Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari unversiteti laboratoriya ishi

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA`LIM VARIZLIGIGA 

QARASHLI 

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT 

TEXNOLOGIYALARI UNVERSITETI 

 

LABORATORIYA ISHI-3 

 

4-variant 

Mavzu: 

RЕZISTIV ZANJIRLARDA KIRXGOF QONUNLARINI EKSPЕRIMЕNTAL 

TADQIQ ETISH 

 

Bajardi: Baxodirov Doston 

 

Ishning maqsadi

: NI Multisim dasturiy muhiti yordamida tok va kuchlanish 

manbalari 

bo’lgan rеzistiv zanjirlarda Kirxgof qonunlari amal qilishini tеkshirish 

 

4-Varinat 

E=3.5V 

R1=400

Ω 

R2=200

Ω 

R3=100

Ω 

                                  Dastlabki hisoblashlar 

Zanjirdagi tok quyidagiga tеng: I=

𝐸

R

1

+R

2

+R

3

 

=

3.5𝑉

700Ω

=5mA 

U holda rеzistorlardagi kuchlanishlar pasayuvi quyidagicha hisoblanadi: 

 

𝑈

𝑅

1 

= I*𝑅

1= 

5mA*400Ω=2V 

𝑈

𝑅

2 

= I*𝑅

2= 

5mA*200Ω=1V 

𝑈

𝑅

3 

= I*𝑅

3= 

5mA*100Ω=0.5V 

 

 

1-rasm. NI Multisim 

 

Olingan natijalar

 

 

                                                      2-qism. 

                                              Dastlabki hisoblashlar 

Shoxobchalar toklari va rеzistorlardagi kuchlanishlar pasayuvini hisoblash uchun 

analitik 

ifodalar Om va Kirxgof qonunlariga asoslanadi. 

 

Om qonuniga ko’ra: 

      

 

𝑬

𝟐

 

I 

 

U

𝑹

𝟏 

 

U

𝑹

𝟐 

 

U

𝑹

𝟑

 

      

 

v 

mA 

 

V 

 

V 

 

V

 

Dastlabki hisoblar 

 

3.5

 

5

 

2

 

1

 

0.5

 

Eksperiment 

 

3.5

 

4.98 

 

2.02 

 

0.98 

 

0.5

 

𝐼

1

=

𝐸

𝑅1+

𝑅2𝑅3

𝑅2+𝑅3

=

3.5

400+

200∗100

300

=7.5mA 

 

I2=

𝐸−𝐼1𝑅1

𝑅2

= 2.5𝑚𝐴 

 

I3=

𝐸−𝐼1𝑅1

𝑅3

= 5𝑚𝐴 

 

 

𝑈

𝑅

1

=𝐼

1

*𝑅

1

=3V 

𝑈

𝑅

2

=𝐼

2

*𝑅

2

=0.5V 

𝑈

𝑅

3

=𝐼

3

*𝑅

3

=0.5 V 

 

\

 

 

 

2-rasm. NI Multisi 

 

 

 

                                               Xulosa 

Bu laboratoriya ishini bajarishda men zanjirlarni ketma-ket va parallel 

ulashda 

ularda taqsimlanadigan kuchlanish va tok kuchini qiymatlari bo’yicha 

aniqladim 

va ularni jadval ko’rinishiga keltirdim. Laboratoriya ishini bajarishda NI 

Multisim 

dasturiy muhitidan foydalandim. Kirxgof qonunlari bilan bu laboratoriya 

ishini 

ancha yengallashtirgan holda bajardim. 

Laboratoriya ishini bajarish juda ham maroqli tarzda o’tdi, chunki men 

Kirxgof 

qonunlarini va o’tkazgichlarni ketma-ket va parallel tarzda ulash haqida 

faqat 

nazariy jihatdan bilardim, ammo NI Multisim dasturiy muhiti yordamida 

juda 

ham ko’p amaliy ko’nikmalarga ega bo’ldim.

 

      

 

𝑬

𝟐

 

I1 

 

I2 

I3 

U

𝑹

𝟏 

 

U

𝑹

𝟐 

 

U

𝑹

𝟑

 

      

 

v 

mA 

 

mA 

mA 

V 

 

V 

 

V

 

Dastlabki hisoblar 

 

3.5

 

7.5

 

2.5 

5 

3

 

0.5

 

0.5

 

Eksperiment 

 

3.5

 

7.6

 

2.48 

5.1 

2.99 

 

0.49

 

0.502