NARX Narxni mazmuni va uni vazifasi. - Narx bozor kategoriyasi bo`lib, tovarlar ayirboshlanganda yuz beradigan munosabatlarni anglatadi. Narx – tovar qiymatining puldagi ifodasi, qiymatning bozordagi ko`rinishidir.
- NARX – talab va taklifning muayyan nisbatida, tovar (xizmati)ni ishlab chiqarishga ketgan iqtisodiy resurs xarajatlari xamda uning nafliligining pul ko`rinishida ifodalanishi.
- Davlatni iqdisodiy darajasi
- Raqqobat shakillari va usullari
- Xufyona iqdisodiyot rivojlantirish yo`llari
Narxni shakillanishida qatnashuvchi omillar - Qiymat
- Raqobat
- Talab va taklif
- Naflik
Narxning vazifalari - Kiymatni xisobga olish
- Xisob –kitobni amalga oshirish
- Muvozanatlikni ta'minlash
- Tartibga solish
- Taqsimlash
- Raqobat vositasi
- Ijtimoiy ximoyalash
Narxni turlari - 1.Iqtisodiy mazmuniga kura:
- Ulgurji narxlar
- Chakana narxlar
- Xarid narxlari
- Datatsion narxlar
- Demping narxlar
- Nufuzli narxlar
- Tariflar
2. Tartibga olinishi darajasiga kura: - 2. Tartibga olinishi darajasiga kura:
- Qatiy belgilangan narxlar
- Erkin narxlar
- Tartibga olinadigan narxlar
- Shartnoma narxlari
- 3.Amal qilish doirasi (bozor kulami)ga ko`ra:
- Xududiy (mintakaviy) narxlar
- Milliy narxlar
- Jaxon narxlari
- Davlatning narx siyosati – bozor iqtisodiyotiga o`tish sharoitida narxlarni erkinlashtirish va milliy bozor narxlarini jaxon bozori narxlariga yaqinlashtirishga qaratiladi.
Narxni erkinlashtirishdan ko`zlangan maqsad - Xomashyo bilan maxsulot ayrim turlari narxlari o’rtasidagi nomutanosiblikni yumshatish
- Narx bilan axoli daromadlari va korxonalar foydasi o’rtasidagi mutanosiblikka erishish
- Investitsion tovarlar, iste'mol tovarlari va xizmatlar narxlarining oqilona nisbatini ta'minlash
- Ishlab chikarish vositalari, xalk iste'mol tovarlari, bajarilgan ishlar va xizmatlarning erkin narxlari xamda tariflariga o’tish
- Milliy bozor narxlarini jaxon bozori narxlariga yakinlashtirish.
Narxlarni erkinlashtirish yo’llari - Narxlarni birdaniga yoki “esankiratadigan” tarzda kuyib yuborish
- Narxlar usishini suniy ravishda tuxtatib kuyish
- Narxlarni davlat tomonidan tartibga olish va nazorat kilishni ma'lum darajada saklab kolish
- Narxlarni asta – sekinlik bilan va bokichma – boskich erkinlashtirish.
Do'stlaringiz bilan baham: |