O’ zbekiston r espublikasi a xborot t exnologiyalari va

---

O’
ZBEKISTON 
R
ESPUBLIKASI 
A
XBOROT
 
 
T
EXNOLOGIYALARI VA 
K
OMMUNIKATSIYARINI 
R
IVOJLANTIRISH 
V
AZIRLIGI 
 
 
M
UHAMMAD 
A
L
-X
ORAZMIY 
N
OMIDAGI 
 
T
OSHKENT 
A
XBOROT 
T
EXNOLOGIYALARI 
 
U
NIVERSITETI 
S
AMARQAND 
F
ILIALI 
 
 
 
“Telekommunikatsiya injiniring” kafedrasi
“ Optik aloqa tizimlar” fanidan 
 
 
 
 
 
Bajardi: TTKT 404-19-guruh talabasi:
Soatov Otabek 
Qabul qildi : Bolbekov.M.A 
 
 
 
 
SAMARQAND 2022 

---

5-Labarotoriya ishi
 
 
1. Dispersiyaning qanday turlarini bilasiz? 
2. To‘lqin uzatgichning xossalari bilan bog‘liq dispersiyani tavsiflang. 
 
 Modalararo dispersiya 
 
Modalararo dispersiya tola bo‘ylab modalarni turli yo‘nalishlarda turli vaqtda 
tarqalishi bilan bog‘liq. Ko‘p modali tolaga sonli apertura burchagi chegarasida bir necha 
ruxsat etilgan modalar kiritilishi mumkin. 
Ularni hammasi turli yo‘nalishlarda tarqaladi va uzatuvchi manbadan qabul qilgichga 
turli vaqtlarda yetib keladi. 1-rasmda quyi tartibli moda 2 ta qaytishga ega bo‘lsa, yuqori 
tartibli moda tolaning shu kesimida 7 ta qaytishga ega. Natijada yuqori tartibli moda 
energiyasi quyi tartibli moda energiyasiga qaraganda kechikadi. Qabul qilingan impulslar 
yig‘indisida bir impulsni qo‘shni impuls intervaliga tushishidan qo‘shni impuls xato qabul 
qilinadi. Modalararo dispersiya ko‘p modali uzatish tizimlarining kamchiligi hisoblanadi. 
Bu turdagi dispersiya buzilishlarini bir modali tolalarni qo‘llash orqali bartaraf etish 
mumkin. Chunki undan faqat bitta asosiy moda uzatiladi.