Müəllif Hüququ nədir?

Müəllif Hüququ nədir?

• Müəllif Hüququ nədir?

• "Orijinal ədəbi yaxud incəsənət işi yaratmaq yaxud çoxaltmaq (nüsxəsini), ictimaiyyət qarşısında çıxış etmək və ya dərc etməyə dair müstəsna hüquq".

• Duheyminin Hüquq Lüğəti

• 1989-cu il 1 mart tarixindən sonra özəl yaxud ilkin surətdə yaradılmış hər bir şey bu barədə bildirişin olub-olmamasından asılı olmayaraq müəllif hüququ ilə qorunur və mühafizə olunur.

Müəlliflik hüququna dair qanunla qorunmayan əşyalara dair nümunələr

• Müəlliflik hüququna dair qanunla qorunmayan əşyalara dair nümunələr
• Yazıya köçürülməmiş yaxud səs yazısı olmayan əsərlər
• Müəyyən bir təsvir, izah yaxud şəkilli izahdan fərqli olan ideyalar, prosedurlar, metodlar, kəşflər və s.
• Tamamilə ümumi məlumat yaxud toplulardan ibarət işlər(məsələn, standart təqvimlər, metrələr və xətkeşlər, telefon kitabçası və s.)
• Ümumi istifadəyə açıq əşyalar (1923-cü ildən öncə yaradılmış bütün işlər, əsasən 1923-1963-cü illər arasında)
• Birləşmiş Ştatlar hökumətinin əksər materialları (icraçlar tərəfindən hökumətin sifarişi ilə yaradılmış bəzi əşyalar müəllif hüququ ilə qoruna bilər)
• Faktlar

Ədalətli İstifadə Birləşmiş Ştatların Müəlliflik hüququnun bir hissəsidir. Bu maddə şəxslərə bunları aşağıdakı məqsədlər üçün isifadə etdikləri təqdirdə müəllif hüququ olan əsərlərdən istifadə etməyə və nüsxəsini çıxarmağa imkan verir:

• Ədalətli İstifadə Birləşmiş Ştatların Müəlliflik hüququnun bir hissəsidir. Bu maddə şəxslərə bunları aşağıdakı məqsədlər üçün isifadə etdikləri təqdirdə müəllif hüququ olan əsərlərdən istifadə etməyə və nüsxəsini çıxarmağa imkan verir:

• Tənqid
• Şərh
• Xəbərlər
• Tədris
• Alimlik
• Tədqiqat
• Müəlliflik Hüququ Aktının Ədalətli İstifadə Müddəasının 107-ci bölməsi)

İstifadədə məqsəd və istifadə forması, habelə bu cür istifadənin kommersiya xarakterli və yaxud qeyri-kommersiiya təhsil məqsədləri üçün yerinə yetirilib-yetirilməməsi

• İstifadədə məqsəd və istifadə forması, habelə bu cür istifadənin kommersiya xarakterli və yaxud qeyri-kommersiiya təhsil məqsədləri üçün yerinə yetirilib-yetirilməməsi
• Bundan yalnız məktəb şəraitində deyil təhsildə yararlanmaq üçün istifadə olunmalıdır.
• Müəllif hüququ ilə qorunmuş işin xarakteri
• Xarakterinə görə əsas etibarilə faktlara əsaslanan işlərlə müqayisədə ədalətli istifadə daha dar mənada yüksək yaradıcı işlərə aid edilir.
• Ümumilikdə müəlliflik hüququ ilə qorunmuş işə görə istifadə olunmuş hissənin həcmi və maddiliyi
• İşin "mayası"deyil, yalnız zəruri olan qədər istifadə etməklə kəmiyyət və keyfiyyətin nəzərə alınması.
• Potensial bazarda müəlliflik hüququ ilə qorunmuş iş yaxud bunun dəyərinə istifadənin təsiri
• Nüsxəsinin çıxarılması orijinal işin ticarətinə zərər verməməlidir
• İş dəftərləri kimi "istehlak olunanlar"dan materialların nüsxəsinin çıxarılması ədalətli istifadə ilə müqayisədə daha böyük əhəmiyyət daşıyır

Tədris məqsədli multimedia məhsullarına dair Ədalətli İstifadə Qaydaları ədalətli istifadənin faktiki olaraq nədən ibarət olduğuna dair məlumat vermək məqsədilə işlənib.

• Tədris məqsədli multimedia məhsullarına dair Ədalətli İstifadə Qaydaları ədalətli istifadənin faktiki olaraq nədən ibarət olduğuna dair məlumat vermək məqsədilə işlənib.
• Bununla belə...
• bu, hüququ sənəd deyil.
• sadəcə qanunun şərhidir.
• Multimedia məhsullarını yaradan təhsilverənlərə aiddir.

Şagirdlər və təhsilverənlər üçün ayrıca qaydalar işlənib.

• Şagirdlər və təhsilverənlər üçün ayrıca qaydalar işlənib.

• Şagirdlərə aşağıdakılar icazəlidir:

• Qanuni yolla əldə olunmuş müəllif hüquqlu işlərin hissələrindən müəyyən bir kurs məqsədləri üçün özlərinin tədris xarakterli multimedia layihələrini hazırlayarkən istifadə etmək;
• Öz layihələrini bu məqsədlə yaratdıqları kursda icra etmək və nümayiş etdirmək:
• İş və məktəbdə müsahibə kimi gələcəkdə şəxsi isitfadə məqsədilə öz akademik işlərinə nümunə olaraq bunları öz portfoliolarında saxlamaq.

Təhsilverənlərə aşağıdakılar icazəlidir:

• Təhsilverənlərə aşağıdakılar icazəlidir:

• Qanuni yolla əldə olunmuş müəllif hüquqlu işlərin hissələrindən özlərinin pedaqoji ehtiyaclarına dəstək vermək üçün tədris xarakterli multimedia layihələrini hazırlayarkən bunlardan istifadə etmək;
• Aşağıda göstərilən məqsədlər üçün öz layihələrini qeyri-müəyyən müddətə saxlamaq:
• Seminar-məşğələ və konfranslarda öz həmkarları qarşısında təqdimat edərkən yaxud bunu nümayiş etdirmək
• İrəliləmə yaxud iş müsahibələri kimi şəxsi istifadə məqsədilə bunları öz şəxsi portfoliolarında saxlamaq
• Sinifdə ilk tədris məqsədli istifadədən iki ilə kimi bir müddət keçdikdən sonra öz layihələrindən pedaqoji fəaliyətdə istifadə etmək
• Burada göstərilən müddətin xaricində tədris məqsədilə istifadə üçün istehsalata daxil edilən hər bir hissənin müəllif hüququ üçün icazə tələb olunur.

Mənbələrinizə öz təşəkkürünüzü bildirin və müəllif hüququna dair bildirişi nümayiş etdirin.

• Mənbələrinizə öz təşəkkürünüzü bildirin və müəllif hüququna dair bildirişi nümayiş etdirin.
• Mənbələrdən istifadə edərkən yazarın müəllif hüququna malik olduğunu göstərmək:
• Mövcud məlumatlardan istifadə edərək tam biblioqrafik məlumatları verin (o cümlədən müəllif, əsərin adı, naşir, nəşr olunduğu yer və tarix)
• Müəllif hüququna dair bildirişin əks etdirilməsi:
• Şəkillərin altında müəllif hüququna sahibliyə dair məlumatları əlavə edin:
• © (müəllif hüququ bildirişi)
• ilk nəşr edildiyi il
• müəllif hüququ sahibinin adı
• Nümunə: © 2001 Şirkət/Şəxsin adı

Layihənin məlumatların daha geniş yayılması ilə nəticələnə bilmə ehtimalı varsa (məsələn, İnternetdə nəşr): bunu hazırlayarkən gözləməkdənsə icazə alın.

• Layihənin məlumatların daha geniş yayılması ilə nəticələnə bilmə ehtimalı varsa (məsələn, İnternetdə nəşr): bunu hazırlayarkən gözləməkdənsə icazə alın.

• İcazə üçün nümunə məktub formaları Kurrikulum Resurs CD-də var.
• Resurslar qovluğu, Müəllif hüququ resursları
• Müəllif hüququ sahiblərinə yazılmış icazə məktubları
• Şagird işini nəşr etmək üçün valideynlərə yazılmış icazə məktubları
• Bu kursda istifadə üçün nəzərdə tutulan məktub nümunəsi

Yadda saxlayın...bunlar qaydalardır, qanunlar deyil.

• Yadda saxlayın...bunlar qaydalardır, qanunlar deyil.
• Bununla belə bu qaydalarla bağlı nə qədər riskə getsəniz bir o qədər "ədalətli istifadə"nin hüdudlarından kənara çıxma ehtimalı var.

Proqram təminatı necə qorunur?

• Proqram təminatı necə qorunur?
• Proqram təminatından istifadə ədalətli istifadə başlığına daxil deyil.

• Müəllif hüququ sahibindən bu barədə xüsusi icazə olmadan....

• aşağıdakıları etmək qadağandır:

• Tək istifadəçi üçün nəzərdə tutulan lisenziya alıb bunu birdən çox kompüterə yaxud serverə yükləmək
• Internet yaxud elektron elan lövhələrindən müəllif hüququ ilə qorunan proqram təminatını yükləmək
• Məktəb tərəfindən alınan proqram təminatını evdəki kompüterinizə yükləmək

Sizin və şagirdlərinizin müəllif hüququ haqqında qanun və ədalətli istifadəyə dair qaydaları başa düşmək və bunlara riayət etməyinizə kömək məqsədilə əlavə resurslar Kurrikulum Resursu CD-də Resurslar, Müəllif Hüququ Resursları qovluğunda yerləşir.

• Sizin və şagirdlərinizin müəllif hüququ haqqında qanun və ədalətli istifadəyə dair qaydaları başa düşmək və bunlara riayət etməyinizə kömək məqsədilə əlavə resurslar Kurrikulum Resursu CD-də Resurslar, Müəllif Hüququ Resursları qovluğunda yerləşir.
• Tədris məqsədli multimedia məhsulları üçün Ədalətli İstifadəyə dair Qaydalar Tədrisməqsədli Multimedia Məhsullarından Ədalətli İstifadəyə dair Qaydaların İşlənməsi üzrə Komitə tərəfindən hazırlanıb, 17 iyul, 1996www.utsystem.edu/ogc/intellectualproperty/ccmcguid.htm
• "Müəllif hüququ ilə qorunmuş materiallardan Ədalətli İstifadə", Georgia Harper Texas Universiteti,www.utsystem.edu/OGC/IntellectualProperty/copypol2.htm
• “Müəllif Hüququna dair İlkin Məlumat” ABŞ Müəllif Hüququ İdarəsi www.copyright.gov/circs/circ1.html
• “Müəllif Hüququ vebsaytı” Benedict O’Mahoney www.benedict.com
• “Elektron Mühhitdə Müəllif Hüququ Qanunu” Georgia Harper, Texas Universiteti www.utsystem.edu/OGC/IntellectualProperty/faculty.htm

"Müəllif Hüququna dair 10 böyük mif və bunların izahı", Brad Templeton www.templetons.com/brad/copymyths.html

• "Müəllif Hüququna dair 10 böyük mif və bunların izahı", Brad Templeton www.templetons.com/brad/copymyths.html
• “Duhaymenin Hüquq Lüğəti” Lloyd Duhaime www.duhaime.org/diction.htm
• “Birləşmiş Ştatlarda Müəllif Hüququ və Ümumi İstifadəyə AçıqAnlayışı " Peter B. Hirtle, Elektron Kolleksiya üzrə Kornell İnstitutu www.copyright.cornell.edu/training/Hirtle_Public_Domain.htm
• “Tədris məqsədləri üçün multimedia materiallarında digərlərinin işlərini elektronlaşdırmaq və istifadə etməyə dair praktiki qaydalar”Georgia Harper, Texas Universiteti www.utsystem.edu/ogc/intellectualproperty/copypol2.htm#mm

“Rules Of Thumb For Coursepacks” by Georgia Harper, University of Texas www.utsystem.edu/ogc/intellectualproperty/copypol2.htm#course

• “Rules Of Thumb For Coursepacks” by Georgia Harper, University of Texas www.utsystem.edu/ogc/intellectualproperty/copypol2.htm#course
• “A Proposal For Educational Fair Use Guidelines For Digital Images” by Georgia Harper, University of Texas www.utsystem.edu/OGC/IntellectualProperty/imagguid.htm
• List of Links to Other Copyright Sites by Georgia Harper, University of Texas www.utsystem.edu/OGC/IntellectualProperty/offsite.htm
• “Fair Use Guidelines for Multimedia” by Intel® Education www.intel.com/education/newtotech/fair_use_multimedia.htm

“Fact Sheet on School Software Use” by Software & Information Industry Association (SIIA) www.siia.net/piracy/pubs/SchoolSoftwareUse.pdf

• “Fact Sheet on School Software Use” by Software & Information Industry Association (SIIA) www.siia.net/piracy/pubs/SchoolSoftwareUse.pdf
• “Digital Anarchy: Part One of an Analysis of Software Piracy” by David Laprad www.avault.com/articles/getarticle.asp?name=warez1&page=1
• “The Federation Against Software Theft (FAST)” (United Kingdom organization) www.fast.org.uk
• “Anti-Piracy FAQ” by Software & Information Industry Association (SIIA) www.siia.net/piracy/faq.asp
• “Permissible Copying of Software” by Georgia Harper, University of Texas www.utsystem.edu/OGC/IntellectualProperty/mono2.htm

Bu prezentasiya Intel tərəfindən müəllif hüquqları ilə qorunur.

• Bu prezentasiya Intel tərəfindən müəllif hüquqları ilə qorunur.
• Müəllif hüququna dair bildirişə zərər yetirmədən, qeyri-kommersiya və tədris məqsədləri üçün bundan istifadə etmək olar.