Mundarija: kirish bob tarjimaning stilistik muammolari

MUNDARIJA:
KIRISH.....................................................................................................................2

1. 
   BOB TARJIMANING STILISTIK MUAMMOLARI........................................5
   

1. 
   Stilistik ma`no va uni tarjimada aks etishi................................................................5
   
2. 
   Leksik stilistik vositalarni tarjima qilish muammolari............................................11
   
3. 
   Mеtafora. Mеtonimiya. Kinoya (Ironiya)................................................................16
   

XULOSA'>I BOB UCHUN XULOSA.....................................................................................24

2. 
   BOB BADIIY ASAR STILI (NASR-PROZA, NAZM-POEZIYA)..................25
   
   1. 
      Tarjimaning uslubiy masalalari...............................................................................25
      
   2. 
      Badiiy va ilmiy tarjima xususiyatlari......................................................................31
      

XULOSA................................................................................................................37
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR..............................................................39

Kirish
Kurs ishining dolzarbligi: Tarjimada stilistik muammolar tarjimonning asliyat matnning ma’nosini, uslubini va shaklini saqlashga qodir bo’lishini ta’minlaydigan muhim omillar hisoblanadi. Bu muammolar turli xil matn turlarida va turli xil tillarda uchraydi va ularni hal qilish uchun tarjimon turli xil metodlar va usullardan foydalanishimiz kerak.
“Til – xalqning ruhi, millatning ifodasi, madaniyatning asosi hisoblanadi. Til – bu xalqning o‘zligi, uning tarixiy yodgorligi, milliy g‘ururi va faxriydir. Til – bu xalqning kelajagi, uning rivojlanishining kafolatidir. Shuning uchun ham biz o‘zimizni o‘zbek deb atashimizda, o‘zbek tilini gapirishimizda hamisha faxrlanamiz”.
“O‘zbek tili – bu bizning milliy ma’rifatimizning asosi, bizning milliy-ma’naviy qadriyatlarimizning manbai hisoblanadi. O‘zbek tili – bu bizning millatimizning ruhiy merosi, bizning milliy g‘urur va faxriydir. O‘zbek tili – bu bizning millatimizning kelajagi, uning rivojlanishining kafolatidir”
“O‘zbek tili – bu bizning milliy-ma’naviy qadriyatlarimizning manbai hisoblanadi. O‘zbek tili – bu bizning millatimizning ruhiy merosi, bizning milliy g‘urur va faxriydir. O‘zbek tili – bu bizning millatimizning kelajagi, uning rivojlanishining kafolatidir” O’zbekitston Respublikasi Prizidenti Shavkat Mirziyoyev¹
. Tarjimada stilistik muammolar, asliyat matnning uslubiy xususiyatlarini tarjima matnga to’g’ri va to’liq o’tkazishga bog’liq bo’ladi. Uslubiy xususiyatlar matnning maqsadi, janri, avtorining shaxsiyati va tilga xos bo’lgan vositalarni o’z ichiga oladi.
Tarjimada stilistik muammolar paydo bo’lishining asosiy sababi til va madaniyatlar orasidagi farqlardir. Har bir tilning o’ziga xos leksik, grammatik, fonetik va pragmatik tizimlari bor. Shuningdek, har bir madaniyatning o’ziga xos, qadriyatlar, an’analar va obrazlar to’plami bor. Bu farqlar tarjimonning asliyat matnning ma’nosi va uslubini anlash va tarjima matnga o’tkazishda qiyinchiliklarga duch kelishi mumkin.
Tarjimada stilistik muammolar hal qilishning usullari turli bo’lishi mumkin. Ba’zi hollarda, tarjimon asliyat matnning uslubiy xususiyatlarini tarjima matnga hamda mumkin bo’lgan darajada saqlab qolishi kerak. Bu usulni loyal yoki adekvat tarjima deb atash mumkin. Ba’zi hollarda, tarjimon asliyat matnning uslubiy xususiyatlarini tarjima matnga moslashtirishi yoki o’zgartirishi kerak. Bu usulni ozod yoki adaptiv tarjima deb atash mumkin. Tarjimon qaysi usulni tanlashi asliyat matnning maqsadi, janri va auditoriyasiga bog’liq bo’ladi.
Kurs ishining maqsadi: Tarjimada stilistik muammolarni nazariy va amaliy jihatdan o’rganish, ularning turli turlarini va ularni hal qilishning yo’llarini aniqlash, tarjima nazariyasi va amaliyotidagi eng so’nggi yondashuvlar bilan tanishish.
Kurs ishining vazifalari:

• 
  Tarjimada stilistik muammolarning mazmunini va shaklini tushuntirish;
  
• 
  Tarjimada stilistik muammolarni turli xil matn turlarida (badiiy, ilmiy, rasmiy-hujjatli) va turli xil tillarda (o’zbek, ingliz) tahlil qilish;
  
• 
  Tarjimada stilistik muammolarni hal qilishning asosiy metodlarini (transformatsiya, adaptatsiya, interpretatsiya) o’rganish va ularni misollarda qo’llash;