP) protokollari NFS, Microsoft Windows ishlaydigan tizimlarda ko`proq ishlatiladi. AFP Apple Macintosh platformalarida keng tarqalgan va QForvvr.400 ko`pincha OS / 400-da topilgan.
Odatda UNIX uslubida odatiy skriptni qabul qilsangiz, unda bitta kompyuter (Mijoz) boshqa (NFS server) dagi ma`lumotlarga kirish huquqiga ega. Bular:

• 
  Server standart tarmog`i fayl tizimini NFSD sifatida mijozlarga ommaga taqdim etish uchun amalga oshiradi. Server ma`muri odatda konfiguratsiya fayli / va boshqa eksport va eksportning imtiyozlaridan foydalangan holda direktsiyalarning ismlarini va parametrlarini qanday eksport qilishni aniqlaydi.
  
• 
  Server xavfsizlik ma`muriyati isbotlangan mijozni tan olish va tasdiqlashi mumkinligini ta`minlaydi. Uning tarmog`ining konfiguratsiyasi tegishli mijozlar har qanday xavfsizlik devori tizimi orqali muzokara olib borishi mumkinligini ta`minlaydi.
  
• 
  Mijozlar mashinasi tegishli buyruqni berish orqali eksport qilinadigan ma`lumotlar kirishni talab qiladi. U NFS portidan foydalanadigan serverni (RPCLDIN) so`raydi va keyinchalik unga ulanadi.
  
• 
  Agar hamma narsa xatosiz ro`y bersa, mijozlar mashinasida foydalanuvchilar ruxsat etilgan parametrlar ichida serverdagi o`rnatilgan fayl tizimlari bilan ishlash va o`zaro aloqada bo`lishlari mumkin.
  

NFS (tarmoq fayl tizimi) tarmoq ichidagi barcha fayllarni/katalogni tarqatishingiz mumkin bo`lgan tizimdir. Bu mijozlarga masofadan ish tizimini mahalliy katalog sifatida ulash imkoniyatini beradi. Ya`ni mahalliy fayl bilan ishlashi mumkin bo`lgan har qanday mijozga ulangan fayl bilan bir xil dasturning o`zi hech qanday o`zgartirishsiz muvaffaqiyat bilan ishlashi mumkinligini anglatadi.
Afzalliklari:

• 
  protsessorga yukni qisqartirish;
  
• 
  tizimdagi oddiy katalog sifatida umumiy resurslarni aks ettirish;
  

Hozirda mavjud NFS V4.1 yangi PNFS imkoniyatni taqdim etadi. Almashishni amalga oshirishga imkon beradi. NFS 2 va 3 uchun kengaytma mavjud- WebNFS. Bu veb-brauzerlarga qo`shilishni va xavfsizlik devori orqali ishlash imkonini beradi.