Navoiy davlat pedagogika instituti t a r I x f a k u L t e t I «umumiy tarix» kafedrasi


Download 350.2 Kb.
Pdf ko'rish
Sana04.11.2020
Hajmi350.2 Kb.
#141071
Bog'liq
muzeyshunoslik (1)


O’ZBEKISTON  RESPUBLIKASI  XALQ  TA’LIMI  

VAZIRLIGI 

 

NAVOIY  DAVLAT  PEDAGOGIKA   INSTITUTI 



 

                                                                             

                      T A R I X        F A K U L  T E T I  

 

«UMUMIY TARIX»  KAFEDRASI 

 

4- kurs talabalari uchun 

   

«MUZEYSHUNOSLIK»

   

fanidan    

 

 

 

USLUBIY KO`RSATMA

 

 

 

 

 

 

Tuzuvchi: kat.o’qit F.Shirinova 

 

 

 

 

 

 

 

 

2008-2009 o’quv yili 

Ushbu  uslubiy  ko`rsatma  tarix    fakulteti  Tarix  yo’nalishi 

to`rtinchi kurs  talabalari uchun “Muzeyshunoslik” fanidan mustaqil 

ishlarni  bajarish  uchun  zaruriy  uslubiy  ko`rsatma  va  topshiriqlar, 

zarur adabiyotlar va internet manzillarida mavjud saytlar berilgan.  

Uslubiy  ko`rsatma  O`zbekiston  Respublikasi  Oliy  va  o`rta 

maxsus  ta`lim  vazirligining    2005  yil  21  fevralda  tasdiqlangan 

“Talabalar  mustaqil  ishini  tashkil  etish,  nazorat  qilish  va  baholash 

tartibi” to`g`risidagi namunaviy Nizomiga muvofiq tuzildi. 

 

Mas`ul muharrir:   F. Shirinova.     



                                 Katta o`qituvchi.  

 

 

 

 

Taqrizchilar:             



G`. Temirov 

                                  

tarix fanlari doktori 

                                               Dotsentlar: R. N. Tolibov , 

                                                                   S.  G’iyosov.                              

                                  

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Uslubiy  ko`rsatma  NDPI    tarix  fakulteti  Ilmiy  uslubiy 

kengashining  2006  yil  3  sentabr  oyidagi  yig`ilishida  muhokama 

etilib nashrga tavsiya qilingan. 


Talabalar mustaqil ishlarini tasniflash. 

O`qituvchi  topshirig’iga  binoan  uning  nazorati  ostida  talabalar 

tomonidan  o`qituvchining  bevosita  ishtirokisiz  maxsus  ajratilgan 

vaqtda bajariladigan ish talabalarning mustaqil ishi deyiladi. 

Bunda talabalar ongli ravishda o`z aqliy urinishlarini qo`llab hamda 

aqliy  va  jismoniy  harakatlari  natijalari  u  yoki  bu  shaklda  (og’zaki 

javob, testlar, topshiriqlarni tavsiflash va h.k.) ifodalaydilar. 

  Mustaqil  ish  talablarning  o`qituvchi  bergan  topshiriqlarni 

bajarishning  yanada  racional  usullarini  izlash,  ish  natijalarini  tahlil 

qilish bilan bog’liq aqliy faoliyatini ko`zda tutadi. 

  O`qitish  jarayonida  talabalarga  bilim,  malaka  va  ko`nikmalarni 

egallashlariga  yordam  beruvchi  mustaqil  ishlarning  har  xil 

turlaridan  foydalaniladi.  O`z  ish  jarayonida  qo`llanadigan  mustaqil 

ishlar  har  xil  belgilari,  didaktik  maqsadi,  talabalarning  o`quv 

faoliyati  xususiyati,  mazmuni,  mustaqillik  darajasi,  ijodkorlik 

elementi va h.k.ga qarab guruhlarga ajraladi. 

  Mustaqil ishlarning barcha turlarini didaktik maqsadiga qarab besh 

guruhga ajratish mumkin: 

  1) yangi bilimlarni olish, mustaqil bilim olish malakasini egallash; 

  2) bilimlarni mustahkamlash va aniqlashtirish

  3)  o`quv  va  amaliy  masalalarni  echishda  mavjud  bilimlarni 

qo`llash malakasini egallash; 

  4) amaliy xususiyatga ega malaka va ko`nikmalarni shakllantirish; 

  5)  murakkab  hollarda  ijodiy  xususiyatga  ega  bilimlarni  qo`llash 

malakasini shakllantirish. 

  Har bir guruh mustaqil ishlarning bir necha turini o`z ichiga oladi, 

chunki  bitta  didaktik  vazifani  bir  necha  usulda  bajarish  mumkin. 

Ko`rsatilgan guruhlar bir-biri bilan uzviy bog’liq. Bir xil ishdagi har 

xil  didaktik  vazifani  hal  qilish  mumkin.  Masalan,  ekmperimental, 

Amaliy  ishlar  yordamida  nafaqat  malaka    va  ko`nikmalar 

egallanadi,  balki  yangi  bilimlar  egallanadi  va  avval  olingan 

bilimlarni qo`llash malakasi o`rganiladi. 

  Mustaqil  ishlarni  asosiy  didaktik  maqsadi  bo`yicha  tasniflashda 

ishlar mazmunini qarab chiqamiz. 



  1.  Yangi  bilimlarni  o`rganish  va  mustaqil  bilim  olish  malakasini 

egallash,  darslik  bilan  ishlash,  kuzatish,  mashqlarni, tahliliy-amaliy 

xususiyatga  ega  ishlarni  bajarish  (topshiriqlarni  tahlil  qilish, 

mashqlar  orasidagi  funkcional  bog’liqlikni  aniqlash,  topshiriqlarni 

tahlil  qilishga  asoslangan  ishlarga  ta`rif  berish,  topshiriqlar  va 

takliflar  orasidagi  bog’liqlikni  aniqlash  vah.k.)  asosida  amalga 

oshiriladi. 

 2.  Bilimlarni  mustahkamlash  va  aniqlashtirishaga  tushunchalar 

belgilarini  aniqlashtirish,  ularni  cheklash,  asosiy  belgilarni 

yordamchilardan farqlay bilish, o`rganilayotgan hodisalarni hisobga 

olish  va  solishtirish  bo`yicha  maxsus  mashqlar  tizimi  yordamida 

erishiladi va h.k. 

  3.  Bilimlarni  amalda  qo`llash  malakasini  shakllantirish  turli  xil 

topshiriq va mashqlarni, loyiha-konstruktorlik va ijodkorlik ishlarini 

(topshiriqlarning  sxema  bo`yicha  tuzilishi  va  ishlash  principini 

tushuntirish,  nosozliklarni  aniqlash  va  tuzatish,  topshiriqlar 

loyihasiga  o`zgartirishlar  kiritish,  loyihaning  yangisini  ishlab 

chiqish), eksperimental ishlarni bajarish orqali shakllantiriladi. 

 

«Talaba mustaqil ishini tashkil etish, nazorat qilish va 

baholash 

tartibi to’g’risida»gi 

Nizom 

 

1.1  Mazkur  Nizom  O’zbekiston  Respublikasi  Vazirlar 

mahkamasining  2001  yil  16  avgustdagi  «Oliy  ta'limning  davlat 

ta'lim  standartlarini  tasdiklash  to’g’rsida»gi  343-son  qaroriga 

hamda  OUMTVning  2005  yil  21  fevraldagi  34-sonli  buyrug’i 

bilan  tasdiqlangan  Oliy  ta'lim  muassasasida  «Talaba  mustaqil 

ishini tashkil etish, nazorat qilish va baholash tartibi to’g’risida»gi 

Namunaviy  Nizomga  muvofiq  kadrlar  tayyorlash  sifatini  nazorat 

qilishda  talabalarning  mustaqil  ishlarini  tashkil  etish,  nazorat 

qilish va baholash tartibini belgilaydi. 

1.2. Talabaning mustaqil ishi o’quv rejasida madaniyat va san’at 

fanini  o’zlashtirish  uchun  belgilangan  o’quv  ishlarining  ajralmas 



qismi  bo’lib,  u  uslubiy  va  axborot  resurslari  jihatdan  ta'minlanadi 

hamda bajarilishni reyting tizimi talablari asosida nazorat qilinadi. 

1.3.  Institutda  talabaning  haftalik  mustaqil  ishlarini  umumiy 

hajmi bakalavriatning kunduzgi bo’limida 22 soatni, magistraturada 

esa 18 soatni tashkil etadi. 

1.4.  O’quv    semestri  yakunida  talabani  mustaqil  ishi  bo’yicha 

to’plagan reyting ballari  har bir fan bo’yicha auditoriyadagi o’quv 

ishlariga  berilgan  reyting  ballari    bilan  birgalikda  guruh    reyting 

qaydnomasida,  talabaning  reyting  daftarchasida  va  o’qitish 

yakunida  bitiruvchiga  taqdim  etiladigan  diplom  ilovasida  qayd 

etiladi. 

II.Talaba mustaqil ishining maqsad va vazifalari  

2.1.  Talaba  mustaqil  ishining  asosiy  maqsadi  o’qituvchi 

rahbarligi  va  nazorati    ostida  talabada    muayyan  o’quv  ishlarini  

mustaqil  ravishda  bajarishi  uchun    zarur  bo’lgan  bilim  va 

ko’nikmalarni shakllantirish va rivojlantirishdan iborat. 

 2.2  Talaba  mustaqil ishining vazifalari quyidagilardan iborat: 

-  O’zbekiston  madaniyati  tarixida  qo’lga  kiritilayotgan  yangi 

bilimlarni  mustaqil  tarzda  puxta  o’zlashtirish  ko’nikmalariga  ega 

bo’lish; 

-   madaniyat va  san’at tarixi faniga  doir kerakli ma'lumotlarni 

izlab  topish,    materialni  tahlil  qilishning  qulay  usul  va  vositalarini 

aniqlash; 

-   axborot manbalari va manzillaridan samarali foydalanish; 

-   an'anaviy  o’quv va ilmiy adabiyotlar, me'yoriy hujjatlar bilan 

ishlash; 

-      elektron  o’quv  adabiyotlari  va  ma'lumotlar  banki  bilan 

ishlash; 

- Internet tarmog’ida yoritilib borilayotgan madaniyat  

yangiliklaridan maqsadli foydalanish

-    berilgan topshiriqni ratsional echimini belgilash; 

-  madaniyat va san’at tarixi fanidan ma'lumotlar bazasini tashkil 

etish; 


-    mustaqil  ishda  o’qituvchi  tomonidan  berilgan  topshiriqlarni 

bajarishda tizimli va ijodiy yondashish; 

-  talaba tomonidan ishlab chiqilgan echim, loyiha yoki g’oyani 

asoslash va mutaxassislar jamoasida himoya qilish. 



III. Talaba mustaqil ishining tashkiliy shakllari 

3.1. Talaba  mustaqil ishini tashkil etishda madaniyat va san’at 

tarixi fani xususiyatlarini, shuningdek, har bir  talabaning akademik 

o’zlashtirish darajasi va qobiliyatini  hisobga olgan holda quyidagi 

shakllardan foydalaniladi: 

-ayrim  nazariy  mavzularni  o’quv  adabiyotlari  yordamida 

mustaqil o’zlashtirish; 

-berilgan mavzu bo’yicha axborot (referat) tayyorlash; 

-seminar va amaliy mashg’ulotlarga tayyorgarlik ko’rish; 

-laboratoriya ishlarini bajarishga tayyorgarlik ko’rish; 

-seminar mashg’ulotlariga tayyorgarlik ko’rish; 

-malakaviy 

bitiruv 

ishi 


va 

magistrlik 

dissertatsiyasini 

tayyorlash; 

-nazariy bilimlarni amaliyotda qo’llash; 

-amaliyotdagi mavjud muammolarning echimini topish; 

-ilmiy maqola, anjumanga ma'ruza tezislarini tayyorlash. 

  O’qitilayotgan  fanning  xususiyatlaridan  kelib  chiqqan  holda, 

talabalar  mustaqil  ishini    tashkil  etishda  boshqa  shakllardan  ham 

foydalanishi mumkin. 

3.2.  O’quv    fanlari  bo’yicha  namunaviy  va  ishchi  dasturlarda 

talaba mustaqil ishining shakli, mazmuni va hajmi ifoda etiladi. 

3.3.  Talaba  mustaqil  ishi  uchun  ajratilgan  vaqt  byudjetiga  mos 

ravishda har bir fan bo’yicha tegishli kafedralarda mustaqil ishning 

tashkiliy  shakllari,    topshiriqlar  variantlari  ishlab  chiqiladi  va 

fakultet ilmiy-uslubiy kengashida tasdiqlanadi. 

3.4.  Mustaqil  ishni  bajarish  uchun  fanlar  bo’yicha  talabalarga 

zaruriy metodik qo’llanma, ko’rsatma va tavsiyalar ishlab chiqiladi. 

3.5.  Har  bir  kafedra  huzuridagi  uslubiy  ishlar  bayoni  tashkil 

etiladi. 



IV. Talaba mustaqil ishining axborot ta'minoti.  

4.1  Talaba  uchun  muayyan  fan  bo’yicha  mustaqil  ishi 

topshiriqlari  tegishli  kafedra  professori  (yoki  etakchi  dotsenti) 

tomonidan  o’quv  mashg’ulotlarini  bevosita  olib    boruvchi 

o’qituvchi    bilan  birgalikda  tuziladi  hamda  kafedra  mudiri 

tomonidan  tasdiqlanadi.  Talabalarga  berilgan  mustaqil  ish 

topshiriqlarini  bajarish  bo’yicha  dastlabki  ko’rsatma  va  tavsiyalar 

qayd etiladi. 

4.2.  Mustaqil  ishni  bajarish  uchun  talabaga  axborot  manbasi 

sifatida  darslik  va  o’quv  qo’llanmalar,  metodik  qo’llanmalar  va 

ko’rsatmalar,  ma'lumotlar  to’plami  va  banki,  ilmiy  va  ommaviy 

davriy  nashrlar  Internet  tarmog’idagi  tegishli  ma'lumotlar,  berilgan 

mavzu  bo’yicha  avval  bajarilgan  ishlar  banki  va  boshqalar  xizmat 

qiladi. 

4.3.  Kafedra  mudiri    va  tegishli  fakultet  dekani  taqdimnomasi 

asosida  Oliy  ta'lim  muassasasi  rahbariyati  talabalarga  mustaqil 

ishlari  bajarish  uchun  zarur  axborot  va  vositalarini  belgilaydi, 

talabalarga  turli  kutubxonalar,  muzeylar,  O’zRFA  Tarix  instituti, 

tarmoq  muassasalari  va  korxonalaridan  mustaqil  ish  uchun  zaruriy 

ma'lumotlar to’plash yuzasidan so’rovnoma xatlarini rasmiylashtirib 

boradi. 


4.4.  Institut  rahbariyati  tomonidan  talabalarga  mustaqil  ishlarni 

o’z  vaqtida  bajarish  uchun  kompyuter  texnikasi  va  internet 

tarmog’idan  samarali  foydalanish  uchun  shart-sharoitlar  yaratilib 

beriladi. 



V.Talabalar mustaqil ishini nazorat qilish va baholash 

5.1. Har bir fan bo’yicha talaba mustaqil ishiga rahbarlik qilish 

yuklamasi  (ishchi  o’quv  rejasining  10-ustunida  keltirilgan) 

professor-o’qituvchi shaxsiy ish rejasining tashkiliy-uslubiy bo’limi 

(1540 soat doirasi)da qayd etiladi. 

Talaba  kurs  ishi  (loyihasi)ni  hamda  malakaviy  bitiruv  ishi  va 

magistrlik dissertatsiyasini tayyorlashga ajratilgan soatlar professor-

o’qituvchi  shaxsiy  ish    rejasining  o’quv  ishlari  bo’limida  qayd 

etiladi. 


5.2.  Talaba  mustaqil  ishiga  rahbarlik  qilish  kafedrada 

tuziladigan  va  fakultet  dekani  tomonidan    tasdiqlanadigan 

konsultatsiyalar jadvali asosida amalga oshiriladi. 

5.3.  Talabaning  mustaqil    ishi  bo’yicha  konsultatsiya  soatlari 

guruh jurnalida qayd etib boriladi. 

5.4.  Talaba  mustaqil  ishini  nazorat  qilish    o’quv 

mashg’ulotlarini  bevosita  olib  boruvchi  o’qituvchi  tomonidan 

amalga oshiriladi. 

5.5.  Talabaning  mustaqil  ishi,  muayyan  fan  ishchi  dasturida 

ajratilgan soatlarga mos  reyting ballari bilan baholanadi va natijasi 

fan bo’yicha talabaning umumiy reytingiga kiritiladi. 

Talabaning  reyting  ko’rsatkichlari,  shu  jumladan  mustaqil  ishi 

bo’yicha,  an'anaviy    guruh  reyting  oynasida  va  (yoki)  fakultet  

maxsus elektron tarmog’ida  yoritilib boriladi. 

5.6. Talaba mustaqil ishini nazorat qilish turlari va uni baholash 

mezonlari  tegishli  kafedra  tomonidan  belgilanadi  hamda  fakultet 

Ilmiy kengashida tasdiqlanadi. Mustaqil ishlarni baholash mezonlari 

talabalarga  o’quv  yili  (semestr)  boshlanishi    oldidan  uslubiy 

materiallar bilan birgalikda  tarqatiladi. 

5.7.  Amaliy mashg’ulot bo’yicha belgilangan maksimal reyting 

balining  55%  dan  kam  ball  to’plagan  talaba  fan  bo’yicha  yakuniy 

nazoratga qo’yilmaydi. 

5.8.  Fanlar  kesimida  talabalarning  mustaqil  ishlari  bo’yicha  

o’zlashtirishlari  muntazam    ravishda  akademik guruhlarda,  kafedra 

yig’ilishlari    va  fakultet  Ilmiy  kengashlarida  muhokama  etib 

boriladi. 

5.9. Talabaning mustaqil ishi kafedra arxivida ro’yxatga olinadi 

va o’quv yili  mobaynida saqlanadi. 

Talabaning  kurs  ishi  (loyihasi)ni  xamda  malakaviy  bitiruv  ishi 

yoki  magistrlik    dissertatsiyasini  ro’yxatga  olish  va  saqlash  tartibi 

tegishli  me'yoriy hujjatlar asosida amalga oshiriladi. 

5.10.  Institutda  yuqori  darajada  baholangan    talabarning 

mustaqil ishlari ma'naviy, moddiy jihatdan rag’batlantiriladi. 

 


Mazkur  Nizom  OUMTVning  2005  21  fevraldagi  34-sonli 

buyrug’i  bilan  tasdiqlangan  Oliy  ta'lim  muassasasining  «Talaba 

mustaqil  ishini  tashkil  etish,  nazorat  qilish  va  baholash  tartibi 

to’g’risida»gi Nizomi asosida ishlab chiqilgan .    

 

Muzeyshunoslik  fanidan mustaqil ishlar 7- sem. 4 - kurs. 

(27 soat)

  

1 - Mavzu: O`zbekistonda  muzeyshunoslik  fani  va  uning  

rivojlanishi. 

(4 – soat) 

Maqsad. Talaba  yoshlarning  O`zbekiston  paleografiyasi  

fanining  qo`lga  kiritgan  yangi  bilimlarni  mustaqil  tarzda  puxta  

o`rganish. Yozuvlarning  paydo  bo`lish  va  rivojlanihs  tarixini  

o`rganish  jarayonida  kerakli  ma’lumotlarni  mustaqil  izlab  topish  

yo`llarini  o`rganish.  

Vazifa:  Mavzuni    o`quv    adabiyotlari    yordamida    mustaqil  

o`rganish.  O`zbek    paleografiyasi    tarixi    to`g`risida    chuqur  

ma’lumotlarga  ega  bo`lish. Xalqimizning  yozuvlari  o`zi  singari  

qadimiy    ekanligini    anglab    yetish.  Xalqimizning    dunyo  

svilizatsiyasiga  qo`shgan  hissasini  teran  anglash.  

 

Mustaqil  ishning  yo`nalishlari. 

1. Turkiston general gubernatorligidagi dastlabki muzeylar. 

2. Toshkentdagi dastlabki muzeylar. 

3. Muzey tarmoqlarini kengaytirish. 

4. Navoiy davlat muzeyi. 



Topshiriqlar: 

     1.Muzeyshunoslik  fani  nimani  o`rganadi ? 

2.  Ilk  yozuvlar  qayerda  va  qachon  paydo  bo`lgan ? 

3.  Markaziy  Osiyodagi  dastlabki  muzeylar.  

4.  Dunyo muzeylariga ta`rif 

 

 



Mavzu  uchun  kerakli  manbalar 

 

1.  I.A.Karimov.   «Tarixiy  xotirasiz  kelajak  yo`q». T. «Sharq»  

1998. 

2.  O`zbekiston  Respublikasining  Konstitutsiyasi. T. 2004. 



3.  A.Sa'dullayev      «Qadimgi    o`zbekiston    ilk    yozma  

manbalarda». T.   «O`zbekiston».  1996. 

4.  Viktor    Drachuk.  «Yozuvlar  -    o`tmishi    sirlari    shohidi».T. 

O`zbekiston. 1980. 

5.  Abramov    M.  M    «  Pismenno'e    istochniki    po    istorii  

Uzbekistana  (VIII – XVIvv)  Samarkand. 1985. 

6.  Abramov    M.  M    «Kultura    narodov    Sr.  Azii    VIII  –  XV  

Samarkand. 1988 

7.  Mirsodiq  Is’hoqov.  Tarixiy  jarayon  va  xolislik mezoni.    

8.  «Tafakkur»      jurnali  1999  yil, 1-son  20-33  betlar. Istrin  

V.A «Vozniknoveniye  i  razvitiye  pisma» M. «Nauka». 1965 

9.  3.Livshis  V.A  «Pamyatniki  drevney  pismennosti» T.   

10. 

«Uzbekistan». 1985 



2- mavzu: O’zbekistonda muzeylar va muzey ishi. (2 soat) 

Maqsad: . Madaniy merosni asrashda muzeylarni o’rni va roli, 

tarixiy o’lkashunoslik muzeylarini qayta tashkil qilinish unda 

jonbozlik ko`rsatgan mahalliy tarixchi va o`lkashunos olimlar.

 

SHo’rolar davrida muzeylar faoliyat to`g’risida umumiy 



tushunchalar berish. Tarixiy jarayonni tahlil etish. Tanqidiy tahlil. 

  

Vazifa:  Malakatimiz  tarixini  tahlil  etish  va  o`rganishda  



muzeylarning  roli,  mamlakatlar  tarixni    o`rganish  va  halqaro 

munosabatlarni  rivojlantirishdagi  muzeylar  ahamiyatini  keng 

o`rganish  va  tag’lil  etish,  simvollar,  tamg`alar,  muhrlar    haqida  

mustaqil  bilimlarga  ega  bo`lish.  

 

Mustaqil  ishning  yo`nalishlari. 

 

1. Madaniy merosni asrashda muzeylarni o’rni. 



2. Tarixiy o’lkashunoslik muzeylarini qayta tashkil qilinish. 

3. SHo’rolar davrida muzeylar faoliyati. 

4. Tanqidiy tashlil. 

 

Topshiriqlar: 

1. Mamlakatimizning    dastlabki  mahalliy  tarixchi,  o`lkashunos  va 

muzeyshunos olimlaridan kimlarni bilasiz ?  

2. Tarixiy  o`lkashunoslik  muzeylarini  tashkil  qilishda  sharqshunos 

olimlarning rolini ko`rsatib bering  

3. Ijtimoiy  munosabatlarda   muzeylarni  tutgan  o`rni ?  

4. Dunyoning mashhur muzeylari ochilish tarixidan nimalar bilasiz?  

 

Mavzu  uchun  kerakli  manbalar 

1. Karimov  I. A Tarixiy  xotirasiz  kelajak  yo`q T. Sharq 1998 

2. «O`zbekiston    Respublikasi  :    mustaqil    davlatning    bunyod  

bo`lishi». T . «O`zbekiston» . 1992 y. 

3. O`zbekiston    Respublika    Konstitusiyasi.  T  .  «O`zbekiston»  . 

1992 

4. Vedeniye  v  spesialniye  istoricheskiye  disiplini  Iz – vo  MGU 



1990 g  

5. Bartola  de  Sossoferato:  Traktat  o znakax  i  gerbax (sredneye  

veka)  M. 1989 g 52  vo'pusk. 307 – 322  st 

 

3- mavzu: Mustaqillik sharoitida muzey ishi va faoliyati.(2 soat) 

 

 Maqsad:  Mamlakatimizda  mustaqillik  yillarida  muzeylarimizning 



ilmiy- nazariy faoliyati,  Muzeylarning to’plamchilik va nashrchilik 

faoliyati.  Muzeylarning  ilmiy-ommaviy  ishlari.  Ilmiy-tarbiyaviy 

jishatdan  muvofiqlashtirish  to`g’risida  umumiy  nazariy  balimlar 

berish. 


Vazifa: 

   Mustaqillik  yillarida  barpo  etilgan  muzeylarimiz  vaoliyatini  keng 

talqin  etishda  tarixiy  jarayonning  ahamiyatini  ochib  berish, 

Mustaqillik  yillarida  qurilgan  muzeylar  va  ularning  jahon 

madaniyati va ma`naviyatida tutgan o`rnini qiyoslash. 

 


Mustaqil ish yo`nalishlari: 

1. Muzey tarmoqlarining ashvoli. 

2. Muzeylarning to’plamchilik va nashrchilik faoliyati. 

3. Muzeylarning ilmiy-ommaviy ishlari. 

4. Ilmiy-tarbiyaviy jishatdan muvofiqlashtirish. 

 

Topshiriqlar: 

1.Muzeylar to`g’risidagi fanni rivojlanish bosqichlari. 

2. Mustaqillik davrida muzeylar faoliyatining rivojlantirilishi. 

3. Mustaqillik davridagi muzeylarninig dastlabki muzeylaga qiyosiy 

tahlili. 

4.  Mamlakatimizdagi  davlat  muzeylari  va  mahalliy  muzeylar 

tarixini qiyoslash. 

 

Mavzu uchun kerakli manbalar: 

1.

Karimov  I. A Tarixiy  xotirasiz  kelajak  yo`q T. Sharq 1998



 

2.  «O`zbekiston    Respublikasi  :    mustaqil    davlatning    bunyod  

bo`lishi». T . «O`zbekiston» . 1992 y. 

3. Mixaylovskaya A.I. Muzeynoye ekspozitsiya. M., 1964. 

4. Moziydan sado. 1999. №1-2 

5.  sh.  O`ljaeva.  “Muzeyshunoslik”    Uslubiy  qo`llanma.Toshkent. 

1999 yil. 

 

4- mavzu: Davlat muzey fondi. (soat) 

             Maqsad:  

Muzey  fondlari  asosiy  va  ilmiy-ko’makchi  fond  hisoblangan 

muzey ashyolarining majmui sifatida. Muzey fondlarining tarkibi 

va  tuzilishi,  turkumi,  tartibi,    saqlanishi.  Muzey  kollektsiyasi 

haqida  tushuncha,  muzey  kollektsiyasining  turlari.  Muzeylar 

faoliyatida  muzey  kollektsiyasining  ahamiyati.  Sohadosh  ilmiy 

fanlarning  manbaviy  bazasi  sifatida  muzey  to’plamlaridan 

foydalanish imkoniyat Muzeylar tarix oynasi. Muzey jihozlari va 

muzey fondlari strukturasining umumiy jihatlarini aytib berish.. 


Vazifa:  Talabalarga  mamlakatimiz  mustaqillik  yillarida  erishgan 

yutuqlari  namunasini  darsdan  tashqari  holatlarda  ham  ko`rsata 

bilish. 

 

Mustaqil  ishning  yo`nalishlari. 

1. Muzey fondlari ilmiy-ko’makchi fond shisoblangan muzey 

ashyolarining majmui. 

2. Muzey fondlarining tarkibi. 

3. Muzey kolleksiyasining turlari. 

4. Muzey fondlarini to’ldirish. 

Topshiriqlar: 

 

1.  Talabaga  mavzuga  doir  manbalar  topishga  ko`maklashish 



maqsadida  muzeylar  tarixini  o`rganishda  nazariy  manbalarning 

ahamiyatini ko`rsatish. 

2.davlat  muzey  fondlari  to`g’risida  tushuncha  hosil  qilish 

uchun davlat muzeylari bilan jamoa muzeylarini qiyoslash. 

3. 

Mamlakatimizdagi 



Davlat 

muzeylari 

va 

dunyo 


mamlakatlarining muzeylariti tahlil etishni o`rganish. 

4.

  Mustaqil  ish  darslarida    “Muzeyshunoslik”  faniga  oid 



kurslararo KVN, “Zinama – zina ” o’yini, konferensiya darslari 

tashkil  etish  mumkin.Shuningdek  mustaqil  ish  jarayonida 

berilgan mavzu yuzasidan referat tayyorlashga ko`maklashish. 

 

Mavzu uchun kerakli manbalar: 

1.

Karimov  I. A Tarixiy  xotirasiz  kelajak  yo`q T. Sharq 1998



 

2.  «O`zbekiston    Respublikasi  :    mustaqil    davlatning    bunyod  

bo`lishi». T . «O`zbekiston» . 1992 y. 

3. Mixaylovskaya A.I. Muzeynoye ekspozitsiya. M., 1964. 

4. Moziydan sado. 1999. №1-2 

5.  sh.  O`ljaeva.  “Muzeyshunoslik”    Uslubiy  qo`llanma.Toshkent. 

1999 yil. 

 

5-mavzu: Muzey fondlarini to’ldirish. (2 soat ) 



 

Maqsad:  Muzey  fondi  rejimi,  muzey  fondini  tashkil  etish, 

muzey  ashyolarini  o’rganish  yo’llari,  muzey  ishi  va  nazariyasi, 

muzey  ashyolarini  hisobga  olish    prinsiplari,  muzey  ashyolarini 

ilmiy hujjatlashtirish  nazariyasi, xalq amaliy san’ati asarlarini ilmiy  

sharhlash  va  shuningdek,  O’zbekiston  Respublikasi  Prezidentining 

“Muzeylar  faoliyatini    tubdan    yaxshilash    va  takomillashtirish  

to’g’risida”gi farmoni (1998 yil 12 yanvar)

  

Vazifa:  Malakatimiz  tarixini  tahlil  etish  va  o`rganishda  



muzeylarning  roli,  mamlakatlar  tarixni    o`rganish  va  halqaro 

munosabatlarni  rivojlantirishdagi  muzeylar  ahamiyatini  keng 

o`rganish  va  tag’lil  etish,  simvollar,  tamg`alar,  muhrlar    haqida  

mustaqil  bilimlarga  ega  bo`lish.  

 

Mustaqil  ishning  yo`nalishlari

 

1. Muzey xujjatlarining vazifasi. 



2. Muzey fondlarini to’ldirishdan maqsad. 

3. To’plamning ob’ekti va vazifalari. 

4. Muzey kolleksiyalarni to’ldirish. 

 

Topshiriqlar: 

1. Talabalarga muzey fondlari, ularni to`ldirish yo`llarini Amaliy 

jihatlarini ko`rsatib berish. 

2. 

Muzey fondi rejimi, muzey fondini tashkil etish, muzey 



ashyolarini o’rganish yo’llari, muzey ishi va nazariyasi, muzey 

ashyolarini hisobga olish  prinsiplari haqida  

3.

 O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “Muzeylar faoliyatini  



tubdan  yaxshilash  va takomillashtirish  to’g’risida”gi farmoni 

(1998 yil 12 yanvar) haqida suhbat uyushtirish. 

 

 

 

Mavzu  uchun  kerakli  manbalar 


 

      1.I.A.Karimov.   «Tarixiy  xotirasiz  kelajak  yo`q». T. «Sharq»  

1998. 

2.O`zbekiston  Respublikasining  Konstitutsiyasi. T. 2004. 



3.A.Sa'dullayev   «Qadimgi  o`zbekiston  ilk  yozma  manbalarda». 

T.   «O`zbekiston».  1996. 

4.Viktor    Drachuk.  «Yozuvlar  -    o`tmishi    sirlari    shohidi».T. 

O`zbekiston. 1980. 

5.Abramov  M. M  « Pismenno'e  istochniki  po  istorii  Uzbekistana  

(VIII – XVIvv)  Samarkand. 1985. 

6.Abramov    M.  M    «Kultura    narodov    Sr.  Azii    VIII  –  XV  

Samarkand. 1988 

7.Mirsodiq  Is’hoqov.  Tarixiy  jarayon  va  xolislik mezoni.    

.«Tafakkur»      jurnali  1999  yil, 1-son  20-33  betlar.  

8.Istrin    V.A  «Vozniknoveniye    i    razvitiye    pisma»  M.  «Nauka». 

1965 


9.3.Livshis    V.A    «Pamyatniki    drevney    pismennosti»  T.  

«Uzbekistan». 1985 

 

 

6- mavzu: Muzey ashyolarini hisobga olish. (2 soat) 

 

             Maqsad:  Talabalarga  muzey  ashyolarini  hisobga  olishning 

ahamiyati  va  yo`llari  to`g’risida  Yangi  bilim  va  ko`nikmalar 

berish.Ashyolar muzeylarga qo`yilishi va uning principlari, ilmiylik 

va  xolisiylik  jihatlari.  Ashyoni  o`rganishning  ilmiy  va  nazariy 

yo`llari xususida suhbatlashish. 

         

    Vazifa:Talabalarga  mustaqil  topshiriqlar  berish  orqali 

muzey  ashyolarining  muzeybopligini  aniqlash  yo`llarini  ko`rsatish, 

nazariy va amaliy bilimlarni chuqurlashtirish. 

 

Mustaqil ishning yo`nalishlari: 

 

1. Muzey fondlarini hisobga olish. 



2. Muzey ashyolarini zaxiraga olish. 

3. Muzey ashyolari yo’riqnomasi. 

4. Muzey ashyolarining muzeybopligi va principlari. Zaxira fondi. 

 

Topshiriqlar: 

 

1. muzey fondlari ularni to`ldirish, hisobga olish va tahlil etish. 



2. Muzey ashyosi nima? 

3.  Tarixiylik,  ilmiylik,  xolisiylik  va  ommaviylik  principlarining 

ahamiyati. 

4. Davlat muzey fondlarini to`ldirish yo`llari. 

                     

 

 

Mavzu  uchun  kerakli  manbalar 

 

1. I.A.Karimov.   «Tarixiy  xotirasiz  kelajak  yo`q». T. «Sharq»  



1998. 

2.  O`zbekiston  Respublikasining  Konstitutsiyasi. T. 2004. 

3.  A.Sa'dullayev      «Qadimgi    o`zbekiston    ilk    yozma  

manbalarda». T.   «O`zbekiston».  1996. 

4.  Viktor    Drachuk.  «Yozuvlar  -    o`tmishi    sirlari    shohidi».T. 

O`zbekiston. 1980. 

5.  Abramov    M.  M    «  Pismenno'e    istochniki    po    istorii  

Uzbekistana  (VIII – XVIvv)  Samarkand. 1985. 

6.  Abramov    M.  M    «Kultura    narodov    Sr.  Azii    VIII  –  XV  

Samarkand. 1988 

7.  Mirsodiq  Is’hoqov.  Tarixiy  jarayon  va  xolislik mezoni.    

8.  «Tafakkur»      jurnali  1999  yil, 1-son  20-33  betlar. Istrin  

V.A «Vozniknoveniye  i  razvitiye  pisma» M. «Nauka». 1965 

 

7- mavzu: Muzeylarning ilmiy tadqiqotchilik  turlari. (2 soat) 

          MAQSAD: 

Muzey  fondlarini  saqlash  tizimi  va  muzey  kollektsiyalarini 

saqlash rejimi haqida tushuncha berish. Muzey  ashyolarini  fond  


saqlovxonalarida  va ko’rgazmalarda     saqlash     masalalariga 

oid  yo’riqnomalar  haqida  ma`lumot  berish.,    saqlash   

profilaktikasi, 

fond 


jihozlarining 

asosiy 


turlari. 

Muzey 


ashyolarining  alohida  turlarini  saqlash  tartibi  hamda,  muzeyning 

hujjatlashtirish  vazifasi  va  uning  muzey  to’plamlarini  tashkil 

qilishda qo’llanilishi to`g’risida ma`lumotga ega bo`lish. 

Vazifa:  

Muzey kollektsiyalarini ilmiy jihatdan to’plash haqida tushuncha  

berish,  to’plashning  ob'ekti  va  manbalarixususida  gapirish, 

.muzey  kollektsiyalarining  to’ldirishni  hujjatlashtirish  (dala 

qaydlari, kundaliklar, qabul aktlari, kollektsiya holida qayd etish) 

va  ularga  qo’yiladigan  asosiy  talablar.  Muzeylarning  ilmiy-

ommaviy ishlari. O’zbekiston Vazirlar Mahkamasining muzeylar 

ishini takomillashtirish va rivojlantirish hakidagi qarori (1998 yil, 

10 yanvar). 

 

 

 

 

Mustaqil  ishning  yo`nalishlari. 

 

1. Muzeylarning ilmiy tadqiqotchilik ishlari.  



2. Muzeylarning  boshqa  tashkilotlar  (maktab,  o’quv  yurt. 

aloqalari) 

     3. O’zbekiston muzeylarining xalqaro ashvoli. Muzeylarni 

qo’riqlash. 

 

Topshiriqlar: 

1. Muzeyshunoslik fani bo`yicha olingan bilimlarni amalga tatbiq 

etish maqsadida viloyat muzeyiga borib amaliy mashg’ulot 

o`tkazish. 

2. Davlat muzeylari fondini ashyolar bilan to`ldirish principlarini 

tag’lil etish 

3.Muzeylarning ilmiy tadqiqotchilik turlarini aniqlash. 

 


Mavzu  uchun  kerakli  manbalar: 

 

FOYDALANILADIGAN ADABIYOTLAR: 

 

1.  Karimov  I.  Tarixiy  xotirasiz  kelajak  yo’q.  –  T.:  “Sharq”, 



1998. –31 b 

2.  Karimov  I.A.  O’tmishsiz  kelajak,  hamkorliksiz  taraqqiyot 

bo’lmaydi.  (YUNESKO  ijroiya  kengashi  sessiyasida 

so’zlangan  nutq,  1996  yil  24    aprel).  “Bunyodkorlik 

yo’lidan.” T.4., - T.: “O’zbekiston”, 1996. 

3.  Abu  Abdulloh  Muhammad  Muhammad  ibn  Ismoil  al-

Buxoriy.  Hadis.  1-kitob.  Al-jomi'  as-sahih  (Ishonarli 

to’plam). T., “Qomuslar Bosh tahririyati”, 1991. 

4.  Abu Iso Termiziy. Sahihi Termiziy. Tanlangan hadislar. T.: 

“G’ofur G’ulom nashriyoti”, 1993.  

5.  Abu Nars Farobiy. Fozil odamlar shahri. T., 1993.  

6.  Amir Temur o’gitlari. T., “Navro’z”, 1992.  

7.  Asqarov  A.A.  O’zbekiston  tarixi  (eng  qadimgi  davrdan 

eramizning V asrigacha), -T.: “O’qituvchi”, 1994.    

8.  Kobezova  O.P.  Velikiy  Shelkoviuy  put`  i  mirovaya 

civilizaciya. – T.: «Universitet», 2002.   

9.  Rtveladze E.V. Velikiy shelkoviuy put`. enciklopedicheskiy 

spravochnik T-J 1999. 

10. Petrov L.M. Velikiy Shelkoviuy put`. O samom prostom, no 

malo izvestnom – M.:1955. 

11. Radkevich V.A. Velikiy Shelkoviuy put`. – M.:1990. 

12. Karimov Sh., Shamsiddinov R. Vatan tarixi (birinchi kitob). 

– T.: “O’qituvchi”, 1997. 

13. 


http://www.yandex.ru

  

 



O’zbekiston Respublikasi O’rta va OTV ning 2005 yil 30 

sentyabr 

№217 buyrug’iga asosan “Muzeyshunoslik” fanidan 

REYTING  XARITA 

Jami : 54 soat    

Ma’ruza – 24 soat      

Seminar- 18 

Laboratoriya-12 

Mustaqil ta`lim- 27 soat    

85: 56-1.5x34=51.6:2=25,8 

 

1- Joriy nazorat MB-51.6        

MB -25.8 (Faollikni tekshirish)      

86%-17,6 

71% -14.6 

56%-11,5 

 

2- 

Joriy 

nazorat 

(yozma 

reyting)MB- 27.3 

1- Oraliq  nazorat – (Mustaqil ish 

bajarish) 

MB -27.3 (Faollikni tekshirish)      

86%-18,8 

71% -15,6 

56%-12,3 

1-Oraliq nazorat 38.1 

MB -19 (Faollikni tekshirish)      

86%-18,3 

71% -15 


56%-11,9 

 

2- Oraliq nazorat 38.1 

2-  Oraliq    nazorat  (yozma 

reyting) 

MB -19 (Faollikni tekshirish)      

86%-18,3 

71% -15 

56%-11,9 

Yakuniy nazorat – 15 ball (og’zaki)           

YAkuniy nazorat – 15  

 “3”-56 %- 8.2 ball. 

“4”-71 %- 10.8  ball. 

“5”- 86 %- 12.9 ball. 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

Download 350.2 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling