Mundarija kirish I. Bob. Zoologiya fanining hozirgi kundagi asosiy muamolari 1 Zoologiya fani haqida ma’lumot

MUNDARIJA
KIRISH……………………………………………………………….….3
I.BOB. Zoologiya fanining hozirgi kundagi asosiy muamolari
1.1 Zoologiya fani haqida ma’lumot…...…8
1.2 Zoologiya fanini o'qitish samaradorligi………………………….……..9
1.3 Zoologiya fanini o’qitishdagi muammolar …………………………………12
II.BOB. Zoologiya fanining hozirgi kundagi ahamiyati
2.1. Zoologiyani ahamiyati…………………..….16
2.2. Zoologiyaning tarkibiy qismlar………….19
2.3. Zoologiya fanining rivojlanishida olimlarimizning qo’shgan hissasi……………………………….21
XULOSA……………………………………………………………..32
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR …………………………...33
KIRISH
O'zbekiston mustaqil milliy demokratik rivojlanish yo'liga o'tishining
dastlabki yillaridanoq yuksak madaniyat va ma'naviyatga ega bo'lgan
insonni tarbiyalash hamda ta'limni jahon andozasi darajasiga yetkazishga
katta e'tibor berilmoqda. "Ta'lim to ‘g'risida"gi Qonun, "Kadrlar
tayyorlash milliy dasturi" hamda "Ta'lim — tarbiya va kadrlar tayyorlash
tizimini tubdan isloh qilish, barkamol avlodni voyaga yetkazish
to'g'risida"gi Farmonning qabul qilinishi ham ana shu maqsadni ko'zlaydi.
O'lkamiz tabiatini, o'simlik va hayvonot dunyosi boyliklarini
o'rganish, kamol topayotgan barkamol avlodni yuksak madaniyatli,
chuqur bilim egasi qilib tarbiyalashda, unda milliy iftixor tuyg'usi va
vatanparvarlik hissini uyg'otishda katta ahamiyatga ega. Hayvonlar
tabiatda va inson hayotida benihoya katta ahamiyatga ega bo'lib, ulami
zoologiya fani o'rganadi.
Zoologiya faninmg rivojlanishiga Vatanimiz olimlari ham katta hissa
qo'shishgan. Hayvonlar hayoti to'g'risidagi ma'lumotlar buyuk
vatandoshimiz Zahiriddin Muhammad Boburning "Boburnoma" shoh
asarida ham o'z o'rnini topgan. XX asrda zoologiya sohasida olimlarimiz
olib borgan tadqiqotlar rishta, bezgak, leyshmaniya kabi xavfli
parazitlami tugatishga imkon berdi. O'zbekistonlik olimlardan D.N.
Kashkarov hayvonlar ekologiyasi; T.Z. Zohidov va O.P. Bogdanov
umurtqali hayvonlar; A.M. Muhammadiyev, A.T. To'laganov, J.A.
Azimov, S.N. Alimuhamedov, R.O. Olimjonov, V.V. Yaxontov umurtqasiz
hayvonlar to'g'risida yirik asarlar yaratishgan.
Zoologiyani o'rganish uchun talabalar tirik tabiat va uning tarkibiy
qismlari bo'lgan o'simliklar va hayvonlar to'g'risida akademik litsey
dasturi hajmida bilimlarga ega bo'lishlari kerak. Zoologiya sohasida
olingan ma'lumotlar kelgusida talabalarga tabiiy fanlami chuqurroq
egallashga yordam beradi.
Zoologiya fanining maqsadi talabalarga evolutsion nazariya asosida
hayvonot dunyosining xilma-xilligi, hayvonlar sistematik gumhlarining
kelib chiqishi, jug‘rofik tarqalishi, tashqi va ichki tuzilishi, rivojlanish
xususiyatlari va ekologiyasini o‘rgatishdir. Barcha o‘quv materiallari esa
shakl va funksiya birligi, bog‘Hqlik (korrelatsiya), moslashish (adaptatsiya),
biogenetik kabi umumbiologik qonunlar asosida o'rganiladi. Bu
qonunlarning tub mohiyatini bilish esa bo‘lajak bakalavr — veterinariya
tibbiyoti, qorako‘lchilik, zootexniya, veterinariya va zootexniya bo£yicha
kasbiy ta’lim oluvchf pedagog mutaxassislarga juda zarur bo‘lib hisoblanadi.
Turli kasalliklarga chidamli, sermahsul yangi hayvon zotlarini yaratishda,
hayvonlarda uchraydigan parazitar kasalliklarning kelib chiqishini
aniqlashda, ularga qarshi to ‘g‘ri chora-tadbirlar qo‘llashda zoologiya eng
muhim fundamental fanlardan biri bo‘lib hisoblanadi.
Shuningdek, zoologiya bilimlari asosida talabalar hayvonot dunyosining
hozirgi holatini, lining biogenetik va xo‘jalik ahamiyatini to 4geri baholashga
erishadilar.
Zoologiyani o‘rganishning asosiy vazifasi talabalar ongiga umumbiologik
qonuniyatlarni singdirish, ularni hayvonot dunyosining sistematikasini
mustaqil tahlil qilishga o6rgatish, har bir hayvon guruhining evolutsiyasini
bilishga, muhim parazit hayvonlarning rivojlanish xususiyatlarini to‘g‘ri
tasavvur qilish va ular tomonidan chaqiriladigan kasalliklarning oldini
olish choralari ustida mustaqil fikr yuritish, hayvonot dunyosidan oqilona
foydalanib, uni genetik fond va xonakilashtirish rezervi sifatida himoya
qilishga osrgatishdan iborat.
Zoologik bilimlarni chuqur egallash embriologiya, anatomiya,
fiziologiya, genetika, ekologiya kabi fanlarni chuqur o 6ziashtirishga
yaqindan yordam beradi. Shu bilan birga zoologiya bilimlari parazitologiya
(veterinariya protozoologiyasi, veterinariya araxnologiyasi, veterinariya
entomologiyasi, veterinariya gelmintologiyasi qismlari), veterinariya asoslari
(qishloq xo‘jalik hayvonlarining invazion kasalliklari qismi), chorvachilik
(parrandachilik, qorakoMchilik, asalarichilik, quyonchilik, baliqchilik),
tabiatni m uhofaza qilish kabi biologik, klinik, zootexniya va
qorako‘lshunoslik sikllariga oid fanlar uchun poydevor hisoblanadi.