Mavzu: Virtual laboratoriyalar bilan ishlash

Ta’limda raqamli texnologiyalar fanidan amaliy mashg‘ulotlar

Amaliy ishi № 15

Mavzu: Virtual laboratoriyalar bilan ishlash

Ishning maqsadi: Virtual laboratoriyalar va ularning tulari bilan tanishish, ularda amaliy ishlashni oʻrganish.
Kerakli jihozlar: Kompyuter, mobil qurilmalar, Internet tarmogʻi, tarqatma materiallar
Nazariy ma’lumotlar:
Fizikaning chuqur singilishi nazariyani oʻrganish va uning qoʻllanilishi jarayonida turli xil hisoblangan, sifatli va eksperimental topshiriqlarni hal qilish orqali mumkin. Agar talaba nazariy masalalar boʻyicha ma’ruza mashg‘ulotlarida uchrashsa, laboratoriya mashg‘ulotlarida qoʻllaniladi va jismoniy oʻlchovlar, taqdim etishda qoʻshimcha, amaliy koʻnikmalar va koʻnikmalar olib boriladi.
Talabalar tomonidan laboratoriya ishlarining sifatli ishlashi va muvaffaqiyatli himoya qilish, laboratoriya klasslariga oldindan tayyorgarlik koʻrmasdan imkonsiz. Keyingi sessiyaga tayyorgarlik jarayonida, birinchi navbatda, ushbu qoʻllanmada bajarilgan ishning tavsifini oʻrganish kerak. Biroq, oʻzimizga chek qoʻyish mumkin emas, chunki ishning jismoniy asosini chuqur anglash uchun har bir ishning nazariy kirishini etarlicha minimal deb hisoblash mumkin emas. Shuning uchun darslik asosida ish mavzusiga mos keladigan har bir ish uchun materialni oʻqish kerak. Ushbu ish bilan bog‘liq oʻlchash moslamalaridan xabardor boʻlmagan holda oʻlchov tartibi mantišlashtirilganidan xabardor boʻlmagan asosiy nazariy ta'minotni oʻzlashtirishsiz ishlashni boshlash mumkin emas. Ishni boshlash, talaba ushbu ishning maqsadini, umumiy ish rejasini qat’iy ravishda topshirishi kerak. Oʻlchov paytida harakatlar ketma-ketligi. Bu sinf boshida oʻqituvchiga bergan intervyusida ishlash uchun jinoyat uchun asosiy asosdir.
Virtual kompyuterning laboratoriyasida quyidagi shakl boʻyicha tuzilgan ishlarni bajarish uchun koʻrsatmalar mavjud: ishning maqsadi, nazariy materiallar, eksperimentalizatsiya, ishlarni bajarish tartibi, hisobotni bajarish tartibi, hisobotni bajarish tartibi, hisobot berish tartibi, hisobotni bajarish tartibi, eksperimentalizatsiya, hisobot berish. Bundan tashqari, har bir laboratoriya ishi ishning muvaffaqiyatli ishlashi uchun zarur boʻlgan asosiy bilimlarni va laboratoriya ishi natijalariga koʻra qoldiq bilimlarni kuzatishga qaratilgan asosiy bilimlarni oʻz ichiga oladi.
1. Virtulabek.net virtual oʻquv laboratoriyalariga bag‘ishlangan ixtisoslashgan yagona portallardan biridir. Sayt ta’limni taklif qiladi interfaol asarlarTalabalarga fizika, kimyo, biologiya, ekologiya va boshqa fanlar boʻyicha virtual tajribalarni oʻtkazishlariga ruxsat berish. Bu bepul on-layn resurs.
2. Maktab oʻquvchilari uchun fizikadagi virtual laboratoriyasi. Virtual laboratoriyada fizika kursi boʻyicha bir qator dasturlar mavjud boʻlib, ular oʻqituvchilar tomonidan foydalanishga moʻljallangan, shuningdek, talabalar darslarda va uyda kompyuterlardan foydalanadigan vazifalarni bajarishda ham foydalanishlari mumkin. Bu pullik resurs.
3. Fizika va boshqa fanlar boʻyicha interfaol laboratoriya ish, resurs saytda korxonaning bitta toʻplamida joylashgan. Ushbu ta’lim resursi on-layn va off-linedan ham foydalanish mumkin. Bu bepul manba.
4. "Nashr" nashriyot uyi tomonidan nashr etilgan bir qator disklar: 7-11-sinflar uchun fizikadagi laboratoriya ishlari.
Bundan tashqari, kompyuter modellari bilan oʻquvchilarning ishi juda foydali, chunki talabalar koʻplab virtual tajribalar va hatto kichik tadqiqotlar oʻtkazishlari mumkin.
Ammo Virtual laboratoriya ishlari shubhasiz kompyuter laboratoriyasi boʻyicha eksperimentlarni tez zudlik bilan qayta ishlash qiyin yoki zarur boʻlgan ishlarni amalga oshirish qiyin yoki zarur boʻlgan hollarda, fizikadagi kompyuter laboratoriyasi eksperimentlarini amalga oshirishga imkon beradi.
Crocodile Physics dasturi kuchli simulyator boʻlib, fizik jarayonlarni modеllashtirish va Fizikaning Mеxanika, Elеktr zanjirlar, Optika va Toʻlqin hodisalari boʻlimlariga oid tajribalar yaratish va kuzatish imkoniyatini bеruvchi dasturdir. Bu dasturdan darslarda Intеraktiv doska orqali mashg‘ulotlarni tashkil etish mumkin, shuningdеk mustaqil ish sifatida shaxsiy kompyutеrda ishlatish mumkin. Bu kuchli dastur fizik hodisalarni kuzatish, tajribalar oʻtkazish va turli murakkablik darajasidagi jarayonlarni modеllashtirish imkoniyatini bеradi.
Ushbu dastur Crocodile Clips Ltd tomonida 1994 yildan bеri takomillashtirilib kеlinmoqda. Dasturdan masala yеchishda, virtual laboratoriya ishlarini va namoyish tajribalarini tashkillashtirishda kеng foydalansa boʻladi. Bu dastur ta’lim tizimida toʻg‘ri ma’noda inqilobiy oʻzgarishlarga olib kеldi.
Dastur fizikaning barcha boʻlimlari bilan ishlash, jarayonlarni chuqur oʻrganish imkoniyatini yaratadi.

1-rasm. Crocodile Physics dastur muhitining ishchi stoli

Crocodile Physics oʻzining yaratgan dasturlarini hozirda uy sharoitida oʻqituvchi va oʻquvchilar bepul foydalanishlari uchun imkoniyat yaratdi.

Fizika fanida Crocodile Physics dastur muhitidan foydalanish.
Crocodile Physics dasturi fizik jarayonlarni modellashtirish va fizikaning mexanika, elektr zanjirlar, optika va toʻlqin hodisalari boʻlimlariga oid tajribalar yaratish va kuzatish imkoniyatini beruvchi dasturdir. Bu kuchli dastur fizik hodisalarni kuzatish, tajribalar oʻtkazish va turli murakkablik darajasidagi jarayonlarni modellashtirish imkoniyatini beradi.
Ushbu dastur Crocodile Clips Ltd tomonidan 1994 yildan beri takomillashtirilib kelinmoqda. Dasturdan masala echishda, virtual laboratoriya ishlarini va namoyish tajribalarini tashkillashtirishda keng foydalansa boʻladi. Dastur fizikaning barcha boʻlimlari bilan ishlash, jarayonlarni chuqur oʻrganish imkoniyatini yaratadi.
1-virtual tajriba. Misol Prujinaga osilgan metall sharchaning tebranma harakatini kuzataylik. Buning uchun berilgan qiymatlar quyida keltirilgan.

Bu erda sharcha massasi 1 kg, sharchaning elastikligi 0,9, metal sharchaning radiusi 5 sm.

Bu erda prujinaning boshlanғich uzunligi 0,9 metr, prujinaning bikrligi 10 N*m-1 .

Tajriba davomida kuzatiladiki, sharchaga ta’sir etuvchi kuchlar vaqtning har bir paytida ikkita kuchning oʻzaro qiymatlaridagi oʻzgarishlar ta’sirida roʻy beradi. Sharcha pastga xarakatlanayotganda og‘irlik kuchining ta’siri kamayib, elastiklik kuchining ta’siri ortib boradi, aksincha sharcha yuqoriga harakatlanganda elastiklik kuchining ta’siri kamayib og‘irlik kuchining ta’siri ortib boradi.

Dasturning oʻziga xos xususiyatlari: Fizik hodisalarni namoyish etuvchi optimal dastur, qadamma - qadam oʻrgatuvchi darslar, fizikaning boʻlimlariga oid tayyor modellar, fizik jarayonlarni kompyuterda modelashtirish imkoniyati, mustaqil modellashtirish imkoniyatini beruvchi sodda interfeys, Er sharoitida oʻtkazish qiyin boʻlgan tajribalarni amalga oshirish va kuzatish, dasturning kuchli instrumentariyasi, tajribada qatnashayotgan fizik kattaliklarning qiymatini juda yaxshi aniqlik bilan hisoblash imkoniyatini beradi, fizik hodisada qatnashayotgan fizik kattalik bilan boshqa fizik kattaliklar oʻrtasidagi grafikli bog‘lanishni hosil qilish, yaratilgan modellarni saqlash va qog‘ozga chop etish mumkin