Microsoft Word qizlar tarbiyasi ziyouz com doc

---

Qizlar tarbiyasi. Aliy Nazimo 
www.ziyouz.com кутубхонаси 
1
Aliy NAZIMO 
 
QIZLAR TARBIYASI 
Qizlar odobu ahloqli bo‘lish, uy tutish, ro‘zg‘or ishlarini reja bilan olib borish, 
bekalikni, onalikni o‘rniga qo‘yib ado etish, umuman ayollik vazifasini bajarish uchun 
nimalarni bilishlari kerak? 
XIX asr oxiri va XX asr boshlarida yashab ijod etgan taniqli turk olimi va mashhur 
ma’rifatparvari Aliy Nazimoning "Qizlar tarbiyasi" nomli ushbu kitobidan ana shu 
savollarga javob topishingiz mumkin. 
Tarjimon va nashrga tayyorlovchi Teshaboy Ziyoyev 
 
 
“QIZLAR TARBIYASI” ASARI VA UNING MUALLIFI HAQIDA 
Taniqli turk olimi va mashhur ma’rifatparvari Aliy Nazimo XIX asr oxiri va XX asr 
boshlarida yashab ijod etgan bo‘lib, boshlang‘ich va o‘rta maktablar uchun oltmishdan 
ziyod darsliklar, qiroat kitoblari yozgan. Uning alifboga doir uch juz va qiroatga doir uch 
juzdan iborat "Idmon" (mashq) nomidagi asarlari; imlo va ahloqqa doir "O’quv", "Ilovali 
risolayi ahloq"; turk tiliga doir "Muxtasari sarfi usmoniy", "Muxtasar-i qavoid-i 
usmoniyya", "Lisoni usmoniy"; arab tiliga doir "Miftoh asmo-yi arabiyya qavoidi" 
(birinchi daftar), "Miftoh afol-i arabiyya qavoidi" (ikkinchi daftar), "Navobig‘u-l-kalim" 
(Zamaxshariyning "Jumal-i balig‘a" asarining tarjimasi); fors tili va forscha qiroatga doir 
"Tartib-i jadid-i ta’lim-i forsiy", "Sunbuliston", "Ilovali nasiqat-i hukamo"; frantsuz tiliga 
doir "Yangi alifboyi fransaviy", " Qavoid-i lison-i fran-saviy", "Sarf-i fransaviy", 
"Frantsuzcha-turkcha lug‘at kitobi" shular jumlasidandir. 
Aliy Nazimoning ko‘pgina asarlari o‘rta Osiyoda ham juda katta shuxrat qozongan, 
maktab-madrasalarda darslik sifatida o‘qitilgan. Ayrim asarlari Toshkentda ham nashr 
qilingan. 
Uning ilmi ahloq va tarbiyaviy xikoyalardan iborat "Ta’lim-i banot" asari besh kitobga 
mo‘ljallangan bo‘lib, faqat uning uch kitobi bosilib chiqqan. To‘rtinchi, beshinchi kitoblari 
bitmay qolgan bo‘lsa kerak. 
"Ta’lim-i banot"ning birinchi va ikkinchi kitoblari boshlang‘ich maktab qizlari uchun 
o‘quv kitobi bo‘lib, ular ibratli hikoyalar, yengil fanniy ma’lumotlardan iborat. 
Uchinchi kitobi esa, yurt (uy) ichida xotin-qizlarning vazifalari, ya’ni, odobu ahloq, 
muosharat usullari, poklik, bichish-tikish, ovqat tayyorlash, tabobatdan xabardor bo‘lish, 
bemorlarga qarash, mehmon kutish kabi bir qancha zaruriy kasblarni o‘rgatishga 
bag‘ishlangan. 
Albatta, bu kasblarni yoshlikdan boshlab o‘rganish har bir qizning burchi, ularni puxta 
o‘zlashtirib olish eng katta boylik, yurt salomatligidir. Qizlar bu ulug‘ burchlarini o‘qib-
o‘rganib, qanchalik baxtli, saodatli bo‘lsalar, ularni o‘qitib-o‘rgatgan ona ham, har bir 
murabbiy-ustod ham shunchalik olqishga sazovordir. 
Aliy Nazimoning "Ta’limi banot" asaridan uchinchi kitobini muallif bilan bir davrda 
yashab ijod qilgan taniqli tatar olimasi, mashhur muallima Faxru-l-Banot Sig‘batulloh qizi 
eski tatar tiliga tarjima qilgan. U tarjimada urf-odat, iqlimga qarab ba’zi o‘rinlarni 
qisqartirib, ba’zi o‘rinlarga qo‘shimchalar kiritib, nomini "Qizlar tarbiyasi" deb atagan. 

---

Qizlar tarbiyasi. Aliy Nazimo