Mexatronika asoslari 7-mavzu: Mexatronikada ishlatiladigan datchiklar, enkoderlar va intellektual datchiklar. Reja

MEXATRONIKA ASOSLARI
7-mavzu:Mexatronikada ishlatiladigan datchiklar, enkoderlar va intellektual datchiklar.
Reja:
1. Burchak va siljish kattaliklarini elektr signalga aylantirish.
2. Absolyut va magnitli enkoderlar.
3. Kinestetik va intellektual datchiklar.

Enkoder – burilish burchagi datchigi bo’lib, valning aylanish burchagini elektr impulslarga aylantirishda ishlatiladi. Ular yordamida burilish burchagi, aylanish tezligi, aylanish yo’nalishi hamda boshlang’ich nuqtaga nisbatan hozirgi holatini aniqlash mumkin. Enkoderlar mexanizmning aniq holatini bilish talab etilgan turli mexanizmlarda keng qo’llaniladi, jumladan :.sanoat manipulyatorlari, servo yuritmalar va boshqalar.

Enkoder – burilish burchagi datchigi bo’lib, valning aylanish burchagini elektr impulslarga aylantirishda ishlatiladi. Ular yordamida burilish burchagi, aylanish tezligi, aylanish yo’nalishi hamda boshlang’ich nuqtaga nisbatan hozirgi holatini aniqlash mumkin. Enkoderlar mexanizmning aniq holatini bilish talab etilgan turli mexanizmlarda keng qo’llaniladi, jumladan :.sanoat manipulyatorlari, servo yuritmalar va boshqalar.

Enkoderlar quyidagi turlarga bo’linadi:

Enkoderlar quyidagi turlarga bo’linadi:

- inkrementli;

- absolyut.

Ishlash usuliga ko’ra quyidagi turlarga bo’linadi:

- rezistorli;

- magnitli;

- optik.

Inkrementli enkoder – val aylanish vaqtida yuzaga keladigan impulslarni hisoblaydi. U bevosita valga o’rnatiladi yoki egiluvchi mufta orqali ulaniladi.

Absolyut enkoder. U yasalishiga ko’ra optik hisoblanadi. Birinchi navbatda ular bir aylanishli va ko’p aylanishli turlarga bo’linadi. Bir aylanishli turida joriy koordinata bitta aylanish doirasida aniqlanadi.

Absolyut enkoder. U yasalishiga ko’ra optik hisoblanadi. Birinchi navbatda ular bir aylanishli va ko’p aylanishli turlarga bo’linadi. Bir aylanishli turida joriy koordinata bitta aylanish doirasida aniqlanadi.

Absolyut enkoderlar valning har bir pozitsiyasi uchun shakllangan ajoyib kodga ega bo’ladilar va inkremental enkoderdan farqli ravishda impuls hisoblagich talab etilmaydi, chunki doim aylanish burchagini bilamiz. Absolyut enkoder chiqishdagi signal sokinlik vaqtida ham, valning aylanish vaqtida ham shakllanaveradi.

Uning ichida bir nechta konsentrik yo’llarga ega disk joylashtirilgan bo’lib, ularning har biridan val pozitsiyasini aniqlash uchun ajoyib kod shakllanadi.